Neurogene shock: Daling van bloeddruk door ruggenmergletsel

Een neurogene shock, ook wel vasogene shock genoemd, ontstaat door ernstige schade aan het centrale zenuwstelsel, zoals ruggenmergletsel of traumatisch hersenletsel. Deze aandoening resulteert in een lage bloeddruk en kan gepaard gaan met een vertraagde hartslag en andere symptomen. Neurogene shock is een medische noodsituatie die onmiddellijke behandeling vereist om ernstige gevolgen, waaronder de dood, te voorkomen. De arts stabiliseert de bloeddruk en dient vocht en medicatie toe om de patiënt te behandelen. De vooruitzichten hangen af van verschillende factoren, maar een snelle interventie verhoogt de kans op overleving aanzienlijk.

• Oorzaken: Ruggenmergletsel of traumatisch hersenletsel
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van plotselinge daling van bloeddruk
• Complicaties van neurogene shock
• Preventie
• Praktische tips voor het omgaan met neurogene shock
• Herkennen van symptomen en snelle actie
• Leven met de gevolgen van neurogene shock
• Misvattingen rond neurogene shock
• Neurogene shock is hetzelfde als hypovolemische shock
• Neurogene shock treedt altijd op na een ruggenmergletsel
• Neurogene shock kan altijd snel worden herkend aan de lage bloeddruk
• Neurogene shock is altijd fataal als het niet snel wordt behandeld
• Alle patiënten met neurogene shock hebben ernstige schade aan de organen
• Neurogene shock komt alleen voor bij oudere mensen
• Beeldvormende onderzoeken kunnen altijd neurogene shock vaststellen

Oorzaken: Ruggenmergletsel of traumatisch hersenletsel

Een neurogene shock valt onder de categorie distributieve shock. Deze vorm van shock kan optreden door ernstige schade aan het centrale zenuwstelsel, zoals bij traumatisch hersenletsel of ruggenmergletsel. Dit trauma leidt tot een plotseling verlies van sympathische zenuwstimulatie, wat resulteert in een massieve vasodilatatie (verwijding van de bloedvaten). Dit veroorzaakt een drastische daling van de bloeddruk door een afname van de perifere vaatweerstand.

Symptomen

Bij neurogene shock functioneert het sympathische zenuwstelsel niet zoals normaal, wat betekent dat de parasympathische symptomen overblijven. In tegenstelling tot andere vormen van shock, waarbij het sympathische zenuwstelsel compensatiemechanismen op gang brengt via de afgifte van epinefrine en noradrenaline, ontbreken deze symptomen bij neurogene shock. Hierdoor kunnen de volgende symptomen optreden:

• Ademhalingsproblemen / moeizame ademhaling
• Angst
• Cyanose (blauwe verkleuring van lippen en vingers)
• Duizeligheid
• Een onmiddellijke lage bloeddruk door massieve vasodilatatie
• Vertraagde hartslag (bradycardie) of een langzaam hartritme
• Een warme, rode huid door vasodilatatie
• Een zwakke pols
• Zweterige, klamme huid
• Flauwvallen
• Heesheid of slikproblemen (bij letsel aan het hoofd of de nek)
• Misselijkheid
• Onderkoeling (verlaagde lichaamstemperatuur)
• Pijn op de borst
• Zwakte door onregelmatige bloedcirculatie

Bij letsels onder C5 vertoont de patiënt meestal middenrifademhaling vanwege het verlies van controle over de tussenribspieren, die essentieel zijn voor borstademhaling. Bij letsels boven C3 kan er direct na het letsel ademhalingsstilstand optreden door verlies van zenuwcontrole van het middenrif.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van neurogene shock wordt gesteld op basis van:

• Beeldvormende onderzoeken zoals een CT-scan en MRI-scan
• De symptomen van de patiënt
• Metingen van de bloeddruk
• Een traumageschiedenis, met name van het hoofd of de bovenste wervelkolom
• Lichamelijk onderzoek
• Een urinekatheter om het urinevolume te meten
• Urineonderzoek om mogelijke infecties op te sporen

Behandeling

De behandeling van neurogene shock richt zich eerst op het stabiliseren van de bloeddruk om onherstelbare schade aan lichaamsweefsels te voorkomen. De initiële behandeling voor hypotensie bestaat uit intraveneuze (IV) vochttoediening. Als de bloeddruk niet stabiliseert, worden vasopressoren zoals noradrenaline, epinefrine, dopamine en vasopressine ingezet. Atropine en glycopyrrolaat worden toegediend bij patiënten met bradycardie. Patiënten dienen ook een speciale halskraag te dragen om verdere ruggenmergschade te voorkomen. Daarnaast moeten patiënten preventief behandeld worden tegen diep veneuze trombose, drukwonden en kan een foley-katheter (urinekatheter) nodig zijn.

