Grijze vaginale afscheiding: Oorzaken van grijsachtige kleur

Sommige vrouwen ervaren een grijze vaginale afscheiding. Dit kan een aanwijzing zijn voor bacteriële vaginose, een aandoening die veroorzaakt wordt door een overgroei van bepaalde bacteriën in de vagina. Ook diverse seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's) kunnen grijze vaginale afscheiding veroorzaken. Vaak worden deze aandoeningen vergezeld door andere symptomen zoals pijn, jeuk, een brandend gevoel tijdens het plassen, of een onaangename geur uit de vagina. Het is belangrijk om deze symptomen serieus te nemen en snel medische hulp te zoeken om complicaties te voorkomen.

• Normale vaginale afscheidingskleur en relatie tot grijze vaginale afscheiding
• Epidemiologie van grijsachtige kleur van afscheiding uit vagina
• Mechanisme
• Oorzaken van grijze vaginale afscheiding
• Bacteriële vaginose en grijsachtige kleur van afscheiding uit vagina
• Chlamydia en grijze vaginale afscheiding
• Gonorroe en grijze vaginale afscheiding
• Trichomoniasis
• Vaginakanker
• Risicofactoren van grijsachtige tint van de afscheiding uit de vagina
• Risicogroepen
• Geassocieerde symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Normale vaginale afscheidingskleur en relatie tot grijze vaginale afscheiding

Vaginale afscheiding is een normaal fysiologisch verschijnsel bij vrouwen en varieert in kleur, consistentie en hoeveelheid afhankelijk van de fase van de menstruatiecyclus, hormonale veranderingen en andere factoren. Grijze vaginale afscheiding kan echter een indicatie zijn van een onderliggend probleem, zoals een infectie.

Normale afscheiding
Normale vaginale afscheiding is meestal helder tot witachtig van kleur, met een slijmerige tot waterige consistentie. Deze afscheiding is voornamelijk bedoeld om de vagina schoon en goed gehydrateerd te houden. De kleur kan variëren van doorschijnend tot wit, afhankelijk van de tijd in de menstruatiecyclus.

Grijze vaginale afscheiding
Grijze vaginale afscheiding kan een signaal zijn van een infectie, zoals bacteriële vaginose (BV). De grijze kleur komt vaak voor in combinatie met een visachtige geur, wat kenmerkend is voor deze aandoening. Grijze afscheiding is meestal dun en heeft een onaangename geur, wat het onderscheidt van normale afscheiding.

Epidemiologie van grijsachtige kleur van afscheiding uit vagina

Bacteriële vaginose (BV) is de meest voorkomende oorzaak van grijze vaginale afscheiding. Deze aandoening komt wereldwijd veel voor en wordt vaak geassocieerd met seksueel actieve vrouwen.

Prevalentie
Bacteriële vaginose komt voor bij ongeveer 30-40% van vrouwen in hun vruchtbare jaren, hoewel de prevalentie kan variëren afhankelijk van leeftijd, seksuele activiteit en andere risicofactoren. Het komt vaker voor bij vrouwen die meerdere seksuele partners hebben en bij vrouwen die geen barrièremethoden gebruiken bij seksuele activiteit.

Geografische variaties
De prevalentie van BV is hoger in bepaalde geografische gebieden, vooral in ontwikkelingslanden, waar beperkte toegang tot gezondheidszorg en hygiënische producten kan bijdragen aan de frequentie van de aandoening.

Mechanisme

Grijze vaginale afscheiding is vaak het gevolg van een verstoring van de vaginale flora, wat leidt tot een overgroei van anaerobe bacteriën ten koste van de lactobacillen, de gezonde bacteriën die normaal gesproken de vagina beschermen.

Verstoring van de vaginale flora
De vaginale flora bestaat uit een balans van goede bacteriën, voornamelijk lactobacillen, die helpen bij het handhaven van een gezonde pH-waarde en het voorkomen van infecties. Bij BV is er een vermindering van deze lactobacillen, waardoor pathogene bacteriën, zoals Gardnerella vaginalis, kunnen overgroeien.

Effect op de vagina
De overgroei van anaerobe bacteriën veroorzaakt een verandering in de pH van de vagina, wat leidt tot grijze afscheiding en een karakteristieke geur. Deze bacteriën produceren aminen, die bijdragen aan de visachtige geur die vaak wordt geassocieerd met BV.

