Meniscusletsel: hoe en wat?

Een meniscusoperatie is een van de meest uitgevoerde operaties aan de knie. Wat is nou eigenlijk een meniscus, hoe krijg je een meniscusletsel, hoe is het te herkennen en wat zijn de behandelopties? En als je dan geopereerd moet worden, hoe gaat dat in zijn werk en hoe ga je vervolgens revalideren?

Wat is een meniscus?

In elke knie hebben wij twee menisci, een binnenste en een buitenste. Ze zijn opgebouwd uit kraakbeen en vervullen verschillende functies binnen de knie. Ten eerste zorgen ze voor zogenaamde congruentie binnen het kniegewricht. De bovenkant van het scheenbeen is namelijk vlak, terwijl de onderkant van het bovenbeen een soort halve bal vormt. Alleen de botten zouden een soort bal op een plaat vormen. De halvemaanvormige menisci zorgen ervoor dat deze vormen beter op elkaar aansluiten. Daarnaast fungeren de menisci ook als schokdemper en daarmee beschermen ze het kniegewricht.

Hoe krijg ik meniscusletsel?

Een meniscus kan op twee manieren schade krijgen; door langdurige overbelasting en door een trauma. Langdurig in belastende houding druk geven op een meniscus kan ervoor zorgen dat deze scheurtjes gaat vormen. De meeste letsels ontstaan echter door een trauma. Dit kan een val, een tackle, een verdraaiing of een gekke beweging zijn. Het letsel wat dan ontstaat is in de vorm van een scheur. Die locatie en het formaat van de scheur bepalen de ernst van het letsel.

Wat zijn de klachten bij meniscusletsel?

De meest typerende klachten bij meniscusletsel zijn de zogenaamde slotklachten. De knie schiet dan in een slot en kan even niet meer bewegen. Na even 'wrikken' klikt de knie weer los. Dit heeft te maken met het feit dat het scheurtje in de meniscus beklemd raakt. Vaak gaat meniscusletsel ook gepaard met pijnklachten en zwelling bovenop de knie. De pijn wordt met name geprovoceerd tijdens draaiingen in de knie en bij het volledig buigen of strekken, afhankelijk van waar de scheur zit. Soms kun je meniscusletsel hebben zonder enige klachten.

Wat zijn de behandelopties?

Niet ieder letsel betekent ook meteen een operatie. Vaak zijn de klachten goed te verhelpen door middel van krachttraining, zodat de spieren de verminderde belastbaarheid van de knie op kunnen vangen. Na zes weken krachttraining onder begeleiding van een fysiotherapeut moet er dan een duidelijke verbetering zijn van de klachten. Zo niet, dan volgt meestal een doorverwijzing naar de orthopeed. Die kan kiezen voor het maken van een MRI om de meniscus te bekijken, maar soms besluit een orthopeed om direct te opereren.

Hoe gaat een meniscusoperatie in zijn werk?

Tegenwoordig zijn eigenlijk alle meniscusoperatie scopisch, dus uitgevoerd middels een kijkoperatie. Je mag meestal kiezen of je mee wilt kijken en verdoofd wil worden door een ruggenprik of dat je onder algehele narcose wilt. Er worden drie kleine sneetjes gemaakt waardoor drie scopen in de knie worden geleid. Één daarvan is een camera met lampje waardoor het beeld zichtbaar is op de monitor voor de orhtopedisch chirurg. Één zorgt voor een constante waterdoorstroom om het beeld helder te houden. De laatste is het daadwerkelijke instrument waarmee gewerkt wordt. Door kniptangetjes of een shaver te gebruiken kan de chirurg loshangende stukjes weefsel verwijderen, zodat de klachten kunnen verdwijnen.

Geopereerd. En dan?

Een meniscusoperatie is over het algemeen een dagopname. Als je naar de wc bent geweest, de wond lekt niet en de fysiotherapie is langs geweest om het lopen met krukken en de leefregels door te nemen, dan kun je in principe weer naar huis. De leefregels zijn wel belangrijk om in de gaten te houden, de belangrijkste staan hieronder op een rijtje:

• Geen kussentje onder de knie leggen (dit ivm trombose en eventuele latere strekproblemen)
• Regelmatig koelen
• Krukkengebruik in overleg met de fysiotherapeut
• Niet autorijden met krukken
• Regelmatig oefenen op het aanspannen van de bovenbeenspier
• Voorzichtig buigen en strekken op geleide van de pijn
• Been veel hoogleggen

Het been mag direct belast worden, maar is vaak nog niet stabiel ,waarvoor krukken nog aan te raden zijn. In principe moet het dagelijkse leven binnen zes weken weer zonder problemen gaan.