Pijnlijke borsten: waarom doen ze pijn?

Pijnlijke borsten is pijn die in een of twee borsten wordt ervaren, en mag niet verward worden met pijn op de borst. Pijnlijke borsten zijn meestal een gevolg van een hormoonschommeling of verstoring, of een zwangerschap. Soms wordt dit ook omschreven als spierpijn aan de borst. Ook andere oorzaken geven borstpijn. Veel vrouwen zijn bang voor borstkanker. Terecht of niet?

Wat is pijn in de borsten?

Pijn in de borsten moet niet verward worden met pijn op de borst: pijn op de borst betekent pijn rond de hartstreek en zit dieper. Pijn in de borsten is een vrouwenkwaal die echt te maken heeft met de borsten zelf. Pijn in de borsten kan aan beiden borsten voorkomen, maar ook aan slechts één. Pijnlijke borsten kunnen ontstaan onder invloed van hormonen, maar er kan ook een andere oorzaak zijn. De ervaring van pijn verschilt nogal per vrouw: wat voor de een pijnlijk is, is voor de ander niks.

40 procent van de jonge vrouwen ervaart regelmatig borstpijn. Ruim de helft van alle vrouwen boven de dertig hebben vaker borstpijn. De meeste vrouwen die een huisarts bezoeken met pijnlijke borsten, doen dit omdat ze borstkanker vermoeden. Huisartsen dienen met deze angst rekening te houden.

Pijnlijke borsten: heb ik borstkanker?

Bij pijnlijke borsten wordt er vaak snel aan borstkanker gedacht. Dit is ook logisch: één op de negen vrouwen krijgt borstkanker. Toch duidt pijn in de borsten vaak niet op borstkanker. Symptomen die wel op borstkanker duiden zijn onder andere: een knobbeltje of schijfje in de borst, een plotseling deukje in de borst, een ingetrokken tepel en eczeem rond tepel. Pijnlijke borsten bij borstkanker komt soms wel in een later stadium voor, wanneer de tumor verder gegroeid is. Deze gaat dan op ander weefsel drukken wat pijn geeft.

Vlak voor de menstruatie

De meeste pijn in de borst komt voor vlak voordat de menstruatie begint. Hormonen bepalen de cyclus en kunnen hierbij ook pijnlijke borsten geven. Onder invloed van deze hormonen, namelijk een teveel aan oestrogenen, hoopt vocht zich op in de borsten. Hierdoor gaan ze zwaar en pijnlijk aanvoelen. De borsten kunnen hierbij bobbelig aanvoelen. Dit verschijnsel wordt het premenstrueel syndroom genoemd. Ook door het gebruik van de anticonceptiepil kunnen borsten gezwollen en pijnlijk aanvoelen. Door het vermijden van zout en cafeïne kunnen de meeste klachten al weggenomen worden. Bij het gebruik van een anticonceptiepil kan gekeken worden of een andere pil, met minder of geen oestrogeen, de klachten kan verhelpen.

Pijnlijke borsten tijdens de zwangerschap

Ook hier zijn hormonen weer de boosdoener: onder invloed van hormonen lopen de borsten vol met vocht. Hierdoor worden ze zwaarder en doen pijn. Dit is soms al erg vroeg in de zwangerschap te merken. Het is nu belangrijk om een goede ondersteunende beha te gaan dragen. Meestal voldoet een goede zwangerschapsbeha het beste. Tegen het einde van de zwangerschap, maar soms ook al eerder, kan er wat witachtig vocht uit de tepels komen. Dit is voormelk: de melkklieren worden gestimuleerd waardoor ze soms al voortijdig melk gaan produceren.

Borstpijn als gevolg van spierpijn

Soms is er sprake van overbelasting van een spier, die vlak achter de borsten loopt. Hierdoor lijkt het alsof de borsten pijn doen. De borsten zelf bevatten geen spieren dus kunnen ook geen spierpijn hebben. Onder de borsten liggen de borstspieren. Sommige vrouwen trainen deze spieren, waardoor er ook spierpijn kan ontstaan.

Overige oorzaken van pijn

Ongeveer een-derde van de vrouwen met pijnlijke borsten, heeft deze klachten ook buiten de menstruatie om, dus gedurende de hele cyclus. Dit kan zelfs na de menopauze aan blijven houden Een oorzaak kan zijn een letsel aan de borst als gevolg van een trauma, bijvoorbeeld vetnecrose waarbij weefsel afsterft. Een andere oorzaak voor pijn is scleroserende adenosis, dit is een toename van goedaardige cellen in de melkkliertjes.

Bij het syndroom van Tietze is er sprake van een ontsteking van de kraakbeenverbinding in de borstkas. Pijn als gevolg van deze ontsteking straalt uit naar de borsten. Een andere ontsteking is die van een tussenribspier: de pijn die veroorzaakt wordt kan soms jarenlang aanhouden, maar is meestal binnen enkele weken genezen.

Zijn gezwollen borsten gevaarlijk?

Borsten die door hormonen opzwellen en daarna weer hun normale vorm aannemen, kunnen geen kwaad. Anders wordt het wanneer borsten gedurende lange tijd opgezwollen blijven. Als gevolg hiervan kan er een letsel in de borsten ontstaan. Op zich kan dit nog geen kwaad, maar het risico op borstkanker wordt hiermee tot vier keer vergroot. Het is daarom van belang om de hormoonhuishouding goed in de gaten te houden. Wanneer deze gedurende lange periode verstoord is, is het raadzaam om een arts te bezoeken en te bekijken welke behandeling noodzakelijk is.