Hoefijzernier: afwijking in de nier

Een hoefijzernier is een minder voorkomende afwijking aan de nier, deze is vergroeid. Hierdoor kunnen makkelijk nierstenen ontstaan. Behandeling is niet altijd noodzakelijk wanneer de klachten wel meevallen. Opmerkelijk is dat een hoefijzernier vaker voorkomt bij mannen dan bij vrouwen. De klachten uiten zich vooral bij het urineren: bloed tijdens het plassen maar ook pijn.

Een hoefijzernier

Een hoefijzernier is een aangeboren afwijking. Deze afwijking ontstaat tijdens de zwangerschap, waarbij de beide onderpolen met elkaar in contact komen en met elkaar vergroeien. De onderpolen van beiden nieren zijn dan verbonden door middel van een weefselbrug. Het komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. De benaming komt doordat de nier de vorm van een hoefijzer heeft, gebogen en met de uiteinde naar elkaar toe. Zo ontstaat er een U-vorm in de nieren.

Deze afwijking komt bij ongeveer 1 op de 500-800 mensen voor. Opmerkelijk is dat het bij mannen wat vaker voorkomt dan bij vrouwen. Meestal komt men erachter tijdens de zwangerschap, met behulp van een echo en deze wordt dan bij toeval ontdekt. Soms ook is de aandoening onopgemerkt gebleven en beginnen de klachten pas op latere leeftijd. En soms word een hoefijzernier helemaal nooit ontdekt omdat men nooit echte klachten krijgt, of de klachten aan een andere aandoening toegeschreven worden.

Voor de transplantatie is een hoefijzernier minder geschikt: de nieuwe ontvanger van de nier krijgt hierdoor dezelfde problemen als de oude eigenaar van de hoefijzernier. Waarom de een wel een hoefijzernier krijgt en de ander niet, is moeilijk te zeggen. Het is niet erfelijk. Het is een ontwikkelingsfout tijdens de zwangerschap. Men kan dus alleen tijdens de embryonale fase een hoefijzernier ontwikkelen. Een normale gegroeide nier zal na de bevalling niet ineens tot een hoefijzernier gaan vervormen.

Symptomen

De volgende symptomen kunnen herkenbaar zijn:

• pijn bij het plassen
• bloed in de urine
• infecties aan de urinewegen
• nierstenen
• pijn in de onderbuik
• misselijkheid en daarbij vaak ook braken

Bij een of meer van deze symptomen is het altijd raadzaam om naar een huisarts te gaan. De symptomen kunnen wijzen op een hoefijzernier, maar natuurlijk ook op heel veel andere afwijkingen, aandoeningen en ziekten. Het is dus niet gezegd dat er bij het verschijnen van deze symptomen ook sprake is van een hoefijzernier, maar de kans is er wel. Hoe dan ook: altijd een arts raadplegen! Een hoefijzernier is een vervelende aandoening die de nodige klachten kan geven, maar is geen levensbedreigende aandoening. De werking van de nier kan wel achteruit gaan, wat zich dan weer uit in de bijbehorende klachten.

Waar wel op gelet op moet worden, is de verhoogde kans op nierbeschadiging. Dit komt omdat de nier voor de wervelkolom ligt en wat lager dan normaal. Bij een stomp in de buik raakt de nier makkelijker beschadigd. Een mens kan makkelijk met 1 nier leven, maar zonder nier word het wel levensbedreigend. Bij hoefijzernieren is vaak 1 nier verminderd in functie, maar het kan ook zijn dat beiden nieren zijn aangedaan.

Anatomie

De onderpolen van de nier zijn zodanig vergroeid, dat deze voor de grote bloedvaten ligt. Hierdoor kan urine soms moeilijk afgevoerd worden, waardoor er makkelijk nierstenen kunnen ontstaan.

Behandeling

Soms kan men opereren, waarbij de verbindingsbrug doorgesneden wordt. Op deze manier kan de urine weer goed afgevoerd worden. Maar operatie is niet altijd noodzakelijk. Bovendien kan er in sommige gevallen ook niet geopereerd worden. Wat men wel kan doen, is de pijn bestrijden. Nierstenen dienen wel verwijderd te worden, omdat deze grote pijn-en plasklachten kunnen veroorzaken. Verder zal men regelmatig op controle moeten om te kijken of er zich geen nieuwe nierstenen vormen. Helaas blijft men hier vaak last van houden en de nierstenen komen dan ook vaak weer terug. Dit heeft ermee te maken omdat er continue een laagje urine blijft staan en zo nierstenen gevormd kunnen worden. Ook ontstaan er makkelijker infecties aan de urinewegen. Bij klachten, kan men daarom beter direct naar de arts gaan, om te voorkomen da de infecties groter worden.

Wanneer de infecties blijven terug komen en men steeds weer opnieuw aan de antibiotica moet, is het misschien raadzaam om met de arts te praten of er verdere behandeling mogelijk is en of een operatie zinvol zou kunnen zijn. Tweemaal per jaar een antibioticakuur is nog te doen, maar meer is toch wel schadelijk voor het lichaam en voor de nieren. De nieren moeten tenslotte de giftige stoffen uit het bloed filteren en deze doorgeven aan de urine. Soms worden de terugkerende klachten ergens anders aan toegeschreven en kan men geen oorzaak ervan vinden of word het teveel afgedaan.

Middels een CTG-scan of een echo kan men de nierafwijking ontdekken. Soms kan men een second opinion vragen indien men twijfelt over het bestaan van een hoefijzernier. Het is een afwijking die voorkomt bij ongeveer 40.000 mensen die in Nederland wonen, dus uitermate zeldzaam is het niet te noemen. Maar omdat het niet dagelijks voorkomt, zullen sommige artsen er niet direct bij stilstaan.