Oorzaken van grijze vaginale afscheiding

Grijze vaginale afscheiding is vaak het gevolg van een infectie, maar het kan ook door andere factoren worden veroorzaakt.

Bacteriële vaginose en grijsachtige kleur van afscheiding uit vagina

Epidemiologie
Bacteriële vaginose komt veel voor en is de meest voorkomende vaginale infectie bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. De aandoening treft wereldwijd een significant aantal vrouwen.

Oorzaken
Bij bacteriële vaginose is de balans tussen 'goede' en 'slechte' bacteriën in de vagina verstoord. Meestal resulteert deze infectie uit een overgroei van de bacterie Gardnerella vaginalis. Factoren zoals onbeschermd seksueel contact, vaginale spoelingen, het gebruik van sterk geurende middelen in de vagina, een verandering in sekspartners, en het gebruik van agressieve wasmiddelen kunnen bijdragen aan het ontstaan van bacteriële vaginose.

Risicofactoren

• Onbeschermd seksueel contact
• Vaginale spoelingen en het gebruik van agressieve schoonmaakmiddelen
• Nieuwe of meerdere sekspartners
• Een ongezonde vaginale flora door het gebruik van bepaalde antibiotica

Symptomen
Bacteriële vaginose kan asymptomatisch zijn, maar vaak presenteert het zich met de volgende symptomen:

• Een dunne, grijze of wit-grijze vaginale afscheiding
• Een sterke, visachtige geur uit de vagina, vaak na seksuele activiteit
• Jeuk of irritatie in en rond de vagina
• Een branderig gevoel bij het plassen of pijn tijdens het vrijen

Alarmsymptomen

• Ernstige jeuk en ongemak
• Aanhoudende en sterk ruikende vaginale afscheiding
• Pijn bij het plassen of tijdens het vrijen

Diagnose en onderzoeken
De diagnose van bacteriële vaginose wordt gesteld op basis van symptomen en klinisch onderzoek. Tijdens een gynaecologisch onderzoek neemt de arts een uitstrijkje van de vaginale afscheiding, dat getest wordt op de aanwezigheid van bacteriële vaginose. De diagnose kan ook worden bevestigd door een microscopisch onderzoek van de afscheiding of een pH-test van de vagina.

Behandeling
De behandeling van bacteriële vaginose bestaat meestal uit een kuur met antibiotica, zoals metronidazol of clindamycine. Deze medicijnen kunnen oraal worden ingenomen of worden toegediend via een vaginale crème. Het gebruik van probiotica kan ook worden aanbevolen om de vaginale flora te herstellen en terugkerende infecties te voorkomen.

Prognose
Na een succesvolle antibioticabehandeling verdwijnen de symptomen meestal binnen enkele weken. Echter, bacteriële vaginose kan terugkeren, vooral als risicofactoren zoals vaginale spoelingen en onbeschermd seksueel contact blijven bestaan.

Complicaties
Onbehandelde bacteriële vaginose kan leiden tot complicaties zoals:

• Premature bevalling bij zwangere vrouwen
• Een verhoogd risico op een laag geboortegewicht bij de baby
• Mogelijke besmetting van de baby tijdens de bevalling

Chlamydia en grijze vaginale afscheiding

Epidemiologie
Chlamydia is een van de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoeningen wereldwijd. Het treft vooral jonge volwassenen en tieners, met een verhoogde prevalentie onder vrouwen die seksueel actief zijn.

Oorzaken
De infectie wordt veroorzaakt door de bacterie Chlamydia trachomatis. Chlamydia wordt overgedragen via vaginale, anale, of orale seks, en kan ook van moeder op kind worden overgedragen tijdens de bevalling.

Risicofactoren

• Onbeschermd seksueel contact
• Een hoog aantal sekspartners
• Jongeren en adolescenten
• Seks met een partner die mogelijk besmet is

Symptomen
Veel vrouwen ervaren geen symptomen bij chlamydia. Wanneer symptomen optreden, verschijnen deze meestal enkele weken na infectie. Mogelijke symptomen zijn:

• Abnormale vaginale afscheiding die grijs of groen kan zijn
• Bloedingen tussen menstruaties of na seks
• Brandend gevoel of pijn bij het plassen
• Koorts en lage rugpijn
• Misselijkheid en onderbuikpijn
• Pijn tijdens het vrijen

Alarmsymptomen

• Aanhoudende pijn bij het plassen
• Ernstige buik- of onderbuikpijn
• Ongewone vaginale afscheiding met een sterke geur

Diagnose en onderzoeken
Chlamydia wordt gediagnosticeerd door middel van een urineonderzoek of een uitstrijkje uit de baarmoederhals. Soms wordt ook een monster uit de rectum of keel genomen als de infectie daar vermoed wordt.