Prognose van plotselinge daling van bloeddruk

De behandeling van neurogene shock vereist een multidisciplinair team, bestaande uit spoedeisende hulparts, neuroloog, neurochirurg, orthopedisch chirurg, traumaspecialist en intensivist. De prognose hangt af van de ernst van het letsel, de aanwezigheid van neurologische problemen bij presentatie, de leeftijd van de patiënt, eventuele bijkomende orgaanletsel en de Glasgow Coma Scale-score.

Complicaties van neurogene shock

Neurogene shock kan leiden tot ernstige complicaties, waaronder orgaanschade en de dood, als het niet onmiddellijk wordt herkend en behandeld. Mogelijke complicaties zijn onder andere:

• Orgaanschade
• Nierfalen
• Hartcomplicaties
• Longcomplicaties
• Infecties door verminderde immuunrespons

Een snelle en adequate behandeling is cruciaal om deze ernstige gevolgen te voorkomen en de kans op herstel te maximaliseren.

Preventie

Hoewel neurogene shock vaak het gevolg is van ernstig trauma aan het centrale zenuwstelsel, zijn er enkele preventieve maatregelen die kunnen helpen om het risico te verminderen en de ernst van de aandoening te beperken:

• Vermijden van risicovolle activiteiten: Het minimaliseren van deelname aan activiteiten met een hoog risico op ernstig hoofd- en ruggenmergletsel, zoals extreme sporten of onveilige rijomstandigheden, kan het risico op neurogene shock verlagen.
• Veiligheidsgordels en bescherming: Het dragen van veiligheidsgordels in voertuigen en het gebruik van geschikte beschermingsmiddelen bij sporten en andere activiteiten kan het risico op ruggenmerg- en hersenletsel verminderen.
• Opleiding en training: Educatie over veilige praktijken en training in noodhulp kan helpen bij het snel en adequaat reageren op traumatische verwondingen, wat de kans op neurogene shock kan verminderen.
• Regelmatige medische controle: Voor mensen met een geschiedenis van ruggenmergproblemen of neurologische aandoeningen is regelmatige medische controle belangrijk om mogelijke complicaties vroegtijdig op te sporen en te behandelen.
• Gezonde levensstijl: Het onderhouden van een gezonde levensstijl, inclusief regelmatige lichaamsbeweging en een evenwichtig voedingspatroon, kan bijdragen aan een betere algemene gezondheid van het zenuwstelsel en het verminderen van het risico op letsel.

Praktische tips voor het omgaan met neurogene shock

Herkennen van symptomen en snelle actie

Neurogene shock kan optreden na een ruggenmergletsel en leidt vaak tot een ernstige daling van je bloeddruk. Het is cruciaal om symptomen zoals duizeligheid, flauwvallen en koude, klamme huid snel te herkennen. Als je vermoedt dat je een neurogene shock ervaart, zoek dan direct medische hulp. Zorg ervoor dat je omgeving weet wat te doen in noodgevallen, zoals het bellen van 112.

Tijdens een ziekenhuisopname is het belangrijk om nauw samen te werken met je medische team. Zij kunnen medicatie geven om je bloeddruk te stabiliseren en andere ondersteunende maatregelen treffen. Je herstel hangt grotendeels af van de snelheid en effectiviteit van de behandeling.

Leven met de gevolgen van neurogene shock

Na een neurogene shock kan je lichaam tijd nodig hebben om te herstellen. Dit betekent vaak dat je rekening moet houden met langdurige beperkingen. Het leren omgaan met een lagere bloeddruk en mogelijke bijwerkingen van medicatie is essentieel. Het kan helpen om langzaam op te staan uit bed of een stoel om duizeligheid te voorkomen.

Blijf in nauw contact met je arts om je herstel te monitoren en eventuele complicaties te voorkomen. Vraag om advies over oefeningen die je kunt doen om je bloedsomloop te verbeteren. Regelmatige fysiotherapie kan je helpen om sterker te worden en je algemene conditie te verbeteren.

