Trechterborst (Pectus Excavatum)

Trechterborst (Pectus Excavatum) Pectus excavatum, ook wel trechterborst of schoenmakersborst genoemd komt vaker voor dan men denkt. De mate van vervorming verschilt sterk per persoon waardoor veel mensen het zullen hebben zonder het te weten. Wat is pectus nu precies, hoe krijg je het en vaak is de belangrijkste vraag, hoe kom je er vanaf?

Wat is pectus excavatum

Bij pectus excavatum is het borstbeen ingevallen, men noemt het ook weleens trechterborst of schoenmakersborst. Pectus komt voor bij 1 tot 8 op de 1000 mensen en jongens hebben het vaker dan meisjes. De borst kan asymetrisch zijn en het borstbeen kan gedraaid zijn. De variatie in sterkte is groot, zo kan iemand slechts een milde inkeping hebben wat niet eens wordt opgemerkt als pectus excavatum, en een ander heeft het zo erg dat er slechts enkele centimeters tussen zijn/haar borstbeen en wervelkolom zitten. De meeste patiënten zijn lange, slanke mensen en bij jongere kinderen zie je vaak het uitstekende babybuikje nog erg lang.

Hoe krijg je pectus excavatum

Er is nog niet bewezen hoe deze vervorming wordt veroorzaakt, al neemt men aan dat het door de bovenmatige groei van het ribbenkraakbeen gaat. De kraakbeenderen en ribben gaan ontzetten en duwen het borstbeen naar binnen.
Pectusvervormingen zie je ook vaak bij scoliose (zijkromming van de rug), het syndroom van Marfan en het syndroom van Polen.

Verandert de vervorming met de leeftijd

Vaak weten ouders bij de geboorte van hun kindje nog niet dat het een misvorming heeft, maar op het moment dat ze erachter komen blijkt het al lang zichtbaar te zijn. Tijdens de snelle groei wordt het steeds duidelijker. Als de leeftijd van ongeveer 18 jaar is bereikt en de groei stopt blijft de misvorming hetzelfde. Het gaat nooit vanzelf over.

Leven met pectus excavatum

Zelfs bij iemand met een sterke misvorming groeien en ontwikkelen hart en longen zich normaal. Het hart wordt vaak naar de linkerkant van de borst verplaatst en is wat plat van vorm. De beweging van hart en longen is vaak ook beperkt waardoor patiënten vaak klagen van benauwdheid, kortademigheid en een verminderd uithoudingsvermogen, wat vooral voorkomt bij inspanning. Er is echter weinig erkenning voor deze symptomen, het bewijsmateriaal is niet betrouwbaar genoeg.

Psychologische gevolgen zien we ook vaak bij pectus, er zijn patiënten die gelukkig met de vorm van hun borst kunnen leven, maar velen hebben een negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen. Deelnemen aan sport, zwemmen, zonder shirt lopen in de zomermaanden, noem maar op, worden belemmerd.

Zijn er operatiemogelijkheden

Er zijn zeker mogelijkheden om pectus excavatum te verbeteren.

De Procedure van Nuss

In de jaren 80 werd deze methode ontwikkeld door Dr. Nuss. Er worden één of twee gebogen staalstaven (pectusstaaf van Lorenz) achter het borstbeen geplaatst en zo wordt het terug in de correcte vorm gedwongen. De postoperatieve complicaties: verplaatsing van de staaf.

Voordelen:
  • Er zijn slechts twee kleine insnijdingen nodig wat de littekens vermindert.
  • Het kraabeen wordt niet verwijderd.
  • Er is minimaal bloedverlies.
  • De operatie duurt ongeveer 40 minuten wat weinig is vergeleken met de 4 uur voor de Ravitich procedure, waardoor er korter verdoving nodig is.
  • Na ongeveer een maand kunnen activiteiten als sporten alweer hervat worden.

