Neurogene shock: Daling van bloeddruk door ruggenmergletsel

Een neurogene shock, ook wel vasogene shock genoemd, ontstaat door ernstige schade aan het centrale zenuwstelsel, zoals ruggenmergletsel of traumatisch hersenletsel. Deze aandoening resulteert in een lage bloeddruk en kan gepaard gaan met een vertraagde hartslag en andere symptomen. Neurogene shock is een medische noodsituatie die onmiddellijke behandeling vereist om ernstige gevolgen, waaronder de dood, te voorkomen. De arts stabiliseert de bloeddruk en dient vocht en medicatie toe om de patiënt te behandelen. De vooruitzichten hangen af van verschillende factoren, maar een snelle interventie verhoogt de kans op overleving aanzienlijk.

• Oorzaken: Ruggenmergletsel of traumatisch hersenletsel
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van plotselinge daling van bloeddruk
• Complicaties van neurogene shock
• Preventie

Oorzaken: Ruggenmergletsel of traumatisch hersenletsel

Een neurogene shock valt onder de categorie distributieve shock. Deze vorm van shock kan optreden door ernstige schade aan het centrale zenuwstelsel, zoals bij traumatisch hersenletsel of ruggenmergletsel. Dit trauma leidt tot een plotseling verlies van sympathische zenuwstimulatie, wat resulteert in een massieve vasodilatatie (verwijding van de bloedvaten). Dit veroorzaakt een drastische daling van de bloeddruk door een afname van de perifere vaatweerstand.

Symptomen

Bij neurogene shock functioneert het sympathische zenuwstelsel niet zoals normaal, wat betekent dat de parasympathische symptomen overblijven. In tegenstelling tot andere vormen van shock, waarbij het sympathische zenuwstelsel compensatiemechanismen op gang brengt via de afgifte van epinefrine en noradrenaline, ontbreken deze symptomen bij neurogene shock. Hierdoor kunnen de volgende symptomen optreden:

• Ademhalingsproblemen / moeizame ademhaling
• Angst
• Cyanose (blauwe verkleuring van lippen en vingers)
• Duizeligheid
• Een onmiddellijke lage bloeddruk door massieve vasodilatatie
• Vertraagde hartslag (bradycardie) of een langzaam hartritme
• Een warme, rode huid door vasodilatatie
• Een zwakke pols
• Zweterige, klamme huid
• Flauwvallen
• Heesheid of slikproblemen (bij letsel aan het hoofd of de nek)
• Misselijkheid
• Onderkoeling (verlaagde lichaamstemperatuur)
• Pijn op de borst
• Zwakte door onregelmatige bloedcirculatie

Bij letsels onder C5 vertoont de patiënt meestal middenrifademhaling vanwege het verlies van controle over de tussenribspieren, die essentieel zijn voor borstademhaling. Bij letsels boven C3 kan er direct na het letsel ademhalingsstilstand optreden door verlies van zenuwcontrole van het middenrif.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van neurogene shock wordt gesteld op basis van:

• Beeldvormende onderzoeken zoals een CT-scan en MRI-scan
• De symptomen van de patiënt
• Metingen van de bloeddruk
• Een traumageschiedenis, met name van het hoofd of de bovenste wervelkolom
• Lichamelijk onderzoek
• Een urinekatheter om het urinevolume te meten
• Urineonderzoek om mogelijke infecties op te sporen

Behandeling

De behandeling van neurogene shock richt zich eerst op het stabiliseren van de bloeddruk om onherstelbare schade aan lichaamsweefsels te voorkomen. De initiële behandeling voor hypotensie bestaat uit intraveneuze (IV) vochttoediening. Als de bloeddruk niet stabiliseert, worden vasopressoren zoals noradrenaline, epinefrine, dopamine en vasopressine ingezet. Atropine en glycopyrrolaat worden toegediend bij patiënten met bradycardie. Patiënten dienen ook een speciale halskraag te dragen om verdere ruggenmergschade te voorkomen. Daarnaast moeten patiënten preventief behandeld worden tegen diep veneuze trombose, drukwonden en kan een foley-katheter (urinekatheter) nodig zijn.

Prognose van plotselinge daling van bloeddruk

De behandeling van neurogene shock vereist een multidisciplinair team, bestaande uit spoedeisende hulparts, neuroloog, neurochirurg, orthopedisch chirurg, traumaspecialist en intensivist. De prognose hangt af van de ernst van het letsel, de aanwezigheid van neurologische problemen bij presentatie, de leeftijd van de patiënt, eventuele bijkomende orgaanletsel en de Glasgow Coma Scale-score.

Complicaties van neurogene shock

Neurogene shock kan leiden tot ernstige complicaties, waaronder orgaanschade en de dood, als het niet onmiddellijk wordt herkend en behandeld. Mogelijke complicaties zijn onder andere:

• Orgaanschade
• Nierfalen
• Hartcomplicaties
• Longcomplicaties
• Infecties door verminderde immuunrespons

Een snelle en adequate behandeling is cruciaal om deze ernstige gevolgen te voorkomen en de kans op herstel te maximaliseren.

Preventie

Hoewel neurogene shock vaak het gevolg is van ernstig trauma aan het centrale zenuwstelsel, zijn er enkele preventieve maatregelen die kunnen helpen om het risico te verminderen en de ernst van de aandoening te beperken:

• Vermijden van risicovolle activiteiten: Het minimaliseren van deelname aan activiteiten met een hoog risico op ernstig hoofd- en ruggenmergletsel, zoals extreme sporten of onveilige rijomstandigheden, kan het risico op neurogene shock verlagen.
• Veiligheidsgordels en bescherming: Het dragen van veiligheidsgordels in voertuigen en het gebruik van geschikte beschermingsmiddelen bij sporten en andere activiteiten kan het risico op ruggenmerg- en hersenletsel verminderen.
• Opleiding en training: Educatie over veilige praktijken en training in noodhulp kan helpen bij het snel en adequaat reageren op traumatische verwondingen, wat de kans op neurogene shock kan verminderen.
• Regelmatige medische controle: Voor mensen met een geschiedenis van ruggenmergproblemen of neurologische aandoeningen is regelmatige medische controle belangrijk om mogelijke complicaties vroegtijdig op te sporen en te behandelen.
• Gezonde levensstijl: Het onderhouden van een gezonde levensstijl, inclusief regelmatige lichaamsbeweging en een evenwichtig voedingspatroon, kan bijdragen aan een betere algemene gezondheid van het zenuwstelsel en het verminderen van het risico op letsel.

Lees verder

• Shock: Oorzaken, soorten, symptomen, behandeling en prognose
• Hersentrauma: Hoofdletsel door trauma met veel symptomen
• Ruggenmergletsel (dwarslaesie): Schade aan ruggenmerg
• EHBO bij een shock: Bloedverlies in het lichaam
• Distributieve shock: Abnormale verdeling van bloedstroom