Waterige, heldere vaginale afscheiding: Oorzaken & symptomen

Een vaginale afscheiding wordt geproduceerd door het lichaam, met name door de klieren bij de baarmoederhals. De afscheiding zorgt ervoor dat de vagina en urinewegen beschermd worden tegen infecties. Het is normaal en gezond voor een vrouw om een heldere, waterige of witte afscheiding uit de vagina te produceren. De afscheiding kan dik of plakkerig zijn, glad en nat, en verandert tijdens de menstruatiecyclus en tijdens de zwangerschap. Een gezonde vaginale afscheiding is helder of wit, zonder een sterke geur of kleur. Wanneer een waterige vaginale afscheiding gepaard gaat met sterke geuren, vaginale droogheid, een branderig gevoel, jeuk, een huiduitslag, pijn of andere ernstigere symptomen, is het raadzaam dat een vrouw een arts raadpleegt. Dit kan namelijk wijzen op een onderliggend probleem.

• Normale oorzaken van waterige vaginale afscheiding
• Ovulatie
• Zwangerschap
• Vaginale infecties met een heldere afscheiding uit de vagina
• Bacteriële vaginose
• Chlamydia
• Genitale herpes
• Gonorroe
• Trichomoniasis
• Vaginale candidiasis
• Diagnose en onderzoeken van vaginale afscheiding
• Behandeling van abnormale vaginale afscheiding
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van vaginale afscheidinggerelateerde aandoeningen

Normale oorzaken van waterige vaginale afscheiding

Er zijn meestal drie normale hoofdoorzaken van waterige vaginale afscheidingen, namelijk ovulatie (eisprong, tussen dag 11 en 21 van de menstruatiecyclus), zwangerschap, seksuele opwinding en fysieke inspanning.

Ovulatie

Naarmate de eisprong nadert, wordt er veel meer cervixslijm (baarmoederhalsslijm) geproduceerd. De vagina voelt veel natter aan en de afscheiding is gladder naarmate het watergehalte stijgt. Gedurende een paar dagen wordt de vloeistof waterachtiger en helderder. Als de oestrogeenwaarden pieken (één à twee dagen vóór de eisprong), lijkt cervixslijm vaak op de vloeistof van rauw eiwit, dat vrouwen een paar centimeter tussen de duim en vinger kunnen strekken. De hoeveelheid vaginale afscheiding op dit moment verschilt per persoon, maar dit kan mogelijk tot tien à twintig keer meer zijn dan op andere momenten in de cyclus.

Zwangerschap

Een waterige vaginale afscheiding is een volledig normaal onderdeel van de zwangerschap. De afscheiding wordt helderder naarmate de zwangerschap vordert. Een zeer heldere afscheiding tegen het einde van het derde trimester kan erop wijzen dat het lichaam zich voorbereidt op de bevalling. Hogere niveaus van het zwangerschapshormoon oestrogeen zorgen ervoor dat meer bloed naar het bekkengebied stroomt. Deze verhoogde bloedstroom stimuleert de slijmvliezen van het lichaam, wat op zijn beurt de extra afscheiding veroorzaakt. De heldere vaginale afscheiding ruimt dode cellen in de vagina op, wat helpt om gezonde bacteriën in het geboortekanaal te behouden en de zwangere vrouw en haar baby tegen infecties te beschermen.

Vaginale infecties met een heldere afscheiding uit de vagina

Vaginale infecties kunnen veranderingen in de vaginale afscheiding veroorzaken, waardoor deze helder of waterig kan lijken. De volgende vaginale infecties kunnen leiden tot een veranderde vaginale afscheiding.

Bacteriële vaginose

Een dunne, grijze waterige afscheiding kan erop wijzen dat een vrouw lijdt aan bacteriële vaginose. Normaal gesproken is er een goed evenwicht tussen goede en schadelijke bacteriën die in de vagina leven. Bij bacteriële vaginose ontstaat er een overgroei van schadelijke bacteriën. Deze infectie kan gepaard gaan met een karakteristieke visachtige vaginale geur. Vrouwen ervaren soms ook pijn of ongemak in de blaas tijdens het urineren, vergelijkbaar met de symptomen van een blaasontsteking. Een speciale gel wordt vaak gebruikt om deze aandoening te behandelen.

Chlamydia

Chlamydia is een veelvoorkomende infectie, veroorzaakt door de bacterie Chlamydia trachomatis. De infectie verspreidt zich door onbeschermde seks (seks zonder condoom) of door contact met geïnfecteerde genitale vloeistof zoals sperma. Chlamydia wordt ook overgedragen via contact met besmette genitale vloeistof, wat kan leiden tot genitale infecties (met een waterige afscheiding), maar ook mogelijk een longontsteking en een ooginfectie veroorzaakt.

Genitale herpes

Genitale herpes, veroorzaakt door het herpesvirus, kan gepaard gaan met een waterige vaginale afscheiding, soms onzichtbare zweren, jeuk, tintelingen, roodheid en/of een branderig gevoel in het getroffen gebied, pijn bij het plassen, koorts, spierpijn en de aanwezigheid van sijpelende blaren.

Gonorroe

De bacterie Neisseria gonorrhoeae veroorzaakt de seksueel overdraagbare aandoening gonorroe. Vrouwen kunnen een abnormale vaginale afscheiding hebben die helder, romig of lichtgroen van kleur is. Daarnaast kunnen andere symptomen optreden, zoals scherpe onderbuikpijn, koorts, vaak plassen, pijn of een brandend gevoel bij het plassen, en zwaardere menstruaties of spotting.

