Pijn in de onderbuik

Pijn in de onderbuik is een pijn die gevoeld wordt laag in de buik. Het wordt dan ook wel lage buikpijn genoemd. Buikpijn kan verschillende oorzaken hebben. Welke oorzaken zijn bekend en wat is de juiste behandeling tegen lage buikpijn?

Wat zit er in de onderbuik?

De darmen en de nieren bevinden zich in de onderbuik. De nieren liggen net buiten de buikholte, achter het buikvlies, maar pijn in de nieren kan wel uitstralen naar de onderbuik. In de bovenbuik bevinden zich de maag, de milt en de lever. Wie last heeft van zijn maag, kan dus niet spreken van pijn in de onderbuik. Daarnaast kan pijn in de onderbuik ook ontstaan aan de voortplantingsorganen. Bij de vrouw bevinden de baarmoeder en de eierstokken zich in de onderbuik. Bij de man kunnen ook klachten aan de prostaat ontstaan, die zich ook in de onderbuik bevindt.

Pijn bij vrouwen

De meest voorkomende pijn in de onderbuik bij vrouwen wordt veroorzaakt door de baarmoeder of eierstokken. Er kunnen verklevingen, vleesbomen, tumoren, verdraaiingen etc. ontstaan in de baarmoeder of in een van de eierstokken. Een veel voorkomende oorzaak van pijn bij vrouwen is endometriose. Dit is baarmoederslijmvlies dat zich buiten de baarmoeder bevindt. Vooral tijdens de menstruatie kan er dan hevige pijn ontstaan. De pijn kan op verschillende plaatsen gevoeld worden, afhankelijk van waar het baarmoederslijmvlies zich bevindt. De pijn kan bestreden worden met pijnstillers. Ook kan er een hormoonbehandeling gegeven worden. In sommige gevallen wordt via een kijkoperatie de endometriosehaarden weg gehaald.

Een andere oorzaak van pijn in de baarmoeder kan een verkleving zijn of een anders liggende baarmoeder. Ook vleesbomen kunnen pijn veroorzaken wanneer een gesteelde vleesboom knel komt te zitten. In sommige gevallen wordt pijn veroorzaakt door kanker aan de eierstokken, baarmoeder of baarmoederhals. In het begin veroorzaakt kanker nog geen pijn, maar in een vergevorderd stadium wel.

Pijn bij mannen

Bij mannen komt pijn in de onderbuik voornamelijk voor vanuit de prostaat. De pijn is voelbaar tussen de balzak en de endeldarm. Soms straalt de pijn uit naar de liezen of de onderrug. Ook kan het plassen moeizaam verlopen. De prostaat is geïrriteerd en raakt opgezwollen, wat de pijn veroorzaakt. De klachten kunnen bestreden worden door ontspanning en medicijnen.

Een ontsteking van de prostaat is meestal het gevolg van een eerdere blaasontsteking. Ook hierbij kunnen pijnklachten ontstaan. Een ontsteking aan de prostaat moet altijd behandeld worden met medicijnen die de bacteriën doden.

Prostaatkanker veroorzaakt geen pijnklachten. Pas nadat de kanker is uitgezaaid, ontstaan er klachten van pijn.

Overactieve bekkenbodem veroorzaakt pijn

Soms ontstaat er een te hoge spanningen in de spieren van de bekkenbodem. De klachten zijn doorgaans moeite met plassen, pijn in de onderrug, pijn in het kruis, pijn in de onderbuik en pijn bij het vrijen. Een behandeling door een fysiotherapeut is veelal nodig om de pijnklachten te verminderen. Belangrijk hierbij is dat de patiënt niet te veel zit maar regelmatig beweegt en loopt, zodat de bekkenbodemspieren niet eenzijdig belast worden.

Pijn aan de blaas en nieren

Pijn die ontstaat aan de blaas is in de meeste gevallen een gevolg van een blaasontsteking. Vooral bij vrouwen komt een blaasontsteking vaak voor, omdat de plasbuis korter is dan bij mannen. Dit geeft bacteriën eerder de kans om binnen te dringen. De klachten zijn pijn bij het plassen, moeite met plassen of pijn in de onderrug. Een blaasontsteking moet altijd behandeld worden met medicijnen die de bacteriën doden.

Een andere oorzaak van pijn aan de blaas zijn blaasstenen. Deze ontstaan door een opeenhoping van mineralen. Blaasstenen worden in de nieren gevormd en zijn dus eigenlijk nierstenen die in de blaas terecht zijn gekomen. Nierstenen en blaasstenen veroorzaken pijnklachten, moeilijk kunnen plassen, pijn tijdens het plassen, bloedverlies en een blaasontsteking. Nierstenen en blaasstenen kunnen, afhankelijk van de grootte, middels medicijnen of via een operatieve ingreep vergruizeld en verwijderd worden. Nierstenen en blaasstenen worden meestal gevormd door een teveel aan vlees of melkproducten die de patiënt nuttigt, soms in combinatie met te weinig vocht drinken.

Koliekpijnen komen voor door een afsluiting van de afvoer van urine Deze afsluiting kan ontstaan door bijvoorbeeld kanker, waarbij de pijn vooral in een later stadium optreedt. Een afsluiting kan ook ontstaan door een aangeboren afwijking, door een ontsteking of door een andere oorzaak. Afhankelijk van het probleem, zal deze met medicijnen of operatief behandeld worden. Bloed bij de urine moet dan ook altijd gemeld worden aan een arts, alsmede pijnklachten die niet verklaarbaar zijn.

Pijn aan de darmen

Een veel voorkomende maar onschuldige oorzaak van pijn aan de darmen zijn spanningen en stress. Deze veroorzaken krampachtige pijnen, vaak gepaard gaande met veel toiletbezoek. De pijn verdwijnt wanneer de spanningen afnemen.

PDS, het prikkelbare darmsyndroom, veroorzaakt veel pijnklachten. Het wordt ook wel een spastische darm genoemd. Vrouwen hebben er vaker last van dan mannen. De klachten bestaan uit pijnklachten, moeite met de stoelgang, krampen, een opgeblazen gevoel of een aanhoudende buikpijn. Met medicijnen worden de klachten zoveel mogelijk bestreden.

Een andere oorzaak van pijn in de darmen is een ontsteking. Deze wordt veroorzaakt door bacteriën. Een blindedarmontsteking is een ontsteking van het wormvorming aanhangsel van de blinde darm. Bij een ontsteking aan de blinde darm bestaat het gevaar dat de darmwand geperforeerd wordt, waardoor de darminhoud in de buikholte loopt. Een ontsteking aan de blinde darm moet daarom zo spoedig mogelijk behandeld worden.

Bij een blindedarmontsteking ontstaan pijnklachten aan de rechteronderbuik. De patiënt kan zich hierbij misselijk voelen. Er is sprake van loslaatpijn: drukken op de rechteronderbuik doet pijn, maar loslaten doet ook pijn. Bij een blindedarmontsteking wordt het ontstoken gedeelte operatief verwijderd.

Een chronische ontsteking van de darm is de ziekte van Cröhn. Buikpijn, diarree, misselijkheid en gewichtsverlies zijn veel voorkomende klachten. Met medicijnen wordt de ziekte behandeld: deze zal echter alleen de klachten bestrijden, niet genezen.