Paniekaanval of paniekstoornis: verschijnselen, aanpak

Ons lichaam is er op gemaakt om bij angst een stresshormoon aan te maken, adrenaline, waardoor je snel kan reageren op gevaar. Door de aanmaak van adrenaline ga je sneller ademen en gaat je hart sneller kloppen. Door gespannenheid of angst kunnen de lichamelijke verschijnselen erger worden, totdat het lijkt dat je lichaam het niet meer aankan. Hierdoor wordt de angst nog vergroot en is er sprake van een paniekaanval. Heb je er vaker mee te maken dan is er sprake van een paniekstoornis.

Het stresshormoon adrenaline en angst

Adrenaline kan door het lichaam worden aangemaakt om snel op dreigend gevaar te kunnen reageren. Het zorgt ervoor dat je lichaam in opperste paraatheid verkeerd, om snel te kunnen vluchten. Maar ook in situaties, die niet bedreigend zijn kan je gespannen worden of bang zijn, bijvoorbeeld omdat je voor een grote groep een voordracht moet houden. Ook in die gevallen maakt je lichaam adrenaline aan. Wat je dan kan merken aan je lichaam zijn alle of enkele van de volgende verschijnselen;

• Je hart gaat sneller kloppen
• Je ademhaling gaat sneller
• Je krijgt een gejaagd gevoel
• Benauwdheid
• Licht gevoel in je hoofd
• Trillerigheid
• Transpireren

Normaal gesproken nemen de verschijnselen vanzelf weer af als de spanning voorbij is, of zodra je in de gaten hebt waarvoor je angstig bent en wordt je weer rustig.

Een paniekaanval

Je spreekt van een paniekaanval als de angst en paniek alleen maar blijven toenemen, en je er zelf geen invloed meer op uit weet te oefenen. Je hart gaat alsmaar sneller kloppen, je hebt geen controle meer over je ademhaling, je wordt duizelig en gaat misschien wazig zien. Hier wordt je angstig van en daardoor wordt de paniek nog groter. De angst is zo groot dat je er niets meer tegen weet te doen, je hebt een paniekaanval. Zo’n aanval kan een paar minuten duren, maar ook enkele uren. Paniekaanvallen kunnen erfelijk zijn, in sommige families komt het veel vaker voor dan in andere.

Mogelijke verschijnselen bij een paniekaanval;

• Je hebt geen controle meer over jezelf, je denkt dat je dood gaat of op zijn minst gek aan het worden bent
• De hartslag wordt erg snel
• Je krijgt last van transpireren en/of duizeligheid en beven
• Benauwdheid, een raar gevoel op de borst, hyperventilatie
• Braken, diarree, misselijkheid, droge mond
• Rood worden
• Flauwvallen
• Hoofdpijnklachten
• Tintelingen in handen of voeten of juist een doof gevoel

Na de aanval kan je nog lang last hebben van huilen of hevig natrillen

Wat kun je zelf doen als je een paniekaanval krijgt?

• Probeer rustig te gaan ademen en te ontspannen als je een aanval voelt aankomen
• Probeer afleiding te vinden
• Stel jezelf gerust door te bedenken dat de klachten komen door angst, en dat er geen ernstige ziekte als achterliggende oorzaak is.
• Ga lichamelijk aan de gang ( wandelen, fietsen,tuinieren e.a.)
• Probeer te achterhalen waardoor de paniekaanval is ontstaan

Wat kan de huisarts voor u betekenen?

Als paniekaanvallen steeds terugkomen, of als u na een aanval bang bent om er weer één te krijgen, kan de spanning erg groot blijven. Het kan zijn dat je situaties gaat vermijden uit angst een paniekaanval te krijgen. Schrijf op waardoor spanningen optreden en bespreek ze met de huisarts. Eventueel kan deze je doorsturen naar een psycholoog voor verder begeleiding. Neem contact op met de huisarts als je na genoemde adviezen de paniekaanval zelf niet onder controle krijgt.