Nadelen:
  • Doordat de procedure nog vrij nieuw is, zijn er weinig resultaten op lange termijn beschikbaar.
  • Bij oudere mensen wordt deze procedure moeilijk omdat de ribben en ribbenkraakbeenderen gewoonlijk dik en bros zijn.
  • Voor patiënten met een gecombineerde misvorming is deze procedure niet geschikt.

De Procedure van Leonard

Deze procedure is slechts beschikbaar in de V.S. en werd ontwikkeld door Dr. Leonard. Door een tweezijdige kromlijnige insnijding onder de borsten worden de lagere 4-5 kraakbeenderen verwijderd. Een wig wordt genomen uit het lagere borstbeen en de borst wordt van plaats veranderd. Er worden draden vastgemaakt door het borstbeen heen en aan een plastic steun vasgemaakt om tractie te verstrekken. Deze steun wordt ongeveer 6 weken gedragen en de correcte positie wordt hierdoor tijdens het helen beveiligd. De postoperatieve complicaties: besmetting van de draad.

Voordelen:
  • Iedereen, dus ook oudere mensen kunnen deze operatiemethode ondergaan.

Nadelen:
  • De steun moet 6 weken gedragen worden.
  • Deze methode is niet beschikbaar in Nederland.

De procedure van Ravitich

Ravitich was de eerste chirurg die in 1952 een pectusmisvorming wist te verbeteren. De procedure wordt hedendaags vaak gewijzigd door een chirurg. Er wordt gewoonlijk een horizontale of verticale insnijding gemaakt waarna de pectoral spieren worden opgeheven. De ribbenkraakbeenderen die zijn vergroeid worden uitgesneden en het borstbeen wordt geroteerd om vlak te komen liggen. Daarna worden één of meerdere staven of stutten ingezet. Drains worden ingezet, drains zijn afvoerkanalen. De spieren worden herstelt en de wond wordt gesloten met oplosbare hechtingen. Het verblijf in het ziekenhuis kan 5 dagen tot wel 3 weken duren. Contact zoals tijdens sporten moet 3 tot 4 maanden worden vermeden, tot zeker alle beenderen zijn geheeld. De staven of stutten kunnen later verwijderd worden. De postoperatieve complicaties zijn het ongemak van de Sternal staaf en het met littekens bedekken ervan.

Voordelen:
  • Bij 97% van de patiënten zijn zeer goede of uitstekende resultaten ondervonden. (deze zijn getest)
  • Terugval is uiterst ongewoon.

Nadelen:
  • Door de grote insnijding is er een groot littiken zichtbaar, hoewel het vaak een dunne lijn is. Dit kan bij mannen door borsthaar minder zichtbaar worden en bij vrouwen valt het litteken vaak onder de borstrand.
  • Een zeldzame complicatie is wanneer de kraakbeenderen die in werking zijn gesteld er niet in slagen te groeien wat een band rond de borst veroorzaakt waardoor de longuitbreiding verhindert wordt. Het wordt wel verstikkende osteodystrophy genoemd. Dit komt slechts voor als de chirurgie te uitgebreid is uitgevoerd of op een te vroege leeftijd.

Siliconen implantaten

Bij een minimale pectus excavatum kunnen siliconen implantaten worden gebruikt om te camoufleren. Ze worden onder de huid of onder de spieren geplaatst.

Voordelen:
  • Iedereen kan deze operatiemethode ondergaan en het is vooral ook voor oudere mensen geschikt.

Nadelen:
  • Lekkage of verplaatsing van het implantaat.
  • Slechts geschikt voor milde pectusvervormingen.

