Hartfalen: Symptomen, diagnose, BNP en behandeling

Hartfalen is een aandoening, waarbij je hart er niet meer in slaagt om het lichaam tijdig te kunnen voorzien van genoeg zuurstof. Het is een ernstige aandoening waarop mensen met hartaandoeningen, longproblemen of diabetes relatief meer kans lopen. Daarom is het belangrijk om te weten wat nu precies de symptomen zijn van hartfalen en hoe er met behulp van BNP tijdig een diagnose kan worden gesteld om te kunnen beginnen met een geschikte behandeling. Wat is hartfalen en hoe herken je het?

Wat is hartfalen?

Hartfalen is een ernstige aandoening, waarbij het hart er niet in slaagt om genoeg bloed door het lichaam te pompen om alle organen tijdig van zuurstof te kunnen voorzien. Hartfalen is dus niet hetzelfde als bijvoorbeeld een hartinfarct: Bij hartfalen is je hart gewoon operationeel maar slaagt het er niet goed genoeg in om zijn functie goed uit te voeren. Een verzwakking van het vermogen van het hart om bloed rond te pompen in het lichaam heeft vrij ernstige gevolgen en mensen kunnen er zelfs aan overlijden.

Hartfalen kan worden geclassificeerd als:

• Systolisch hartfalen (het hart kan het bloed niet goed rondpompen)
• Diastolisch hartfalen (het hart kan zich niet tijdig vullen met voldoende bloed)

Hartfalen kan aan beide zijden van het hart optreden. Rechts-en links-zijdig hartfalen zijn echter ook vaak aanwezig op hetzelfde moment. Als vooral de linkerkant van het hart is getroffen, kan het niet in staat zijn om voldoende bloed rond te pompen om alle organen in het lichaam met inbegrip van het hart zelf tijdig van zuurstof te voorzien, wat kan leiden tot vocht ophoping in de longen. Bloed kan zich dan ophopen achter het rechter ventrikel, waardoor oedeem in de benen en buik optreedt (rechtszijdig hartfalen).

De meest voorkomende oorzaken van hartfalen zijn hart- en vaatziekten, longaandoeningen, een te hoge bloeddruk en diabetes. Zeker mensen met deze aandoeningen moeten dus extra alert zijn op de tekenen, die kunnen wijzen op mogelijk hartfalen, want ook hier geldt dat vroeg ingrijpen een enorm verschil kan maken in de mogelijkheid om de oorzaak van hartfalen adequaat te kunnen behandelen en weer volledig te kunnen genezen.

Wat zijn de belangrijkste tekenen en symptomen van hartfalen?

In de vroege stadia van hartfalen is er dikwijls geen sprake van echte symptomen. Kortademigheid bij inspanning en vermoeidheid zijn vaak met terugwerkende kracht aan te wijzen als vroege tekenen van hartfalen. Het lichaam heeft de neiging om hartfalen een tijd lang te compenseren, waardoor het lang onzichtbaar blijft. Uiteindelijk lukt dat niet meer en worden de inspanningen, die het lichaam moet leveren om dat te doen steeds groter. Dan worden heel snel de echte symptomen van hartfalen duidelijk:

• Kortademigheid (bij inspanning, bij op de rug liggen en tijdens de slaap)
• Oedeem (vocht vasthouden) in enkels, benen en buik
• Gewichtstoename (door vasthouden van vocht in het lichaam)
• Ernstige vermoeidheid en lusteloosheid
• Onwel worden bij temperatuurwisselingen of kou (airconditioning, vriezer etc)
• Een snelle of onregelmatige hartslag
• Vaker 's nachts moeten plassen
• Een vervelende kriebelhoest, die niet over gaat
• Minder eetlust
• Verzwakking van de spieren

Hoe kun je een diagnose stellen met BNP?

BNP is een relatief nieuwe diagnose methodiek voor hartfalen. BNP is een hormoon dat door het hart zelf wordt aangemaakt, wanneer het hart "in nood" is en er niet meer in slaagt om genoeg bloed rond te pompen. Door het BNP gehalte te bepalen kan worden vastgesteld of iemand aan hartfalen lijdt of niet. Ook kunnen met BNP verstoppingen van de kransslagaderen tijdig worden opgespoord.

Hoe hoger de BNP waarde, hoe ongunstiger de prognose is. Ook wordt het BNP gehalte gemeten om te kijken of therapie voor hartfalen ook werkelijk aanslaat: Een dalende BNP is dus een gunstig teken. Maar hoe wordt hartfalen nu precies behandeld?

Hoe wordt hartfalen behandeld?

Hartfalen wordt behandeld door de oorzaak ervan weg te nemen of te proberen terug te dringen. Wanneer diabetes de oorzaak is zal er primair worden gekeken naar een betere behandeling daarvan. Wanneer hartafwijkingen de oorzaak vormen zal er gekeken worden wat er gedaan kan worden om hartritmestoornissen of andere afwijkingen te doen afnemen. Bij ernstig hartfalen zal de primaire focus echter altijd liggen op het hart. Dat is ernstig ziek en de pompfunctie van het hart moet weer zodanig worden, dat iemand zich beter gaat voelen.

Behandeling van hartfalen vindt plaats met:

• ACE-remmers (voorkomen bloedvatvernauwing, werken vochtafdrijvend en zorgen voor een lagere bloeddruk)
• Bètablokkers (werken bloeddrukverlagend)
• Vasodilatatoren (vaatverwijders)
• Cardiale glycosiden (zorgen voor een sterkere hartslag en betere doorstroming van het bloed)
• Diuretica (vochtafdrijving)
• Linker Ventrikel Steun Hart (LVAD)
• Hartklepchirurgie en harttransplantatie