Crataegus medisch wetenschappelijk samengevat

Meidoorn is een algemeen voorkomende struik groeiend in hagen en langs wegranden. De plant bloeit in Mei met witte bloesems en vormt in september en oktober rode bessen. Zowel de bloesemtakken met het blad als de bessen kunnen medicinaal gebruikt worden. Het zijn vooral onze 2 inheemse soorten, Crataegus laevigata (Poir.) DC., de Tweestijlige meidoorn en Crataegus monogyna L., de eenstijlige Meidoorn, die verwerkt worden in tincturen en extracten.

Namen van Crataegus.

Meidoorn (Nederlands) - Aubépine (Frans) - Hawthorn (Engels) - Weißdorn (Duits)

Voornaamste werkzame stoffen in Meidoorn

• Procyanidinen: leuco-anthocyanidinen of pycnogenol (OPC)
• Flavonoïden o.a.hyperoside (meer in bes),vitexine-4-rhamnoside (meer in blad)
• Triterpeenzuren (crataeguszuren)
• Purinen o.a.: adenosine (bloedcirculatiebevorderend)
• Crataegi fructus bevat ook carotenoïden, vitaminen B1, C, vette olie en looistoffen.
• Crataegus bevat geen hartheterosiden of alkaloïden zoals Vingerhoedskruid.

Algemene fysiologische werking

• Harttonicum (flavonen) versterkt en vertraagt hartspiercontracties (positief inotroop)
• Doorbloedingbevorderend, vooral coronair door bloedvatverwijding, betere zuurstofvoorziening
• Bloeddrukregulerend (verlagend)
• Licht spasmolyticum, sedativum van het sympatisch zenuwstelsel
• Licht diureticum (e.o., purinen)
• Procyanidinen zijn angiodynamisch, beinvloeden capillaire permeabiliteit, stabiliteit vaatwand en bindweefsel, invloed op collageen
• Krachtige radicalenvanger (anti-oxidantwerking)
• Bloeddrukverlagend en ß-blokkerend effect (Kotilla)

De bessen bezitten dezelfde eigenschappen, toch wordt meestal blad en bloem gebruikt, de bessen zouden ook samentrekkend zijn en zelfs stenen oplossen (Valnet)?

Voornaamste medisch gebruik van Meidoorn.

• ouderdomshart
• ritmestoornissen, mogelijke combinatie met Leonurus cardiaca of Melissa officinalis
• hoge bloeddruk: mogelijke combinatie met diuretica, bvb. Solidago of Genista
• nabehandeling hartinfarct

Bereidingswijzen en dosering.

Er zijn vele preparaten in de handel verkrijgbaar. Je kan ook zelf een moedertinctuur maken met 200g verse bloemen en blad op 1 liter ethanol van 40%, verhouding 1:5, 14 dagen macereren, uitzeven en ethanol weer aanvullen tot 1 liter (1000cc). Gemiddelde dagdosering 3 maal daags 20 druppels gedurende 3 tot 6 weken.

Historisch gebruik en ouder onderzoek

• Oudheid: Jicht (P. des Crescences), Pleuresie (Tragus), witte vloed (Gilibert).
• Bonnejoy 1695: mogelijk eerste aanduiding voor de werking bij hoge bloeddruk.
• Dr. Jennings (Chicago): Crataegus in the threatment of heart diseases. Onderzoek van 43 patiënten naar invloed op nervus vagus, op symphaticus en op hartritme. New York Méd. Journ. 1896.
• Clément: Crataegus in angina pectoris with report of case. Kansas city Méd. Rec.1898.
• Huchard: Crataegus oxyacantha als cardiotonicum. Journ. des Pract. 1903.
• Reilly: Crataegus oxyacantha bij aritmie en hoge bloeddruk. Journ. of Am. Méd. Ass.1910.
• Leclerc: L'Aubépine. Phytothérapie hypotensive. Etude clinique sur l'action hypotensive. Courrier méd. 1919.
• Santenoise et Vidacovitch: L'Action de Crataegus sur le tonus vagosymphatique. Invloed op symphaticus, verdwijning van symphaticotonische fenomenen, geleidelijke verhoging vagotonische toestand. L'Encéphale avril 1924

Enige wetenschappelijke onderzoeken

• Chatterjee SS, Koch E, Jaggy H, Krzeminski T. In vitro and in vivo investigations on the cardioprotective effects of oligomeric procyanidins in a Crataegus extract from leaves with flowers. Arzneimittlforschung Drug Res 1997;47:821-—5.
• Eichstadt H, Stšrk T, Mšckel M, et al. Efficacy and tolerability of Crataegus extract WS 1442 in patients with congestive heart failure and impaired left-ventricular function. Perfusion 2001;14:212—7.
• Holubarsch CJF, Colucci WS, Meinertz T, et al. Survival and prognosis: Investigation of Crataegus extract WS 1442 in congestive heart failure (SPICE)—rationale, study design and study protocol. Eur J Heart Failure 2000;2:431—7.
• Leuchtgens H. Crataegus special extract (WS 1442) in cardiac insufficiency. Fortschr Med 1993;111:352—4.
• Loew D. Pharmacological and clinical results with Crataegus special extracts in cardiac insufficiency. ESCOP Phytotelegram 1994;6:20—6.
• Loew D. Pharmacological and clinical results with Crataegus special extracts in cardiac insufficiency. ESCOP Phytotelegram 1994;6:20—6.
• Rewerski VW, Piechocki T, Rylski M, Lewak S. Some pharmacological properties of oligomeric procyanidin isolated from hawthorn (Crataegus oxyacantha). Arzneimittelforschung Drug Res 1967;17:490—1.
• Schwinger RHG, Pietsch M, Frank K, Brixus K. Crataegus special extract WS 1442 increases force of contraction in human myocardium camp-independently. J Cardiovasc Pharmacol 2000;35:700—707.
• Tanzler VG, Schuler E. Verleichende studein uber wirkungen eines Crataegus-extraktes, ven digitoxin, digoxin, und g-strophanthin am isolierten warmblŸterherzen. Arzneimittlforschung Drug Res 1962;12:198.
• Tauchert M, Gildor A, Lipinski J. High-dose Crataegus extract WS 1442 in the treatment of NYHA Stage II cardiac insufficiency. Herz 1999;24:465—74.
• Upton R, ed. Hawthorn leaf with flower. Santa Cruz, CA: American Herbal Pharmacopoeia, 1999.
• Weikl A, Assmus KD, Neukum-Schmidt A, et al. Crataegus special extract WS 1442: Objective proof of efficacy in patients with cardiac insufficiency (NYHA II). Fortschr Med 1996;114:291—6.
• Weikl A, Noh HS. The influence of Crataegus on global cardiac insufficiency. Herz Gefabe 1993;11:516—24.
• Zapfe G. Clinical efficacy of Crataegus extract WS 1442 in congestive heart failure NYHA class II. Phytomedicine 2001;8:262—6.