Dysesthesie: Abnormale gewaarwordingen door zenuwschade

Dysesthesie: Abnormale gewaarwordingen door zenuwschade Dysesthesie is een medische term voor abnormale, vaak onaangename of pijnlijke sensaties die patiënten kunnen ervaren. Deze sensaties kunnen optreden bij aanraking, maar ook spontaan zonder duidelijke oorzaak. Dysesthesie kan zich uiten in diverse vormen, zoals jeuk, branderigheid, tintelingen, en kan vrijwel elk lichaamsdeel aantasten. De symptomen ontstaan vaak door zenuwschade die het gevolg kan zijn van verschillende aandoeningen, zoals multiple sclerose of gordelroos, maar kunnen ook voortkomen uit medische behandelingen. Dysesthesie kan behandeld worden met medicatie, soms chirurgie, en zelfzorgmaatregelen. De prognose varieert: sommige patiënten ervaren chronische symptomen, terwijl anderen verlichting vinden zodra de onderliggende oorzaak adequaat behandeld wordt. Naast de fysieke klachten kunnen ook mentale complicaties optreden bij patiënten met dysesthesie.

Oorzaken van pijn door zenuwschade

De terugtrekking uit alcohol leidt soms tot vreemde gewaarwordingen / Bron: Jarmoluk, PixabayDe terugtrekking uit alcohol leidt soms tot vreemde gewaarwordingen / Bron: Jarmoluk, Pixabay

Aandoeningen

Dysesthesie kan ontstaan door beschadiging of letsel aan het zenuwstelsel, wat resulteert in ongepaste of incorrecte signalen naar de hersenen. Deze beschadigingen kunnen voortkomen uit diverse aandoeningen en medische problemen, waaronder:

Medische behandelingen

Dysesthesie kan ook ontstaan door medische behandelingen, zoals:
  • Chemotherapie: Deze behandeling kan perifere neuropathie veroorzaken, een aandoening gekenmerkt door progressieve, chronische en vaak onomkeerbare tintelingen, intense pijn, en overgevoeligheid voor koude. De symptomen beginnen vaak in de handen en voeten, en kunnen zich uitbreiden naar armen en benen.
  • Kaakchirurgie of tandheelkundige behandelingen kunnen ook dysesthesie veroorzaken.

Typen dysesthesie

Beet (occlusale dysesthesie)

Occlusale dysesthesie verwijst naar het gevoel van een 'misplaatste' beet (occlusale dystopie), ondanks het ontbreken van zichtbare schade of instabiliteit aan de tanden, mond, kaak of gezicht. Deze 'fantoombeet' wordt vaak ervaren na standaard tandheelkundige ingrepen.

Hoofdhuid (hoofdhuiddysesthesie)

Hoofdhuiddysesthesie wordt gekenmerkt door intense pijn of brandende sensaties op of onder het oppervlak van de schedelhuid. Dit kan ook gepaard gaan met overmatige jeuk van de hoofdhuid, wat kan leiden tot haaruitval door krabben.

Huid (cutane dysesthesie)

Cutane dysesthesie veroorzaakt ongemak of pijn bij aanraking met de huid door normale stimuli, zoals (loszittende) kleding of een lichte bries. De onaangenaamheid kan variëren van een lichte tinteling tot branderigheid of invaliderende pijn.

Mond (mondbranden)

Het brandende mond-syndroom (mondbranden) leidt tot branderigheid en pijnlijke sensaties in de tong, lippen, wangen, tandvlees, keel, gehemelte, en/of het gehele mondgebied.

Symptomen

Fysiek

Dysesthesie kan sensaties veroorzaken in vrijwel elk lichaamsweefsel, hoewel de mond, hoofdhuid, huid en/of benen het vaakst worden aangetast. Patiënten ervaren mogelijk scherpe, schietende, scheurende of stekende pijn, jeuk, branderigheid en/of tintelingen. Soms worden gevoelens van spelden-en-naalden of elektrische schokken ervaren. De pijn kan verergeren door temperatuurverandering en hitte, evenals door lichte aanraking, fasisch wrijven of ruwe texturen. Veel patiënten vinden de aanraking van kleding ondraaglijk en kunnen sneller last krijgen van huidproblemen en slaapstoornissen. Patiënten met dysesthesie aan de hoofdhuid kunnen haaruitval ervaren. Spontane pijn kan ook optreden. Aangezien veel onderliggende oorzaken een progressief verloop kennen, kan dysesthesie in de loop van de tijd verergeren.

Mentaal

Dysesthesie wordt vaak geassocieerd met frequente depressies en chronische angst. Patiënten met dysesthesie ervaren mogelijk ook gevoelloosheid of tintelingen in het gezicht, wat de mentale belasting verder kan verhogen.

Behandeling

Diverse medicijnen kunnen helpen bij het verlichten van abnormale sensaties / Bron: Stevepb, PixabayDiverse medicijnen kunnen helpen bij het verlichten van abnormale sensaties / Bron: Stevepb, Pixabay

Medicatie

Dysesthesie kan vaak worden behandeld met verschillende medicijnen, zoals:

Operatie

In gevallen van ernstige zenuwschade kan een operatie noodzakelijk zijn. Tijdens de operatie kan de arts de beschadigde zenuwweefsels chirurgisch verwijderen of herstellen.