Mijn eigen ervaringen met pectus excavatum

Ik weet zoveel van pectus excavatum af omdat ik er zelf mee geboren ben. Al op jonge leeftijd ontdekten mijn ouders dat mijn borstkast sterk naar binnen viel. Ik had de misvorming in sterke vorm waarbij het verschil tussen borstbeen en ribben slechts enkele centimeters was. De vuist van mijn vader paste in mijn borstkast, en we noemden het altijd mijn "knikkerkuiltje". Mijn zwempakje zoog altijd naar binnen waardoor het goed zichtbaar was en ik had heel lang een babybuikje. Op mijn 9de ben ik vanwege de mate van vervorming geopereerd in Groesbeek door een professor. Na een paar dagen van intensieve zorg kwam ik op mijn gewone ziekenhuiskamertje en mocht ik af en toe mijn bedje uit. Heel voorzichtig, ik mocht geen klappen krijgen, want bij mij waren geen staven en stutten ingezet ondanks dat de Ravitich methode was toegepast. Ik kon dus als een plumpudding in elkaar zakken. Alles ging goed, en na 3 weken mocht ik naar huis, en de 4 maanden die volgden moest ik extreem rustig aan doen. Het litteken viel reuze mee, het is horizontaal over mijn hele borst heen, maar het is wel een dun litteken. De littekens van de drains zijn dikker en lelijker. Toen ik ongeveer 16 jaar was kreeg ik echter steeds meer last van benauwdheid bij bijvoorbeeld mist, in een zwembad, bij inspanning enz. Er werd aan astma gedacht, maar een astmapompje gaf geen resultaat. Na verder onderzoek is gebleken dat ik dus last had van de zeer zeldzame complicatie verstikkende osteodystrophy, dus een bandgevoel om de ribbenkast. Bij inspanning uit zich dat vooral in kortademigheid en spierverzuring. Er is prima mee te leven verder, maar het kan wel eens vervelend zijn omdat je eigenlijk niet kunt wat iemand van je leeftijd normaal zou moeten kunnen. Het is ook pas duidelijk geworden toen ik echt groter werd, eerder had ik er weinig last van. Of pectus erfelijk is, is niet bewezen maar vlak na de geboorte van mijn eerste kindje, mijn zoontje, zag ik dat ook hij het had. Natuurlijk was dat balen en konden we alleen maar hopen dat het niet erger zou worden. Hij is nu (2011) 6 jaar en het is gelukkig niet erger geworden, hij heeft tot nu toe een lichte vervorming. Mijn dochtertje heeft het niet, gelukkig wordt het haar bespaard. Maar, ik weet wat het is, dus wie kan hem en anderen beter helpen en informeren dan ikzelf.
© 2011 - 2024 Spring, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Trechterborst (pectus excavatum): BorstkasafwijkingTrechterborst (pectus excavatum): BorstkasafwijkingBij pectus excavatum ontstaat een opvallende intrekking van het onderste deel van het borstbeen, waardoor er een diepe k…
Uitstekende onderste ribben: hoe te verhelpen?Uitstekende onderste ribben: hoe te verhelpen?De onderste twee ribben kunnen bij mensen te ver naar buiten uitsteken. Mensen met uitstekende botten kunnen zich erg st…
Afwijking borstkas bij zwemmers: is het voordelig?Afwijking borstkas bij zwemmers: is het voordelig?Topzwemmers Kevin Cordes, Cody Miller en Pieter van den Hoogenband hebben allen gemeen dat ze een aangeboren afwijking v…
Pectus: gat in mijn borst door overmatige kraakbeenspanningPectus: gat in mijn borst door overmatige kraakbeenspanningDe overgang van de ribben naar het borstbeen bestaat uit kraakbeen. Een overmatige aanmaak daarvan zorgt ervoor dat span…

Niet af kunnen vallen door aanleg in je genenNiet af kunnen vallen door aanleg in je genenEr zijn mensen die alles aan hun overgewicht doen, maar het blijft erg moeilijk, haast onmogelijk om er wat vanaf te kri…
Likdoorns en eeltplekkenLikdoorns en eeltplekkenLikdoorns en eeltplekken zijn stukken huid die door constante druk verdikt en verhard zijn. Door deze druk is het weefse…
Bronnen en referenties
Reacties

Luuk, 04-04-2017
Goede middag,

Ik heb een best kleine kuil in mijn borst dus die is nog lang niet zo groot als op de foto's op het internet. Wel zit ik er erg mee ik vind het simpelweg gewoon niet mooi en sommige vrienden vragen zomers wat voor kuil heb jij daar. Dat is best vervelend ook als het een beetje waait en je heb alleen een t shirt aan ziet het er gewoon niet mooi uit. Ook doet het soms ook pijn eigenlijk altijd als ik nies of hoest. Ik weet niet zo goed wat ik moet.
Hopelijk heeft uw wat advies voor mij.

