Slechthorendheid, wat kan je eraan doen?

Wat kan je doen wanneer je merkt dat je niet goed meer hoort? Hier wordt in het kort beschreven tot wie je je kan wenden met klachten over je gehoor en wat je van elk van hen mag verwachten. Ook vindt u er bruikbare tips bij slechthorendheid en aankomende doofheid.

De huisarts

De huisarts is uiteraard de eerst aangewezen persoon die je kan raadplegen. Hij stelt een aantal gerichte vragen en onderzoekt of er op medisch gebied afwijkingen zijn. Daarna volgt een verwijzing naar de KNO-arts. Die kan vaststellen waar de oorzaak van het gehoorverlies zit. Soms kan slechter horen namelijk een symptoom zijn van een bepaald ziektebeeld.

De Keel Neus en Oorarts (KNO-arts)

De KNO-arts is specialist op het gebied van keel- neus- en oorafwijkingen en verricht doorgaans de volgende onderzoeken:

• informeren naar het ontstaan en het verloop van je klachten;
• je oren onderzoeken met een otoscoop (een soort kleine zaklantaarn);
• je evenwichtsgevoel en coördinatie testen om een eventuele neurologische aandoening uit te kunnen sluiten;
• gehooronderzoek doen om vast te stellen wat voor soort gehoorverlies je hebt. Dit onderzoek wordt eerst uitgevoerd met een koptelefoon en vervolgens met een trilblokje dat achter het oor wordt geplaatst. Met de koptelefoon wordt gemeten hoe het uitwendige en middenoor functioneren, het trilblokje meet de werking van het binnenoor en de gehoorzenuw. Je krijgt tonen te horen op verschillende frequenties en intensiteit en geeft aan wat je wel en niet kan horen;
• door middel van een woordentest bepalen of je (zachte) spraak nog goed kunt verstaan.

Na genoemde onderzoeken stelt de arts de diagnose en bespreekt met je wat er aan de hand is. Er wordt nagegaan of er een operatieve oplossing voorhanden is of dat een hoortoestel uitkomst moet brengen. Aarzel vooral niet om vragen te stellen wanneer je iets niet duidelijk is.

Het audiologisch centrum

Soms verwijst de KNO-arts na een eerste onderzoek naar een audiologisch centrum. Daar wordt doorgaans uitgebreider audiologisch onderzoek gedaan en advies gegeven over het omgaan met slechthorendheid, over hoortoestellen en revalidatie. Audiologische centra kunnen gespecialiseerd zijn op een bepaald gebied, zoals bijvoorbeeld kinder-audiologie en doen vaak wetenschappelijk onderzoek naar specifieke gehooraandoeningen.

Wat gebeurt er bij een audiologisch centrum?

De KNO-afdelingen van grotere ziekenhuizen bezitten doorgaans een eigen audiologisch centrum maar voor de betrokken service kan men in de regel ook terecht in privéklinieken. Wat doet nu zo'n audiologisch centrum?

• verschillende gehoortesten om aard en mate van gehoorverlies vast te stellen;
• het testen van een of meer hoortoestellen, om te bekijken welk hoortoestel het meest geschikt is voor jouw specifiek gehoorprobleem;
• het geven van advies en begeleiding om de hoorvaardigheden te verbeteren.

Hoewel een hoortoestel vaak door de KNO-arts of het audiologisch centrum wordt voorgeschreven, is er nog een derde groep specialisten op het gebied van slecht horen, namelijk de audiciens.

De audicien

Wanneer je besluit een hoortoestel uit te proberen, ga je naar de audicien. Die verkóópt niet alleen hoortoestellen maar begeleidt je tijdens de proefperiode ook bij het omgaan en het wennen aan je nieuwe hoortoestel. Maar, geen enkel hoortoestel kan je gehoor weer voor 100% terughalen. Toch kan je met enige moeite door een hoortoestel weer veel beter gaan horen in de meeste luistersituaties.

Wat mag je van de audicien verwachten?

• voorlichting over de mogelijkheden en kosten van een hoortoestel;
• individuele aanpassing van het hoortoestel. Daarvoor wordt eerst wordt een oorafdruk gemaakt door een soort rubberpasta in het oor te spuiten, waarna een goed passend oorschaaltje wordt gemaakt (dit duurt ongeveer een week);
• instructie over het gebruik van het hoortoestel, hoe je het in en uit moet doen en aanwijzingen over het onderhoud;
• praktische adviezen over het gebruik van het hoortoestel;
• informatie verstrekken over andere hulpmiddelen en randapparatuur (ringleiding, speciale telefoon);
• serviceverlening en periodiek onderhoud tijdens de hele levensduur van je hoortoestel.

Van jouw kant zal veel oefening en een goede motivatie je helpen om snel aan je hoortoestel te wennen en het optimaal te benutten.

Hoortoestel niet het enige hulpmiddel

Andere belangrijke hulpmiddelen in het dagelijks leven zijn bijvoorbeeld:

• een telefoonversterker;
• een optisch signaal dat aangeeft wanneer de deurbel klinkt;
• zeer nuttig kan ook een training liplezen zijn omdat men daardoor weer gemakkelijker aan een gesprek kan deelnemen.

Tips bij slecht horen

• heel belangrijk in de omgang met mensen met een normaal gehoor, is ook om je gehoorverlies niet te verbergen;
• vraag je gesprekspartner niet om harder maar vooral om duidelijker te spreken;
• een veelgemaakte fout is om te doen alsof je het hebt begrepen;
• en is men zelf als normaal horend persoon in gesprek met een slechthorende, dan is het belangrijk om niet te schreeuwen tegen zijn gesprekspartner;
• niet altijd heeft gehoorverlies iets te maken met “te zacht spreken". Belangrijk is het om in gesprek met een slechthorende helder en rustig te spreken en zijn gesprekspartner altijd het gezicht toe te keren.

Tips tegen gehoorverlies en doofheid

Je kan zelf heel veel doen om überhaupt niet doof of slechthorend te worden:

• zo is het belangrijk om je oren van tijd tot tijd ontspannende rustpauzes te gunnen, bijvoorbeeld tijdens een wandeling door het bos;
• bij concerten moet je niet te dicht bij geluidsboxen gaan staan;
• en radio of de televisie moet je liefst niet op volle geluidssterkte aanhoren.

Meer weten over slechthorendheid ?

Wilt u meer weten over zaken als slechthorendheid en de mogelijkheden om daar operatief, door middel van medicijnen of anderszins verbetering in aan te brengen, dan is de website van Gezondheidsplein.nl een aanrader. Deze site heeft zich in de afgelopen jaren bewezen als vindplek van begrijpelijke en betrouwbare medische informatie in de ruime zin.