Prognose van dysesthesie

De prognose van dysesthesie is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Bij patiënten met een chronische (degeneratieve) aandoening kan dysesthesie levenslang aanhouden en verergeren naarmate de aandoening voortschrijdt. Bij aandoeningen zonder een chronisch verloop kunnen de symptomen doorgaans binnen enkele maanden verbeteren, mits de onderliggende oorzaak effectief wordt behandeld.

Complicaties

Dysesthesie kan leiden tot verschillende complicaties, zoals:
  • Arbeidsongeschiktheid: Patiënten kunnen moeite hebben met werk en dagelijkse activiteiten door de pijn en ongemak.
  • Psychische stoornissen: Angst, depressie en prikkelbaarheid zijn veel voorkomende mentale complicaties.
  • Huidproblemen: Frequent krabben kan leiden tot huidirritatie of gebarsten huid, wat kan resulteren in huidinfecties.
  • Slaapstoornissen: Problemen met slapen kunnen leiden tot slaperigheid overdag.
  • Sociale isolatie: Vermijden van sociale activiteiten kan leiden tot sociale isolatie en verdere mentale stress.

Preventie en zelfzorg

Preventieve maatregelen

Om dysesthesie te voorkomen of de symptomen te verminderen, kunnen de volgende maatregelen nuttig zijn:
  • Behandel onderliggende aandoeningen: Het effectief behandelen en beheersen van chronische aandoeningen zoals diabetes of multiple sclerose kan het risico op dysesthesie verminderen.
  • Gezonde levensstijl: Een gezonde levensstijl met een evenwichtig voedingspatroon, regelmatige lichaamsbeweging en voldoende hydratatie kan helpen bij het behoud van een goede zenuwgezondheid.
  • Vermijd overmatige alcohol- en druggebruik: Het vermijden van overmatige consumptie van alcohol en drugs kan het risico op zenuwschade en dysesthesie verminderen.
  • Huidverzorging: Het beschermen van de huid tegen irritaties en het vermijden van overmatig krabben kan helpen om huidcomplicaties te voorkomen.
  • Stressmanagement: Het beheersen van stress door middel van technieken zoals meditatie, ademhalingsoefeningen, en therapie kan bijdragen aan het verminderen van psychische belasting en dysesthesie-symptomen.

Zelfzorg en aanpassing

  • Gebruik van medicatie: Volg het medicatieadvies van je arts en pas de dosering aan indien nodig om symptomen onder controle te houden.
  • Aanpassing van leefomstandigheden: Maak gebruik van comfortabele kleding en beddengoed om huidirritatie te minimaliseren en vermijd triggers die de symptomen verergeren.
  • Regelmatige opvolging: Blijf in contact met je arts voor regelmatige controles en aanpassingen in je behandelplan.
  • Ondersteuning zoeken: Praat met een therapeut of ondersteuningsgroep om mentale stress en angst die voortkomen uit dysesthesie te verminderen.
© 2019 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Perifere neuropathiePerifere neuropathiePerifere neuropathie is een vervelende aandoening aan de zenuwen. Lees hieronder meer over deze aandoening.
Postherpetische neuralgie: Zenuwpijn door gordelroosPostherpetische neuralgie: Zenuwpijn door gordelroosPostherpetische neuralgie is een chronische aandoening die vaak voorkomt bij oudere patiënten, gekenmerkt door zenuwpijn…
Beknelde zenuw in bovenbeen: oorzaken meralgia parestheticaBeknelde zenuw in bovenbeen: oorzaken meralgia parestheticaEen beknelde zenuw in het bovenbeen wordt meralgia paresthetica genoemd. Meralgia paresthetica is een aandoening die wor…
Warme, brandende rug: Oorzaken van warm aanvoelend ruggebiedWarme, brandende rug: Oorzaken van warm aanvoelend ruggebiedBij sommige patiënten kan de rug warmer aanvoelen dan de rest van het lichaam. Hoewel dit in sommige gevallen geen reden…

Neurogene shock: Daling van bloeddruk door ruggenmergletselNeurogene shock: Daling van bloeddruk door ruggenmergletselEen neurogene shock, ook wel vasogene shock genoemd, ontstaat door ernstige schade aan het centrale zenuwstelsel, zoals…
Longfibrose: Littekenvorming in longen met kortademigheidLongfibrose: Littekenvorming in longen met kortademigheidLongfibrose is een luchtwegaandoening waarbij littekenweefsel (fibrose) zich vormt in de longen, wat leidt tot ernstige…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 24 november 2019:
  • All you need to know about dysesthesia, https://www.medicalnewstoday.com/articles/319700.php
  • Coëlho, medisch zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Dysesthesia, https://www.healthline.com/health/dysesthesia
  • Dysesthesia, https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/dysesthesia
  • Afbeelding bron 1: Jarmoluk, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Stevepb, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 29-10-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.