Suikerziekte en kruiden

Ouderdomdiabetes is in de kruidengeneeskunde altijd een ‘populaire’ ziekte geweest. Ook in onze tijd zijn mensen nog bezig met zelfmedicatie. Gelukkig wel. Naar de dokter gaan en zelf verantwoordelijkheid dragen voor je eigen gezondheid kunnen goed samengaan. Mensen hebben altijd allerlei inheemse planten gebruikt om suikerziekte te behandelen. Varkensgras en Kliswortel zijn 2 ordinaire kruiden die veel gebruikt geweest zijn. Nu zijn vooral verschillende uitheemse planten goed onderzocht op hun bloedsuikerverlagende werking.

Korte definitie van suikerziekte

Suikerziekte of diabetes is een stoornis in koolhydraat- en vetstofwisseling veroorzaakt door een tekort aan insuline in de bloedvaten en de cellen.
Mogelijke oorzaken zijn een slecht functioneren van de pancreas, de aanmaak van insuline in de eilandjes van Langerhans is verstoord, maar de oorzaak daarvan is onduidelijk. Meestal wordt de insuline die aangemaakt wordt niet goed gebruikt (insulineresistentie). Erfelijke factoren en leeftijd spelen een rol. En overgewicht bevordert de ziekte.

Soorten suikerziekte

Type I : juveniele diabetes, bij jongeren, de ß-cellen in de eilandjes van Langerhans functioneren niet goed.
Type II : ouderdomsdiabetes, de meest voorkomende, gaat dikwijls samen met vetzucht. Cellen zijn minder gevoelig voor insuline, insuline wordt slecht gebruikt door het lichaam.

Kruiden, een alfabetisch overzicht.

• Allium cepa / Ui : ook schil met hoog quercetine gebruiken bvb als soep
• Allium sativum / Knoflook
• Arctium lappa / Grote klis
• Atriplex halimus / Saltbush (Maluah): zoutsmakende plant uit Negev-woestijn Israel
• Cyamopsis tetragonoloba / Guargom
• Cynara scolymus / Artisjok
• Eucalyptus globulus / Eucalyptus
• Eleutherococcus senticosus / Siberische ginseng
• Galega officinalis / Galega
• Geranium robertianum / Robertskruid
• Gymnema sylvestris: tropische plant uit de wouden van India
• Helianthus tuberosus / Aardpeer (inuline)
• Juglans regia / Walnootboom
• Momordica charantia / Bitter melon (Karela): tropische groente, sap, extract uit onrijpe vrucht
• Panax ginseng / Koreaanse ginseng
• Phaseolus vulgaris / Spercieboon
• Polygonum aviculare / Varkensgras
• Pterocarpus marsupium (India): flavonoïd epicatechine in schors beschermt beta-cellen
• Tarraxacum officinale / Paardebloem
• Trigonella foenum-graecum / Fenegriek
• Vaccinium myrtillus / Blauwe bosbes

De bekendste plantenstoffen met bloedsuikerverlagende werking zijn: glucoquininen met insuline-achtige werking o.a. in Allium cepa,inuline en andere FOS (fructo-oligosacchariden) o.a. in grote klis, aardpeer, schorseneren.
vezelstoffen / slijmstoffen o.a. in guargom, fenegriek, heemst

Aanvullende planten.

vooral bedoeld om cardio-vasculaire complicaties tegen te gaan, dus de kruiden voor hart en bloedvaten o.a. knoflook en vooral Ginkgo biloba en andere flavonoïdplanten.

Voedingssupplementen / Oligo.

• chroom*: GTF (glucose tolerantie factor), in biergist
• mangaan: co-factor in glucosestofwisseling, diabetici hebben gemiddeld een lagere mangaanspiegel.
• zink*: beschermend effect op ß-cellen
• voedingsvezels: volkoren en fruit of groenten

Voeding en leefstijl.

• Minder enkelvoudige suikers, minder dierlijke vetten en calorieën gebruiken is noodzakelijk.
• Meer volkoren graanproducten, meer vis, meerdere keren kleinere hoeveelheden eten is positief
• Peulvruchten (soep) en noten, maar ook pinda's, hebben een bewezen bloedsuikerverlagende werking.
• Meer bewegen, vooral stevige, niet-uitputtende wandelingen 3x per week 1 uur verbetert de efficiëntie van insuline, vermindert totaal cholesterol en verhoogt HDL, de goede cholesterol.

Literatuur.

• Murray M. - Diabetes and Hypoglycemia (1994)
• Huibers J. - Suikerziekte (Anckertje 57)
• Bourret J.C. - Les nouveaux succes de la medecine par les plantes. Le diabete.
• Leclerc H. - La phytothérapie hypoglycémiante. Progres med. 1935
• Voeding en diabetes. Doc. en Inf. Centrum Tiense Suikerraffinaderij.
• Lau S. - Insuline slikken in plaats van prikken? Ned. Tdschr. Phytoth. 3 (1994)
• Phytopharmaka als Antidiabetika. Prof.Ammon in Ztschr. f. Phytoth. 15 (1994)
• Auswirkungen eines modifizierten Guar-Gummi-Praparates auf den Glukose- und Lipidspiegel bei Diabetikern und gesunden Freiwilligen. Atherosclerosis 45 (1982).
• Planten als anti-diabetica: droom en werkelijkheid. Gert Laekeman. Ned. Ver. Geneeskr.
• Sharma K.K. e.a. - Antihyperglycemic effect of onion: Effect on fasting blood sugar and induced hyperglycemia in man. Ind. J. Med. Res. 65 (1977)
• Piotrowski - Action hypoglycemiante de l’ extrait de Bardane. Soc.de therap. 1935.
• Welihinda e.a. - Effect of Momordica ch. on the glucose tolerance in maturity onset diabetes. J. Ethnopharmacol. 17 (1986)
• Mada Z. e.a. - Glucose-lowering effect of fenugreek in non-insulin dependent diabetics. Eur. J. Clin. Nutr. 42 (1988)
• Faulds - Eucalyptus in treatment of diabetes. The Glasgow Med. J. 1920.
• Leclerc H. - Une plante hypoglycemiante: le Galega. Rev. de Phytoth. 1947.
• Pedersen O. e.a. - Increasing insulin receptors after exercise in patients with insulin-dependent diabetes. N. Engl. J. Med. 302 (1980)
• Yamashita K. e.a. - Effects of fructo-oligosacchariden on blood glucose and serumlipides in diabetic subjects. Nutr. Res. 4 (1984)