Waternier of zaknier, symptomen en behandeling

Een waternier wordt ook wel zaknier, nierstuwing of hydronefrose genoemd. Dit is een gevolg van een onderliggende aandoening. Wanneer de urinewegen vernauwd of afgesloten zijn dan kan de urine zich ophopen in de nierkelk en het nierbekken. Een afsluiting kan aangeboren zijn, vaak betreft dit het gebied tussen nierbekken en urineleider. Maar ook kan een grote prostaat de urinewegen dichtdrukken. Nierstenen zijn ook een veel voorkomende oorzaak. Symptomen zijn een branderig of pijnlijk gevoel bij het plassen of een ontsteking. ook andere symptomen kunnen ontstaan. Behandeling is soms nodig, omdat een verwijding van de nier kan leiden tot beschadiging van nierweefsel. Hierdoor kan de nierfunctie achteruit gaan.

Waternier of zaknier

De benaming zaknier wordt minder vaak gebruikt, maar waternier horen we toch vaker. Een andere benaming is ook wel hydronefrose of nierstuwing. Het gaat hier om een aandoening die het nierbekken en de nierkelk betreft. Hert nierbekken is trechtervorming en loopt vanuit het nierweefsel naar de urineleider. De nierkelk is een holte in de nier waar de urine wordt verzameld. De mens heeft twee nieren.

Wat gebeurt er precies bij een waternier?

Bij een waternier zijn de nierkelk en het nierbekken op een ziekelijke manier verwijd. Hierdoor kan er nierweefsel verloren gaan. Een waternier is geen oorzaak maar een gevolg van een onderliggende aandoening. Het kan aan één of aan beiden nieren voorkomen. Wanneer beiden nieren aangedaan zijn spreken we van bilaterale hydronefrose.

Oorzaken

Vaak ontstaat een waternier als gevolg van een aangeboren vernauwing op de overgang van nierbekken naar urineleider. Men kan zich voorstellen dat de urine dan een moeilijke doorgang heeft en de urine zich in het nierbekken verzameld. Een andere oorzaak die bij mannen wordt gezien is een vergroting van de prostaat. Dit komt voornamelijk bij oudere mannen voor.

Nierstenen of stenen elders in de urinewegen kunnen ook voor een afsluiting zorgen. Door de aanwezigheid van bepaalde zouten kunnen nierstenen ontstaan. vaak is dit in combinatie met te weinig drinken of veel zweten. ook bepaalde medicijnen kunnen juist nierstenen veroorzaken. Een dieet met veel eiwitten zorgt tevens voor nierstenen. Nierstenen sluiten de urinewegen af, vooral wanneer ze groter worden.

Infecties van de urinewegen kunnen ook voor afsluiting zorgen. Vaak gaat dit gepaard met pijnklachten. Een infectie wordt meestal door een bacterie veroorzaakt. Een andere oorzaak is een tumor die zich in de urinewegen bevindt. De tumor groeit door en sluit uiteindelijk de urinewegen of afvoerbuizen af. Het kan hier ome en goedaardige of een kwaadaardige tumor gaan.

Symptomen

Vaak wordt als eerste de verstopping opgemerkt. Dit kan gepaard gaan met een minder krachtige urinestraal, een urinestraal die onderbroken wordt, veel moeten plassen en kleine beetjes plassen. Pijn tijdens het plassen komt ook voor. Daarnaast ontstaat er vaak nieuwe aandrang vlak na het plassen. Het lijkt dan alsof de blaas niet leeg is. Soms zit er bloed bij de urine, dit zien we vooral bij nierstenen of een tumor.

Doordat de urine zich verzameld in het nierbekken of in de nierkelk, zet deze uit. Er is vaak sprake van een niet stekende doffe pijn rond het bekken. Veel drinken verergert deze klachten. Dit is ook logisch, omdat er bij veel drinken meer vocht in het nierbekken wordt verzameld. Na het plassen verdwijnen de klachten vaak weer wat. De verwijde nier kan gaan ontsteken. Dit wordt dan een etternier genoemd. Dit gaat gepaard met bloedverlies, pijn en zwellingen in de lendenen. Koorts tot zeer hoge koorts kan ontstaan. Soms ontstaat er een te hoge bloeddruk. Dit zien we vooral bij pubers en jonge mensen.

Wanneer beiden nieren aangedaan zijn kan er veel nierweefsel beschadigd raken. Dit kan leiden tot nierinsufficiëntie. Hierdoor gaat de nierfunctie achteruit. Dit kan weer leiden tot uremie. Hierbij wordt er ureum in het bloed opgebouwd. Ureum is een afbraakproduct dat ontstaat door de verbranding van eiwitten in de lever. Normaal gesproken filteren de nieren ureum uit het bloed en laten slechts een gedeelte weer terug in het bloed. De rest wordt via de urine afgescheiden.

Behandeling

Niet altijd is behandeling nodig. Wanneer de symptomen en klachten meevallen wordt vaak een afwachtende houding aangenomen. De onderliggende oorzaak kan wel behandeld worden. Zo kunnen nierstenen vergruisd worden met behulp van medicatie of operatief. Bij een infectie wordt antibiotica toegepast. Bij ernstige klachten is behandeling zeker nodig. Soms is dotteren nodig, waarbij de afsluiting opgeheven wordt.

Soms is het nodig om het verstopte gedeelte van het nierbekken of de nierkelk weg te halen. Er wordt dan een omleiding gemaakt. Wanneer het nierweefsel ernstig beschadigd is, is het soms nodig om de gehele nier weg te halen. Wanneer dit bij beiden nieren het geval is zal nierdialyse nodig zijn. Nierdialyse neemt de functie van de nieren over. De nieren zijn belangrijke organen omdat ze het lichaam ontdoen van afvalstoffen. Zonder juiste werking van de nieren zou het lichaam zichzelf vergiftigen.