Het syndroom van Asperger: een vorm van autisme

Het syndroom van Asperger is een vorm van autisme. Bij Asperger heeft de persoon in kwestie een normale tot hoge intelligentie, maar is het omgaan met sociale situaties vaak een probleem. Ook veranderingen zijn voor veel mensen met Asperger moeilijk te behappen. Ze kunnen daardoor helemaal uit het lood raken en ofwel heel boos worden of zich juist terugtrekken.

Waarin uit zich het syndroom van Asperger?

Mensen die behept zijn met het syndroom van Asperger worden vaak herkend omdat ze een gebrek hebben aan inlevingsvermogen. Ook veranderingen zijn moeilijk voor ze en ze hebben de neiging tot vaste gewoonten en obsessieve interesses waar ze zich helemaal in vast bijten. Ook hebben ze vaak een formele manier van praten. Een deel van de mensen met Asperger vindt het heel vervelend om aangeraakt te worden, op bepaalde plekken aangeraakt te worden of onverwacht aangeraakt te worden. Ook zijn ze vaak extra gevoelig voor geluid, geur en smaak. Daar waar iemand anders de computer niet eens hoort zoemen, kan iemand met Asperger daar helemaal gek van worden. Ook een glas warme frisdrank of een net niet goed bereid gerecht, kan hen tot braken brengen. Vaak hebben ze moeite om een vaste baan te houden, omdat ze niet worden begeleid terwijl dit vaak wel nodig is. Daar staat overigens wel weer tegenover dat mensen met Asperger vaak heel creatief zijn en oplossingen bedenken voor problemen waar bijna niemand aan denkt. Op de juiste plaats zijn ze dan ook van onschatbare waarde voor het bedrijfsleven. Ook zijn ze vaak bloedeerlijk en zeggen ze wat ze denken. Maar juist dat valt bij veel mensen weer niet zo goed.

Moeite met het aflezen van emoties bij anderen

Mensen met Asperger hebben vaak moeite om in te schatten hoe het met een ander is gesteld als ze dat zelf niet duidelijk aangeven. Emoties aflezen aan gezicht, lichaamstaal of door bijvoorbeeld het timbre van een stem kunnen ze vaak niet. Ook kunnen ze vaak slecht inschatten wanneer je wel iets moet zeggen en wanneer je beter je mond kunt houden. Overigens kun je daarover van mening verschillen, want mensen met Asperger en andere vormen van autisme vinden ook vaak dat de goegemeente zich wel heel erg conformeert aan wat zou moeten en wat niet.

Moeilijk om kunnen gaan met prikkels en onvoorspelbare situaties

Ga bij iemand met Asperger niet zomaar onaangekondigd langs, want 9 van de 10 keer vindt hij of zij dat vreselijk. Maar ook een cadeau dat zomaar gegeven wordt bijvoorbeeld is een probleem, omdat de persoon in kwestie daar niet op gerekend heeft en er dus ook niet mee om kan gaan. Ook verrassingsfeestjes en andere onvoorspelbare zaken zijn aan iemand met Asperger niet bepaald besteed. Doe dat dan ook niet, want het kan heel akelige situaties opleveren. De persoon in kwestie kan daar dan niet goed mee omgaan en kan veel meer last krijgen van de aandoening. Dit kan leiden tot enorme woede-uitbarstingen waarbij soms zelfs geslagen wordt. Andere mensen met Asperger trekken zich dan juist helemaal terug in hun eigen wereld.

Asperger: erfelijk

Asperger is een genetische ziekte en dat betekent dus dat als bij een kind de aandoening wordt geconstateerd er vaak meer gezinsleden zijn die er aan lijden.

Geweld door Asperger

Sommige mensen met Asperger kunnen ongelofelijk kwaad worden als ze de zaken niet meer onder controle hebben. Dit kan zelfs uitmonden in lichamelijk geweld. Dat kan komen door:

• Een onverwachte situatie
• Een aanraking
• Teveel prikkels
• Teveel verantwoordelijkheid

Omgaan met iemand met Asperger

Iemand die Asperger heeft wil heel duidelijk weten wat er van hem of haar verwacht wordt. Dat betekent dat de ander gewoon heel duidelijk moet aangeven wat er moet gebeuren. Of dat nu op het gebied van werk is op op emotioneel vlak. Heeft iemand behoefte aan een arm om zich heen dan moet hij of zij daar om vragen bij iemand met Asperger. De persoon in kwestie begrijpt dat vaak zelf niet. Het is dus geen onwil, maar waar het bij anderen heel automatisch gaat om even een arm om iemand heen te slaan (overigens is dat ook voor heel veel mensen die niet aan Asperger lijden ook niet vanzelfsprekend) is dat bij iemand met Asperger helemaal niet duidelijk.