Behandeling
Chlamydia wordt behandeld met antibiotica zoals azitromycine of doxycycline. Het is cruciaal dat zowel de patiënt als haar seksuele partner(s) worden behandeld om herinfectie te voorkomen. Ook moet de patiënt gecontroleerd worden op andere soa's.

Complicaties
Indien onbehandeld kan chlamydia leiden tot:

• Onvruchtbaarheid door schade aan de eileiders
• Verhoogd risico op hiv
• Oog- en luchtweginfecties bij pasgeborenen van geïnfecteerde moeders
• Vroegtijdige longontsteking en conjunctivitis bij baby's

Gonorroe en grijze vaginale afscheiding

Epidemiologie
Gonorroe is een veelvoorkomende soa en komt wereldwijd voor. Het is een belangrijke oorzaak van vaginale infecties en complicaties zoals bekkenontsteking.

Oorzaken
De bacterie Neisseria gonorrhoeae veroorzaakt gonorroe. De infectie verspreidt zich via seksueel contact met een geïnfecteerde partner, en kan ook worden overgedragen van moeder op kind tijdens de bevalling.

Risicofactoren

• Onbeschermd seksueel contact
• Meerdere sekspartners
• Seksuele activiteit op jonge leeftijd

Symptomen
Veel vrouwen ervaren milde of geen symptomen. Wanneer symptomen optreden, kunnen deze omvatten:

• Pijnlijk of branderig gevoel bij het plassen
• Verhoogde vaginale afscheiding, soms grijs van kleur
• Bekkenkrampen, vooral tijdens seks
• Vaginale bloedingen tussen menstruaties

Alarmsymptomen

• Ernstige buikpijn
• Hoge koorts
• Aanhoudende pijn of ongemak

Diagnose en onderzoeken
De diagnose van gonorroe wordt bevestigd door laboratoriumtesten, zoals een urineonderzoek of het verzamelen van monsters uit de baarmoederhals, urethra, rectum of keel.

Behandeling
Gonorroe wordt behandeld met antibiotica zoals ceftriaxon of azitromycine. De aanwezigheid van resistente stammen kan de behandeling bemoeilijken. Het is belangrijk om alle voorgeschreven medicijnen volledig in te nemen en gecontroleerd te worden op andere soa's.

Complicaties
Indien onbehandeld kan gonorroe leiden tot:

• Bekkenontsteking bij vrouwen, wat kan leiden tot ernstige buikpijn en koorts
• Schade aan de eileiders, wat kan resulteren in onvruchtbaarheid of een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
• Verspreiding naar bloed of gewrichten
• Verhoogd risico op hiv-infectie

Trichomoniasis

Epidemiologie
Trichomoniasis is een veelvoorkomende soa die wereldwijd voorkomt. Het wordt veroorzaakt door een parasiet en kan zowel mannen als vrouwen treffen.

Oorzaken
De infectie wordt veroorzaakt door de parasiet Trichomonas vaginalis. De verspreiding vindt meestal plaats via seksueel contact, maar kan ook door genitale aanraking worden overgedragen.

Risicofactoren

• Onbeschermd seksueel contact
• Meerdere sekspartners
• Geen gebruik van condooms

Symptomen
Ongeveer 70% van de besmette personen vertoont geen symptomen. Wanneer symptomen optreden, kunnen deze zijn:

• Jeuk in het genitale gebied
• Een dunne, grijze, slecht ruikende vaginale afscheiding
• Brandend gevoel bij het urineren
• Pijn tijdens de geslachtsgemeenschap
• In zeldzame gevallen lagere buikpijn

Alarmsymptomen

• Ernstige jeuk en ongemak
• Aanwezigheid van pijn bij het urineren of tijdens het vrijen

Diagnose en onderzoeken
De diagnose wordt gesteld door microscopisch onderzoek van de vaginale afscheiding of door een celkweek uit de baarmoederhals. Aanvullende tests op andere soa's kunnen ook nodig zijn.

Behandeling
Trichomoniasis wordt behandeld met antibiotica zoals metronidazol of tinidazol. Beide seksuele partners moeten tegelijkertijd worden behandeld om herinfectie te voorkomen. Ongeveer 20% van de patiënten kan binnen drie maanden na behandeling opnieuw besmet raken.

