Komijn, kruidige vrucht

Cuminum cyminum, is een klein, eenjarig kruid, uit de peterselie-familie, men neemt aan dat het van oorsprong thuishoort in Zuid Egypte, Turkestan en het oostelijk deel van het Middellandse Zeegebied. Het wordt 30 tot 60 cm hoog en maakt een lange stengel met veel takken met lange, fijn verdeelde, diepgroene blaadjes en kleine bloemen, die wit of roze van kleur zijn. De vrucht, die meestal „zaad" genoemd wordt, is lang, ovaal en ongeveer 1/2 cm lang en geel-bruin van kleur, het heeft wat weg van karwijzaad maar is langer.

Tegenwoordig wordt deze plant veel gekweekt in Iran, India, Marokko, China, Zuid Rusland, Indonesië. De oude beschavingen kenden de komijn, want deze plant is sinds mensenheugenis in cultuur geweest. Zij kwam voor op de lijst van geneeskrachtige planten die in gebruik waren in Egypte en in het papyrus Ebers (1550 v. C.) vermeld staan.

In de bijbel

Ook wordt dit kruid in de Bijbel genoemd, zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament, bijvoorbeeld in Jesaja 28 : 27: „Want men dorst de wikken niet met de dorswagen en men laat het wagenrad niet rondom over de komijn gaan; maar de wikken slaat men uit met een staf en de komijn met een stok." Naar het schijnt wordt de komijn nog steeds met een stok gedorst op de vele primitieve boerderijen in het Midden Oosten. In Mattheüs 23 : 23 verweet Jezus de schriftgeleerden en Farizeeën dat ze artikelen als komijn zo nauwkeurig „vertienden"„want gij vertient de munt en de dille en de komijn", terwijl ze zaken van meer fundamenteel belang, zoals rechtvaardigheid, barmhartigheid en geloof verwaarloosden.

In de eerste eeuw noemden Plinius komijn het beste eetlustopwekkende kruid van alle toekruiden. In de middeleeuwen was komijn in Europa een geliefde kruiderij en daarbij een die met veel bijgeloof omgeven was. Men geloofde dat komijn er voor zorgde dat geliefden niet wispelturig werden en dat het pluimvee niet van de hof wegliep. Kronieken vertellen ons, dat komijn in 716 gebruikt werd in de kloosters in Normandië. Sinds de dertiende eeuw werd het in Engeland als toekruid gebruikt en in 1419 was komijn een van de belastbare importgoederen, waaruit de kroon een inkomen ontving. Komijn wordt in de kruidenboeken van de zestiende en zeventiende eeuw vaak genoemd.

Dodoens over komijn

Zo wordt bij Dodoens 'Comijn' vermeldt voor het verdrijven ende doet sceyden alle winden der maghen des buycx der dermen. Het is de krampwerende, carminatieve werking waar het zaad nu nog steeds voor gebruikt wordt. Ook tegen andere krampen en pijnen, zoals menstruatie 'crimpsels' maar blijkbaar ook tegen krampen van het mannelijk lid, werd Komijn in die tijd gebruikt. Citaat: ende der moedere (baarmoeder), ende es mits dyen seer goet tot dat crimpsel, weedom ende pijne des buycx, niet alleen inghenomen maer oock van ondere met een clisterie gheset/ oft met gersten meel vermenght ende van buyten daer op gheleyt. En 'Comijn verdrijft ende doet sceyden die swellinghe ende opblasinghen van der manlicheyt ende scamelijcken leden daer op gheleyt'.

Teelt van komijn

De planten verlangen een mild, gelijkmatig klimaat en een vrij lang groeiseizoen van drie of vier maanden en een vruchtbare goed gedraineerde, zandige leemgrond op een zonnige standplaats zijn . Het is een teer eenjarig kruid dat geen langdurige droge hitte kan verdragen. Het gewas is rijp voor de oogst, wanneer de planten beginnen te verdorren. In het Middellandse Zeegebied gebeurde het oogsten, drogen en dorsen met de hand. Iran is de grootste exporteur ter wereld van komijnzaad. dat „groene komijn" genoemd wordt en voornamelijk in de provincie Khoerasan verbouwd wordt.

Botanie en naamgeving: Cuminum cyminum L.

Bladen dubbel geveerd, met lijnvormige slippen. Schermen 3-5-stralig. Omwindselbladen en omwindselblaadjes lijnvormig, zeer spits. Kelktanden ongelijk, de langste met een naaldvormige spits. Kroonbladen wit tot roze. Vrucht op de ribben met stekelige haren, daartussen met papillen of sterharig, 5-6 mm lang. In tegenstelling met karwij zijn de vruchten recht van vorm.

• Duits Kreuzkümmel, Weißer Kreuzkümmel, Römischer Kümmel, Mutterkümmel
• Engels Green cumin, White cumin, Cummin
• Frans Cumin, Cumin blanc, Cumin du Maroc, Faux anis
• Indonesisch Jinten, Jinten putih
• Italiaans Cumino, Cumino bianco
• Nederlands Komijn, Djinten
• Sanskriet Jiira, Jiiraka, Jiirana, Sugandhan, Udgaarshodan
• Spaans Comino, Comino blanco

Recept: Wortelsoep met komijn en koriander

1 kilo wortelen, 1 aardappel, 2 blokjes bouillon, komijn, verse koriander, peper, zout en olijfolie.
Schil de aardappel en de wortelen en snij ze in kleine schijfjes. Stoof ze 2 minuten in olijfolie. Peper en zout en water toevoegen met wat bouillon, ook twee theelepels komijn en een handvol verse korianderblaadjes. Laat de soep koken tot de wortelen zacht zijn. Voeg er nog wat verse koriander aan toe. Mixen.