Groet Luuk, Reactie infoteur, 12-04-2017
Hoi Luuk,
Je zou eens aan je huisarts kunnen vragen of deze je doorstuurt naar een deskundige om te kijken wat je opties zijn. Tegenwoordig zijn er nml nogal wat "operatie" methodes. Zeker omdat het pijn doet zou ernaar laten kijken niet verkeerd zijn. Ik had de zware vorm dus een operatie was noodzakelijk. Mijn zoon heeft een hele lichte vorm maar hij heeft er nog geen last van. Op het moment dat hij pijn zou krijgen of er psychisch last van krijgt ga ik zeker naar een deskundige. Je mag me altijd mailen met vragen!

Harry, 21-10-2016
Goedemiddag,

Ik ben nu 15 en ben er grofweg zo'n 4 jaar van bewust dat ik trechterborst heb. Ben er al mee naar de huisarts geweest en naar het ziekenhuis. Een operatie overwogen maar niet gedaan. Heb er wel nog redelijk veel last van (psychisch). Zelfvertrouwen is er niet echt met zoiets, meiden staan er niet op te wachten en over het algemeen word je gewoon raar aangekeken. Ik weet niet wat ik er mee moet een operatie lijkt mij zo heftig. Ik lig er 's avonds dan wel wakker van maar dan lijkt mij een psychiater mij misschien slimmer… Als je als 12 jarig kind de opmerking krijgt 'wat is dat rare gat dat je daar hebt?' dan is dat niet echt fijn voor je zelfvertrouwen.

Groet,
Harry Reactie infoteur, 08-03-2017
Hoi Harry,
Ik begrijp je helemaal omdat ik uit ervaring spreek, dat is ook de reden dat ik dit artikel heb geschreven. Wellicht kan een psycholoog je helpen maar als je er psychisch echt te lang onder te lijden hebt dan begint de tijd natuurlijk wel te dringen. Je wilt je natuurlijk niet altijd zo slecht blijven voelen. Een operatie is inderdaad heftig maar lang niet meer zo heftig als de operatie die ik vroeger gehad heb, dat was in 1989 met maar 1 mogelijke techniek en ook dat is toen prima gegaan. Persoonlijk raad ik het wel aan, het is even zwaar maar daarna wordt alles beter. Je krijgt een litteken maar dat staat niet in verhouding met een trechterborst. En, littekens zijn best stoer, je hebt wat meegemaakt, en die mensen zijn boeiend! Je mag me altijd mailen voor meer vragen. Blijf er niet meer rondlopen!

Dennis Klapwijk, 12-12-2015
Goede Middag,

Ik heb vanaf kleins af aan een soort put in mijn borst, ik had alleen tot vandaag nog nooit gehoord van de term trechterborst. Ik vind het er bij me zelf niet uit zien, waardoor ik bijvoorbeeld in de zomer amper mijn shirt uit doe in de omgeving van andere mensen. Daarnaast heb ik al lang rugklachten, weinig uithoudingsvermogen. Het beïnvloed eigenlijk mijn hele leven al lange tijd. Ik wist totaal niet dat daar überhaupt iets aan te doen zou. Alleen ik ben zelf inmiddels 30, is het verstandig om hier toch naar te laten kijken om er op deze leeftijd nog iets aan te doen? Groeten Dennis Reactie infoteur, 04-01-2016
Hoi Dennis,
Stiekem komt het meer voor dan je denkt en ben je dus zeker niet de enige.
Veel mensen zal het niet opvallen als iemand het heeft (bv in zwembaden) maar mij valt het dus altijd op omdat ik weet wat het is.
Ik weet ook dat deze personen er vaak mee zitten maar misschien niet eens weten dat er een oplossing is.
Ik wil dan het allerliefste op iemand afstappen en een gesprek beginnen maar ik doe het meestal toch niet, vooral niet bij volwassen personen.
Wel doe ik het soms bij ouders van kinderen met een trechterborst en vaak kan ik ze hierbij goed helpen en geruststellen.
Ik raad je dan ook aan om er zeker wat mee te doen, misschien is de ingreep wel kleiner dan je denkt of misschien helpt het al om er met iemand over te praten.
Je mag mij ook alles vragen en mocht je mijn email willen om het prive te houden dan stuur ik je die graag toe.
Groeten Loes