Complicaties
Trichomoniasis kan het risico op hiv verhogen en kan leiden tot zwangerschapscomplicaties zoals een baby met een laag geboortegewicht of een premature bevalling.

Preventie
Preventiemethoden omvatten:

• Het gebruik van condooms
• Geen vaginale spoelingen
• Regelmatige soa-testen voor seksuele partners

Vaginakanker

Epidemiologie
Vaginakanker is een zeldzame vorm van kanker die voorkomt wanneer kwaadaardige cellen zich ontwikkelen in de vagina. Het komt vaker voor bij oudere vrouwen, maar kan ook bij jongere vrouwen optreden, vooral bij degenen die het hormoon diethylstilbestrol (DES) hebben gebruikt.

Oorzaken
De precieze oorzaak van vaginakanker is vaak onbekend. Risicofactoren zijn onder andere:

• Gebruik van diethylstilbestrol (DES) in het verleden
• Roken en alcoholmisbruik
• Een voorgeschiedenis van baarmoederhalskanker
• Infectie met hiv

Risicofactoren

• Gebruik van DES tijdens de zwangerschap
• Langdurige blootstelling aan sigarettenrook
• Ongezonde levensstijl en bepaalde medische geschiedenis

Symptomen
Vaginakanker kan in sommige gevallen asymptomatisch zijn en pas worden ontdekt bij een routine uitstrijkje. Wanneer symptomen optreden, kunnen deze zijn:

• Abnormale vaginale bloedingen, niet gerelateerd aan menstruatie
• Een knobbeltje of massa in de vagina
• Moeilijk of pijnlijk urineren
• Pijn tijdens geslachtsgemeenschap
• Grijze vaginale afscheiding

Alarmsymptomen

• Ongewone vaginale bloedingen of afscheiding
• Aanwezigheid van een vaginale massa of knobbeltje
• Aanhoudende pijn of ongemak in het bekkengebied

Diagnose en onderzoeken
De diagnose van vaginakanker kan worden bevestigd door middel van een biopsie van de vaginale weefsels, meestal verkregen tijdens een gynaecologisch onderzoek. Beeldvormingstechnieken zoals MRI of CT-scans kunnen worden gebruikt om de omvang van de ziekte te bepalen.

Behandeling
De behandeling van vaginakanker kan bestaan uit chirurgie, radiotherapie en/of chemotherapie, afhankelijk van het stadium en de aard van de kanker.

Prognose
De prognose van vaginakanker hangt af van de fase waarin de kanker wordt ontdekt en de effectiviteit van de behandeling. Vroegtijdige detectie en behandeling kunnen de overlevingskansen verbeteren.

Complicaties
Mogelijke complicaties van vaginakanker zijn:

• Verspreiding van kanker naar andere delen van het lichaam
• Functionele beperkingen door chirurgische ingrepen
• Langdurige bijwerkingen van radiotherapie of chemotherapie

Risicofactoren van grijsachtige tint van de afscheiding uit de vagina

Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van grijze vaginale afscheiding verhogen, vooral bij bacteriële vaginose.

Seksuele activiteit
Seksueel actieve vrouwen hebben een hoger risico op het ontwikkelen van BV, vooral als ze meerdere seksuele partners hebben of geen barrièremethoden gebruiken. Het onbeschermde seksueel contact kan de balans van de vaginale flora verstoren.

Antibioticagebruik
Langdurig of frequent gebruik van antibiotica kan de vaginale flora verstoren door het verminderen van de hoeveelheid gezonde lactobacillen, wat de kans op het ontwikkelen van BV verhoogt.

Risicogroepen

Bepaalde groepen vrouwen lopen een hoger risico op het ontwikkelen van grijze vaginale afscheiding.

Vrouwen met meerdere seksuele partners
Vrouwen die meerdere seksuele partners hebben, vooral zonder barrièremethoden, lopen een groter risico op bacteriële vaginose en andere infecties die grijze vaginale afscheiding kunnen veroorzaken.

Vrouwen met een verzwakt immuunsysteem
Vrouwen met een verzwakt immuunsysteem, bijvoorbeeld als gevolg van hiv, diabetes of andere aandoeningen, hebben een verhoogd risico op vaginale infecties, inclusief BV.