Trichomoniasis

De parasiet Trichomonas vaginalis is verantwoordelijk voor de soa trichomoniasis. De overdracht gebeurt via anale, orale of vaginale seks. Vrouwen kunnen onder andere last hebben van een abnormale vaginale afscheiding die schuimig of stinkend is. Deze afscheiding kan een heldere/waterige, witte, grijze, gele of groene kleur hebben. Andere symptomen omvatten een zwelling in de lies, een brandend gevoel bij het plassen, vaak moeten plassen, pijn bij het vrijen en irritatie aan de geslachtsdelen.

Vaginale candidiasis

Vaginale schimmelinfecties treden op wanneer er te veel van de gist Candida albicans in de vagina groeit, wat leidt tot een ontsteking. Gist is een soort schimmel. Vaginale schimmelinfecties (candidiasis) kunnen leiden tot een jeukende vagina, branderige gevoelens in de vagina, of een abnormale vaginale afscheiding (waterig of dik, meestal wit tot geel van kleur). Pijn bij het vrijen en pijn bij het plassen zijn andere tekenen. Bij veel vrouwen zijn ook de externe (uiterlijke) geslachtsorganen, zoals de schaamlippen, ontstoken. Soms veroorzaken vaginale schimmelinfecties echter geen symptomen.

Diagnose en onderzoeken van vaginale afscheiding

Diagnostisch onderzoek

De arts voert een gynaecologisch onderzoek uit om de oorzaak van de abnormale vaginale afscheiding te bepalen. Vaak wordt er een uitstrijkje genomen van de vaginale afscheiding om te testen op infecties zoals bacteriële vaginose, chlamydia, gonorroe, of trichomoniasis. Soms is aanvullend bloedonderzoek of een urineonderzoek nodig om andere oorzaken uit te sluiten.

Beeldvormend onderzoek

In sommige gevallen kan een echo van het bekkengebied nodig zijn om de structuur van de inwendige geslachtsorganen te beoordelen, vooral als er vermoeden is van een meer ernstige onderliggende aandoening zoals een tumor.

Behandeling van abnormale vaginale afscheiding

De behandeling van abnormale vaginale afscheiding is afhankelijk van de oorzaak:

• Antibiotica: Voor bacteriële infecties zoals bacteriële vaginose, gonorroe, en chlamydia wordt vaak antibiotica voorgeschreven.
• Antivirale middelen: Bij virale infecties zoals genitale herpes worden antivirale middelen gebruikt om de symptomen te verlichten en het virus onder controle te houden.
• Antischimmelmedicatie: Voor vaginale candidiasis wordt vaak een antischimmelmedicijn voorgeschreven, beschikbaar in crème-, tablet- of zetpilvorm.
• Lifestyle-aanpassingen: Het vermijden van irriterende stoffen zoals geparfumeerde producten en het dragen van ademende katoenen onderkleding kan helpen om irritatie en infecties te voorkomen.
• Hormonale therapie: Bij vrouwen in de menopauze kan hormonale therapie helpen om de vaginale afscheiding te normaliseren en de gezondheid van het vaginale weefsel te verbeteren.

Prognose

De prognose van abnormale vaginale afscheiding varieert afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Bij tijdige en correcte behandeling van infecties zoals bacteriële vaginose, chlamydia, of gonorroe is de prognose meestal goed, en kunnen de symptomen volledig verdwijnen. Bij chronische of recidiverende aandoeningen, zoals vaginale candidiasis of genitale herpes, kan de aandoening terugkeren, maar met de juiste behandeling zijn de symptomen beheersbaar. Regelmatige opvolging en naleving van medische adviezen zijn cruciaal om complicaties te voorkomen en een goede kwaliteit van leven te behouden.

Complicaties

Complicaties van onbehandelde of slecht beheerde abnormale vaginale afscheiding kunnen ernstig zijn en omvatten:

• Pelvic inflammatory disease (PID): Vooral bij onbehandelde soa's zoals chlamydia en gonorroe, wat kan leiden tot onvruchtbaarheid, chronische bekkenpijn, of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
• Chronische infecties: Bij terugkerende infecties kan de vaginale flora verstoord raken, wat kan leiden tot chronische vaginale klachten.
• Zwangerschapscomplicaties: Onbehandelde vaginale infecties tijdens de zwangerschap kunnen leiden tot vroegtijdige weeën, vroeggeboorte, of infecties bij de pasgeborene.
• Verhoogde kans op HIV-infectie: Vrouwen met onbehandelde soa's hebben een verhoogd risico op het oplopen van HIV.
• Psychosociale impact: Chronische of recidiverende vaginale klachten kunnen leiden tot angst, stress, en verminderde seksuele gezondheid.

Preventieve maatregelen en tijdige behandeling zijn essentieel om deze complicaties te vermijden.

Preventie van vaginale afscheidinggerelateerde aandoeningen

• Veilig vrijen: Gebruik van condooms tijdens seks om de kans op soa’s te verminderen.
• Hygiëne: Zorg voor een goede persoonlijke hygiëne en vermijd het gebruik van agressieve zeep of douches, die de natuurlijke balans van de bacteriën in de vagina kunnen verstoren.
• Gezonde levensstijl: Het handhaven van een gezond dieet en regelmatige lichaamsbeweging kan bijdragen aan een goed functionerend immuunsysteem, wat helpt om infecties te voorkomen.
• Regelmatige medische controles: Regelmatige gynaecologische onderzoeken kunnen helpen om problemen vroegtijdig te herkennen en te behandelen, voordat ze ernstig worden.