Misvattingen rond neurogene shock

Neurogene shock is een ernstige medische toestand die ontstaat wanneer het zenuwstelsel zijn vermogen om de bloeddruk te reguleren verliest. Dit kan leiden tot een plotselinge verlaging van de bloeddruk en verminderde bloedcirculatie naar vitale organen. Er zijn veel misvattingen over neurogene shock, wat kan leiden tot verwarring bij patiënten en zorgverleners. Hier worden enkele van de meest voorkomende misvattingen besproken.

Neurogene shock is hetzelfde als hypovolemische shock

Veel mensen verwarren neurogene shock met hypovolemische shock, waarbij de oorzaak meestal bloedverlies of ernstig vochttekort is. In werkelijkheid heeft neurogene shock te maken met een verstoring van het autonome zenuwstelsel, die de bloeddrukregulatie beïnvloedt. Dit kan bijvoorbeeld optreden na een trauma aan het ruggenmerg of bij een ernstige hersenenletsel. Hypovolemische shock wordt daarentegen vaak veroorzaakt door bloedverlies, wat direct invloed heeft op het circulerende bloedvolume.

Neurogene shock treedt altijd op na een ruggenmergletsel

Hoewel neurogene shock vaak wordt geassocieerd met ruggenmergletsels, kan het ook optreden na andere trauma’s, zoals verwondingen aan de spieren of ernstige hersenschade. In sommige gevallen kan het zelfs optreden zonder direct lichamelijk trauma, bijvoorbeeld als gevolg van ernstige psychische stoornissen of andere onderliggende aandoeningen die het zenuwstelsel beïnvloeden.

Neurogene shock kan altijd snel worden herkend aan de lage bloeddruk

Hoewel een plotselinge en significante daling van de bloeddruk een indicatie kan zijn van neurogene shock, is dit niet altijd het geval. Bij sommige patiënten is de bloeddruk aanvankelijk normaal of licht verlaagd, wat de diagnose bemoeilijkt. Het is belangrijk om naast de bloeddruk ook andere symptomen, zoals een onregelmatige hartslag, pijn en veranderingen in de bewustzijnstoestand, te overwegen bij het stellen van de diagnose.

Neurogene shock is altijd fataal als het niet snel wordt behandeld

Neurogene shock is inderdaad een ernstige aandoening die onmiddellijk medisch ingrijpen vereist, maar het is niet altijd fataal. De kans op herstel hangt sterk af van de oorzaak en de snelheid van de behandeling. Met de juiste medische interventies, zoals het gebruik van medicatie om de bloeddruk te verhogen en de circulatie te verbeteren, kan het herstel mogelijk zijn. Het is essentieel om de onderliggende oorzaak snel te identificeren en gericht te behandelen.

Alle patiënten met neurogene shock hebben ernstige schade aan de organen

Een andere misvatting is dat neurogene shock altijd gepaard gaat met ernstige orgaanschade. Hoewel de verminderde bloedcirculatie bij neurogene shock in sommige gevallen kan leiden tot schade aan vitale organen zoals de lever, nieren en hart, betekent dit niet dat elke patiënt deze complicaties zal ervaren. Veel mensen herstellen goed, vooral wanneer de shock snel wordt behandeld en er geen langdurige verminderde doorbloeding optreedt.

Neurogene shock komt alleen voor bij oudere mensen

Neurogene shock kan mensen van alle leeftijden treffen. Hoewel het vaak voorkomt bij oudere volwassenen als gevolg van trauma of andere onderliggende medische aandoeningen, kunnen ook jongere mensen, bijvoorbeeld na een oogonderzoeken of een ongeluk, neurogene shock ervaren. Het is belangrijk te begrijpen dat de aandoening niet leeftijdsgebonden is.

Beeldvormende onderzoeken kunnen altijd neurogene shock vaststellen

Hoewel beeldvormende onderzoeken zoals MRI-scans en CT-scans nuttig kunnen zijn voor het identificeren van fysieke schade aan het zenuwstelsel, kunnen ze niet altijd neurogene shock direct vaststellen. Neurogene shock wordt voornamelijk gediagnosticeerd op basis van klinische symptomen en de medische geschiedenis van de patiënt. Beeldvorming kan wel helpen bij het identificeren van onderliggende oorzaken van de shock, zoals darmenproblemen of ruggenmergletsels.

Lees verder

• Shock: Oorzaken, soorten, symptomen, behandeling en prognose
• Hersentrauma: Hoofdletsel door trauma met veel symptomen
• Ruggenmergletsel (dwarslaesie): Schade aan ruggenmerg
• EHBO bij een shock: Bloedverlies in het lichaam
• Distributieve shock: Abnormale verdeling van bloedstroom