Geassocieerde symptomen

Grijze vaginale afscheiding gaat vaak gepaard met andere symptomen die kunnen helpen bij de diagnose van de onderliggende aandoening.

Visachtige geur
Een van de meest kenmerkende symptomen van grijze vaginale afscheiding is de visachtige geur, die vaak ontstaat door de aminen die worden geproduceerd door de overgroei van anaerobe bacteriën.

Jeuk en irritatie
Hoewel niet altijd aanwezig, kan grijze vaginale afscheiding gepaard gaan met jeuk, irritatie of branderigheid rond de vagina, wat vaak voorkomt bij infecties zoals BV of schimmelinfecties.

Alarmsymptomen

Grijze vaginale afscheiding kan gepaard gaan met alarmtekens die wijzen op een ernstigere infectie of complicatie.

Aanhoudende geur
Als de visachtige geur van de afscheiding aanhoudt, ondanks gebruik van over-the-counter behandelingen, kan dit wijzen op een ernstigere infectie die medische behandeling vereist.

Pijn of ongemak
Als grijze vaginale afscheiding gepaard gaat met pijn tijdens het urineren of geslachtsgemeenschap, kan dit wijzen op een infectie die verder behandeld moet worden.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van grijze vaginale afscheiding wordt vaak gesteld op basis van symptoomherkenning en laboratoriumonderzoek.

Klinisch onderzoek
Tijdens een klinisch onderzoek zal de arts de aard van de afscheiding, geur en andere symptomen beoordelen. Dit kan voldoende zijn om BV of een andere aandoening te vermoeden.

Microscopisch onderzoek en cultuur
Microscopisch onderzoek van de afscheiding kan helpen bij het identificeren van de causale bacteriën, zoals Gardnerella vaginalis, en het bevestigen van de diagnose van BV.

Behandeling

De behandeling van grijze vaginale afscheiding hangt af van de onderliggende oorzaak, maar bacteriële vaginose is de meest voorkomende oorzaak.

Antibiotica
Bacteriële vaginose wordt meestal behandeld met orale antibiotica of topische antibiotica zoals metronidazol of clindamycine, die de bacteriële overgroei aanpakken.

Probiotica en andere ondersteunende behandelingen
In sommige gevallen kunnen probiotica nuttig zijn om de vaginale flora opnieuw in balans te brengen, vooral na de antibioticabehandeling, om het herstel van de gezonde bacteriën te ondersteunen.

Prognose

De prognose voor vrouwen met grijze vaginale afscheiding is over het algemeen goed, mits de onderliggende oorzaak tijdig wordt behandeld.

Herhalingsrisico
Vrouwen die eerder BV hebben gehad, hebben een verhoogd risico op herhaling. Regelmatige controle en het volgen van de aanbevolen behandelingen kunnen het risico op terugkerende infecties verminderen.

Langdurige complicaties
Als bacteriële vaginose onbehandeld blijft, kunnen er complicaties optreden, zoals een verhoogd risico op SOA's, vruchtbaarheidsproblemen of complicaties tijdens de zwangerschap.

Complicaties

Indien niet behandeld, kan grijze vaginale afscheiding leiden tot ernstige complicaties.

Verhoogd risico op soa's
Een onbehandelde infectie kan het risico op het oplopen van seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's) verhogen, omdat BV de barrières in de vagina kan verzwakken.

Vruchtbaarheidsproblemen
Er is enig bewijs dat BV het risico op vruchtbaarheidsproblemen kan verhogen, hoewel dit meestal alleen het geval is bij ernstige of herhaalde infecties.

Preventie

Het voorkomen van grijze vaginale afscheiding kan vaak worden bereikt door maatregelen die de vaginale flora gezond houden.

Goede hygiëne
Het handhaven van een goede vaginale hygiëne is essentieel. Dit omvat het vermijden van irriterende producten zoals geparfumeerde zeep en het dragen van ademende kleding.

Gebruik van barrièremethoden
Het gebruik van barrièremethoden zoals condooms kan helpen de kans op bacteriële vaginose en andere infecties die grijze vaginale afscheiding veroorzaken, te verminderen.

Lees verder

• Groene vaginale afscheiding: Teken van infectie
• Gele vaginale afscheiding: Oorzaken van geelachtige kleur
• Witte vaginale afscheiding: Oorzaken van witte kleur
• Bruine vaginale afscheiding: Oorzaken en symptomen
• Abnormale vaginale afscheiding: Geur, kleur en consistentie