Voorbeeld van hoe iemand met Asperger kan reageren

Man met Asperger heeft met een vriendin afgesproken om met haar naar een concert te gaan. Hij is met een project bezig en kan zich eigenlijk niet losrukken. Hij komt te laat, ze moeten zich enorm haasten om op de plaats van bestemming te komen. De tank is leeg, hij heeft zijn bankpas niet bij zich, dus zij zorgt voor de benzine. Ook heeft ze voor eten gezorgd, maar door zijn weerstand tegen te vet eten en het teveel aan boter op zijn broodje moet hij bij aankomst direct braken. Door de stress is hij bovendien helemaal zichzelf niet meer. Hoewel de vriendin kaarten heeft gekocht wil hij zo dicht mogelijk bij de artiesten staan. Daarvoor gaat hij in het gangpad zitten, maar juist daar wordt hij keer op keer aangeraakt door vreemden, iets waar hij helemaal niet tegen kan. Zij legt op een gegeven moment even haar hand op zijn bil en dan ontploft hij werkelijk. Zij wist wel dat hij niet aangeraakt wil worden aan zijn gezicht, maar niet dat ook andere lichaamsdelen taboe zijn. Bovendien begrijpt ze niet dat hij dan in een druk gangpad gaat zitten, terwijl ze heel gewoon op stoelen hadden kunnen zitten waar niemand hen aanraakt. Hij zegt niets meer, maar de sfeer is om te snijden, terwijl zij helemaal niet in de gaten heeft wat er aan de hand is. Wel merkt ze natuurlijk zijn gespannenheid en zijn woede. Hij spreekt helemaal niet meer tegen haar tot ze in de auto zitten. Daar krijgt hij een enorme woede-uitbarsting over waarom ze hem aanraakte. Zij wordt op haar beurt boos en zegt hem haar maar naar huis te brengen. Als ze dat twee keer heeft gezegd, wil hij haar bijna slaan en geeft hij aan dat ze gewoon niets meer moet zeggen. Het wordt hem teveel.

Een ander voorbeeld van een reactie van iemand met Asperger

Man met Asperger belooft zijn vriendin naar Schiphol te brengen. Op de dag zelf belt ze hem op om te vragen hoe laat hij komt. Hij is in beslag genomen door één van zijn interessegebieden en geeft aan dat niet te weten. Twee uur later belt ze weer op omdat ze wil weten waar ze op moet rekenen. Hij staat dan in de sportschool, omdat hij dat nu eenmaal zo gewend is en dat schema voor haar niet om kan gooien. Zij is daar verbolgen over en vraagt waarom hij dat niet een keer kan overslaan. Hij heeft daar geen antwoord op. Maar hij heeft ook geen antwoord op de vraag wanneer hij komt. De vrouw belt ondertussen andere vrienden als een vangnet en gaat met hen uit eten. De man met Asperger laat niets meer horen. De vrouw belt nog een keer om te vragen of hij nu wel of niet komt. Tien uur in de avond belooft hij. Om tien uur zit ze echter alleen thuis en heeft ze taal noch teken gehoord. Om 12 uur stuurt hij een sms dat hij nog steeds bezig is met zijn project en echt niet weg kan. Maar hij zal er om een uurtje of vier in de nacht wel kunnen zijn. Dat zij gewoon wil slapen voordat ze een lange reis gaat maken, snapt hij niet. Ook begrijpt hij niet waar ze zich zo druk over maakt. Uiteindelijk stuurt de vrouw hem een bericht dat hij niet meer hoeft te komen en dat ze het wel anders regelt. Ze hoopt dan nog dat hij ’s avonds voor dag en dauw op haar stoep zal staan, maar geeft dat niet aan. En dat doet hij dus ook niet. Ze belt andere vrienden uit bed die haar wel direct brengen. Gedurende de hele vakantie laat hij helemaal niets van zich horen en informeert ook niet of ze nu wel of niet met het vliegtuig is meegegaan. Als ze hem daarmee confronteert zegt hij dat hij ook niet weet waarom hij zo doet. Na een reeks van dit soort ervaringen verbreekt zij uiteindelijk de vriendschap. De ziekte en de dood van een vriendin zijn uiteindelijk het breekpunt. Hij zegt steeds dat hij in dat opzicht op haar kan rekenen, maar als ze hem dan vraagt te komen of bij te springen zijn er altijd belangrijk zaken waar hij zich mee bezig moet houden. Omdat zij dan nog niet weet dat hij aan Asperger lijdt, wijt ze het aan zijn egoïsme en neemt ze afscheid van hem.