Gretha Jansma, 11-06-2015
Goedemiddag, Mijn zoon heeft een enorme trechterborst, mijn vuist past er in, hij wordt in juli 12 jaar, is 165 cm. dus groot voor zijn leeftijd. Hij zegt altijd dat er wel een visje in kan zwemmen. Vandaag weer een longtest gedaan, die was helaas niet goed. De kinderarts denkt aan opereren en gaat overleggen. Ik vind het echt doodeng! Hij is nog zo jong en ik ben bang dat hij daardoor veel school gaat missen. Maar ik weet ook dat het zo niet kan. Doen we er goed aan? Of moeten we wachten? Ik verwacht geen ja of nee antwoord, ik wil het gewoon even kwijt. Groetjes Gretha Reactie infoteur, 12-06-2015
Hoi Gretha,
bedankt voor je bericht. Ik snap helemaal hoe je je voelt. Ook bij mij kon er een volwassen vuist in en werd besloten te opereren. Als je longcapaciteit erop achteruit gaat omdat de longen zo verdrukt worden is er soms geen andere optie en blijft het de vraag waar je het beste aan doet. Hij is nog niet volgroeid maar zo kan het in principe ook niet langer. Tegenwoordig zijn de operatiemethodes gelukkig een stuk beter. Toen ik geopereerd werd in 1989 was er nog maar 1 arts die het deed in Nederland. Er komt natuurlijk ook nog bij dat hij naar de middelbare school gaat en dan valt het niet mee om er niet om gepest te worden vooral omdat het ook zichtbaar is. Ik kan voor jullie geen besluit nemen maar je mag wel altijd contact met me houden als je dat fijn vindt. Heel veel succes met de beslissing!

Emma, 15-10-2014
Hoi Loes,
Dank voor je hulpzame artikel. Zelf heb ik ruim een jaar last van een gevoelig borstbeen. De druk op mijn borstbeen wordt verlicht als ik naar achter buig; dan hoor ik het zachtjes kraken in mijn borstbeen/ribben. Eerst werd er aan het syndroom van Tietze gedacht, maar nu ik dit lees denk ik dat de pijn komt door mijn licht ingevallen borstbeen (wat ik al van jongs af aan heb).

Weet jij misschien of het gebruikelijk is dat dit de komende jaren erger wordt? En is er voor mij iets aan te doen om de druk en pijn te verlichten?
Groetjes Emma (25 jaar) Reactie infoteur, 01-12-2014
Hoi Emma,

Bedankt voor je reactie, het is altijd fijn om te lezen dat mensen er informatie uit halen. Ik moet zeggen dat mijn borstbeen ook ooit kraakt als ik een bepaalde beweging maak maar ik heb het idee dat dat met spanning te maken heeft. Misschien is Yoga iets voor je, ik zou in ieder geval rek en strek oefeningen gaan doen waardoor je ribbenkast soepel blijft, vaak is alles wat stugger bij een trechterborst. Misschien kun je eens info inwinnen bij een osteopaat?
Groetjes Loes.

