Neurogene shock: Daling van bloeddruk door ruggenmergletsel

Een neurogene shock (vasogene shock) is een toestand die tot stand komt door ernstige schade aan het centrale zenuwstelsel, zoals een ruggenmergletsel. Een neurogene shock resulteert in een lage bloeddruk, soms met een vertraagde hartslag maar ook andere symptomen komen tot uiting. Deze ernstige aandoening vereist een onmiddellijke medische behandeling omdat deze toestand onbehandeld leidt tot de dood. De arts stabiliseert de bloeddruk en dient vocht en medicatie toe aan de patiënt. De vooruitzichten hangen af van meerdere factoren, maar een snelle behandeling verhoogt de kans op overleven.

• Oorzaken: Door ruggenmergletsel of traumatisch hersenletsel
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van plotselinge daling van bloeddruk
• Complicaties van neurogene shock

Oorzaken: Door ruggenmergletsel of traumatisch hersenletsel

Een neurogene shock is een soort distributieve shock. Deze is mogelijk het resultaat van ernstige schade aan het centrale zenuwstelsel (traumatisch hersenletsel, ruggenmergletsel). Dit trauma veroorzaakt een plotseling verlies van sympathische stimulatie naar de bloedvaten. Hierdoor ontspannen de bloedvaten (vasodilatatie), wat resulteert in een plotselinge daling van de bloeddruk (secundair aan een afname van de perifere vaatweerstand).

Symptomen

Bij een neurogene shock verliest het lichaam zijn vermogen om het sympathische zenuwstelsel te activeren, zodat alleen de parasympathische symptomen overblijven. De symptomen van een neurogene shock onderscheiden zich van andere vormen van shock. Het sympathische zenuwstelsel veroorzaakt namelijk bij andere vormen van een shock compensatiemechanismen via de afgifte van epinefrine en noradrenaline. Dit is niet het geval bij een neurogene shock. De tekenen die door deze neurotransmitters worden veroorzaakt, ontbreken meestal op plaatsen waar de shock van neurogene oorsprong is. Een verhoogde hartslag, een snellere ademhaling en zweten ontbreken bijgevolg meestal.

Volgende symptomen komen voor bij een neurogene shock:

• ademhalingsproblemen / moeizame ademhaling
• angst
• cyanose of verkleurde lippen en vingers
• duizeligheid
• een onmiddellijke lage bloeddruk door een plotselinge, massieve vasodilatatie (verwijding van de bloedvaten)
• een te trage hartslag of een langzamer hartritme (soms)
• een warme, rode huid door vasodilatatie en onvermogen om bloedvaten te vernauwen
• een zwakke pols
• een zweterige, klamme huid
• flauwvallen
• heesheid of slikproblemen (bij een letsel aan het hoofd of de nek)
• misselijkheid
• onderkoeling of verlaagde lichaamstemperatuur
• pijn op de borst
• zwakte door een onregelmatige bloedcirculatie

Als het letsel lager is dan C5, zal de patiënt een middenrifademhaling vertonen als gevolg van een verlies van zenuwcontrole van de tussenribspieren (die nodig zijn voor een borstkasademhaling). Als het letsel boven C3 ligt, zal de patiënt onmiddellijk na het letsel een ademhalingsstilstand krijgen, wat te wijten is aan het verlies van de zenuwcontrole van het middenrif.

Diagnose en onderzoeken

De arts diagnosticeert een neurogene shock op basis van:

• beeldvormende onderzoeken zoals een CT-scan en MRI-scan
• de aanwezige symptomen
• de meting van de bloeddruk
• een geschiedenis van een trauma aan het hoofd of de bovenste wervelkolom
• een lichamelijk onderzoek
• een urinekatheter (meting van urinevolume)
• een urineonderzoek (tekenen van een infectie opsporen)

Behandeling

De arts behandelt eerst de te lage bloeddruk om onherstelbare schade aan de lichaamsweefsels voorkomen. De eerstelijnsbehandeling voor hypotensie is reanimatie met intraveneuze (via een ader) vochttoediening. Houdt de bloeddruk aan, dan zet de arts vasopressoren (noradrenaline, epinefrine, dopamine, vasopressine) en inotropen in. Atropine en glycopyrrolaat wordt voorts toegediend bij patiënten met een vertraagde hartslag. De patiënt moet voorts een speciale kraag dragen om verder ruggenmergletsel te voorkomen. Verder moeten patiënten preventief behandeld worden tegen een diep veneuze trombose (pijn en zwelling aan been of bekkengebied), bescherming tegen drukpijn en een foley-katheter (soort urinekatheter).

Prognose van plotselinge daling van bloeddruk

De diagnose en behandeling van een neurogene shock is niet eenvoudig, dus de behandeling gebeurt best door een multidisciplinair team dat bestaat uit de spoedeisende hulparts, een neuroloog, een neurochirurg, een orthopedisch chirurg, een traumaspecialist en de intensivist. De meeste patiënten hebben andere bijkomende verwondingen die ook aandacht vereisen. De vooruitzichten voor deze patiënten hangen af van de ernst van de verwonding, de aanwezigheid van neurologische problemen op het moment van presentatie, de leeftijd, een gelijktijdig ander orgaanletsel en een lage Glasgow Coma Scale.

Complicaties van neurogene shock

Een neurogene shock is een potentieel ernstige complicatie, die leidt tot orgaanschade en de dood indien de arts deze niet onmiddellijk herkent en behandelt.

Lees verder

• Shock: Oorzaken, soorten, symptomen, behandeling en prognose
• Hersentrauma: Hoofdletsel door trauma met veel symptomen
• Ruggenmergletsel (dwarslaesie): Schade aan ruggenmerg
• EHBO bij een shock: Bloedverlies in het lichaam
• Distributieve shock: Abnormale verdeling van bloedstroom