Opisthorchiasis: Worminfectie door eten van rauwe vis
Opisthorchiasis is een tropische ziekte, veroorzaakt door infectie met een door vissen overgedragen trematode (zuigworm). Er zijn twee verschillende zuigwormen die problemen veroorzaken. De infectie leidt tot onder andere buikpijn, gezwollen lymfeklieren, braken en koorts. Een chronische infectie leidt vaak tot galwegproblemen. Wormdodende medicijnen behandelen deze ziekte. Het is belangrijk om de worminfectie te behandelen want sporadisch ontstaan ernstige complicaties, zoals bijvoorbeeld galwegkanker. Het goed doorkoken van rauwe vis is tot slot nodig om de worminfectie te voorkomen.
Epidemiologie van opisthorchiasis
Opisthorchiasis die het gevolg is van O. viverrini komt voornamelijk voor in Noordoost-Thailand, Laos en Cambodja. Een infectie met O. felineus komt vooral voor in Europa en Azië, inclusief de voormalige Sovjetunie, Kazachstan en Oekraïne. Deze
tropische ziekte komt veel tot stand op plaatsen waar rauwe vissen een hoofdbestanddeel van de voeding zijn. De prevalentie stijgt met de leeftijd. Mannen zijn vaker getroffen dan vrouwen.
Oorzaken: Infectie met zuigwormen door consumptie van rauwe vis
Opisthorchiasis is een parasitaire ziekte veroorzaakt door twee soorten zuigwormen van het geslacht Opisthorchis. Vooral Opisthorchis viverrini en Opisthorchis felineus veroorzaken een ziekte. De
verspreiding van de infectie vindt plaats door het eten van rauwe of niet gare zoetwatervis die besmettelijke metacercaria (een staartloze ingekapselde late larve van een digenetische zuigworm) bevat. Na inname, komen de metacercariae vrij en stijgen ze door de ampulla van Vater (plaats waar het pancreaskanaal en het gemeenschappelijke galkanaal samenkomen) in de
galwegen, waar ze zich hechten aan het slijmvlies en rijpen. Deze door voedsel overgedragen zuigworminfectie treft vooral de armere bevolking.
Symptomen
Omdat de Opisthorchis-wormen niet in het leverparenchym doordringen, worden hun ziekteverschijnselen veroorzaakt door een
galwegobstructie (verstopping van de
galwegen), waar ze prominente ontstekingen veroorzaken. De wormen krijgen soms de toegang krijgen tot het pancreaskanaal, waar ze een obstructie en pancreatitis (alvleesklierontsteking) veroorzaken.
Acute infectie
Ongeveer 80% van de besmette patiënten heeft geen symptomen. Een asymptomatische infectie treedt op wanneer er minder dan 1000 eieren in één gram in de ontlasting aanwezig zijn. Bij en zware infectie bevinden zich 10.000-30.000 eieren in één gram ontlasting.
Opisthorchis viverrini
De symptomen van een zwaardere worminfectie met Opisthorchis viverrini bestaan uit
diarree,
constipatie, een warm gevoel over de buik,
epigastrische pijn (pijn in het midden van de bovenbuik, boven de
maag) /
buikpijn aan het kwadrant rechtsboven,
winderigheid, een
gebrek aan eetlust,
vermoeidheid,
geelzucht (geel worden van de
ogen en de huid) en milde
koorts.
Opisthorchis felineus
Bij een acute worminfectie treden symptomen op twee tot vier weken na het eten van rauwe vis. De tekenen bestaan uit
koorts,
misselijkheid,
braken, buikpijn, een algemeen ziek gevoel,
gewrichtspijn,
gezwollen lymfeklieren en een
huiduitslag.
Chronische infectie
Deze parasieten hebben onbehandeld een lange levensduur en veroorzaken zware chronische infecties die leiden tot onder andere een ophoping van vocht in de
benen (
oedeem), een vergrote niet-functionele galblaas, obstructieve
geelzucht,
hepatomegalie (vergroting van de
lever) en
ondervoeding.
Een bloedonderzoek is nodig /
Bron: Frolicsomepl, PixabayDiagnose en onderzoeken
De diagnose van opisthorchisais stelt de arts door de eieren van Opisthorchis viverrini in
ontlasting te detecteren. Verder is het mogelijk om het antigeen 89 kDa van Opisthorchis viverrini op te sporen via een ELISA-
bloedonderzoek. Tevens zijn een
echografie, een
CT-scan, een
MRI-scan, een cholangiografie (
röntgenfoto van de galwegen), of een endoscopische retrograde cholangiopancreatografie (
ERCP: inwendig kijkonderzoek van galwegen en pancreas) inzetbaar om afwijkingen van de galwegen te onthullen.
Behandeling van parasitaire ziekte
De behandeling van opisthorchiasis berust voornamelijk op wormdodende
medicijnen (
anthelmintica).
Complicaties van tropische infectie
Zeldzame complicaties van een chronische infectie zijn cholangitis (galwegontsteking), cholecystitis (galblaasontsteking), galstenen en een cholangiocarcinoom (galwegkanker).
Preventie van worminfectie
Patiënten moeten steeds gekookte vis consumeren. Het koken of diepvriezen (minstens zeven dagen bij -20 °C) van voedsel gemaakt van vis is ook nodig om de worminfectie te voorkomen.