Nathalie Cauwelier, 05-08-2014
Mijn dochter Camille die op 5/09/2014 16 jaar wordt, ondergaat op 26/08/2014 de Nuss bar operatie te Rijsel Frankrijk;
Er wordt daarna Bednet voorzien om toch niet alles op school te missen. Ze is op internaat te Gent St Bavo Humaniora en
ik kan dus onmogelijk elke dag op en af naar gent vanuit Noord Frankrijk. Nu is ze op windsurfkamp te Nieuwpoort en daarna op surfkamp boardx in Le Pin Sec in Franrijk. Ze is superhumeurig, maar daar kan ik echt niks aan doen;
Nathalie Cauwelier Reactie infoteur, 25-08-2014
Hoi Nathalie,
Dat is erg spannend allemaal zeg. Ik wens jullie veel sterkte voor morgen en de komende tijd! Ben erg benieuwd hoe het gaat. Groetjes Loes

Michelle, 28-02-2014
Goedemorgen,
ik heb een vraagje, binnenkort moet ik een nuss operatie ondergaan. ik ben een vrouw van 24 en wat ik allemaal lees en kan vinden is merendeels jongeren of jonge mannen.
heeft bij een vrouw een trechterborst op jonge leeftijd invloed op de groei? van bijvoorbeeld borsten etc?

Ik lees ook dat na 25 jarige leeftijd het eruit halen wat moeilijker gaat? Hoop dat ik hier antwoord op krijg… ga om van de zenuwen

Groetjes Michelle Reactie infoteur, 07-03-2014
Hoi Michelle,

Ik begrijp je zenuwen, het is ook best een behoorlijke ingreep, en ik spreek uit ervaring.
Je bent 24 en uitgegroeid, dus wat dat betreft zal het niet meer veel invloed hebben op je groei. Dat is een ander verhaal als je geopereerd wordt voor de puberteit.

Helaas is dat bij mij wel gebeurd maar mijn operatie is dan ook veel te vroeg uitgevoerd, maar dat is ook in een periode geweest toen er nog weinig bekend was over trechterborst operaties, 1 professor deed de operatie in Nederland, en maar volgens 1 methode. Ik was 9 jaar en ben inmiddels 34.

Bij mij is mijn ribbenkast na de operatie zo goed als gestopt met groeien wat ook aan mijn longen te zien is, die zijn door de beperkte ruimte ook weinig gegroeid en daarom ben ik wat korter van adem dan iemand van mijn leeftijd en postuur. Ook heb ik kleine borsten en persoonlijk wijt ik dat ook aan de operatie, ik heb het gevoel dat er meer kapot is gemaakt dan de bedoeling was. Maar, ondanks dat ben ik erg blij dat ik geopereerd ben en er als "normaal" bij kan lopen, voorals tijdens de zomers en zwembadbezoeken. Als ik mocht kiezen deed ik het zo weer, maar zou ik wel wachten tot ik wat meer uitgegroeid was.

Het klinkt misschien raar maar ik kan me amper iets van pijn herinneren, terwijl er toch flink wat ribben uit zijn gehaald en weer terug gezet. Het litteken is ook heel erg dun en prima genezen. Wat ik nog wel weet is dat er de eerste dagen wat drainen tussen mijn ribben liepen, dat vond ik als 9 jarige maar eng. In die tijd werd ik geopereerd met een jonge vrouw van 25 jaar, en ook zij is heel erg blij met het resultaat, ik heb haar laatst nog eens gesproken en ook zij zou het zo weer doen.

Persoonlijk denk ik dat je erg blij gaat zijn met het resultaat.
Ik weet niet in welke mate je trechterborst naar binnen valt maar bij mij kon er echt een hele volwassen vuist in, ik noemde het altijd mijn knikkerkuiltje.
Je mag me alles vragen wat je te vragen hebt, als je wilt kun je met ook persoonlijk mailen.

Ik wens je heel veel sterkte met de operatie, en ik denk dat de zenuwen niet nodig zijn, het komt allemaal goed, vooral in deze tijd!

Laat je me nog wat weten?
Lieve groetjes en veel sterkte

Spring (35 artikelen)
Laatste update: 14-03-2017
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.