Eten met iemand met autisme: zo weinig mogelijk prikkels
Daar waar mensen zonder autisme het heel vanzelfsprekend vinden dat ze bij anderen gaan eten of uit eten gaan, is dat voor mensen met autisme vaak veel ingewikkelder. Want ook bij het eten hebben mensen met autisme last van prikkels die anderen niet eens opvallen. Eten als je autisme hebt of iemand uitnodigen die autisme heeft, is dan ook rekening houden met diverse zaken.
Te vet, te zout, te veel smaak, te weinig smaak
Mensen met autisme reageren heel anders op prikkels die anderen niet eens opvallen. Dat betekent dat ze veel gevoeliger zijn voor heel veel zaken die met eten te maken hebben. Geur kan hen misselijk maken, een broodje met teveel boter kan er voor zorgen dat ze moeten overgeven, een glas waar een raar luchtje aan hangt kan een dilemma zorgen. Maar ook de omgeving speelt een grote rol. Luide muziek, geuren van buiten als geurkaarsen of wierook of veel mensen die voor aanraking zorgen waar heel veel mensen met autisme niet van houden kunnen zo’n etentje tot een ramp maken. Zo weinig mogelijk prikkels zijn dan ook belangrijk voor een etentje met iemand met autisme. En weten waar die prikkels voor die bepaalde persoon zitten, want wie normaal gesproken een geweldige romige pasta maakt die door heel veel mensen als heerlijk wordt ervaren, kan bij iemand met autisme daarmee op de koffie komen. De persoon in kwestie kan er zelfs misselijk van worden of er zo naar van worden dat hij of zij niet bepaald meer sociaal gedrag vertoont. Voor beide partijen dus een onprettige ervaring die voorkomen had kunnen worden.
Uit eten gaan met iemand met autisme: zaken vooraf goed regelen
Thuis kunnen veel zaken nog wel goed geregeld worden. Maar wie met iemand met autisme uit wil gaan eten doet er goed aan de juiste voorbereidingen te treffen. Zorg voor een restaurant dat aan de volgende zaken voldoet:
- Een klein restaurant waar het niet al te massaal is
- Het liefst een ruimte alleen voor dat bepaalde gezelschap
- Een duidelijk programma, dus weten hoe laat het begint en hoe laat het stopt en wat er die avond gaat gebeuren
- Geen zicht op de keuken waar van alles gebeurt dat tot nog meer prikkels leidt
- Een menu samenstellen waarbij rekening is gehouden met de gevoeligheden voor geuren, texturen of bepaalde voedingsmiddelen
Kritiek op het eten: iemand met autisme kan het ongezouten laten weten
Iemand met autisme heeft vaak kritiek op het eten dat anderen voor hen bereiden. Die kritiek komt er soms heel ongezouten uit en kan mensen dus kwetsen. Vaak is dat zo niet bedoeld, maar zo werkt het nu eenmaal bij mensen met autisme. De prikkels die iemand ervaart met autisme zijn tienduizend keer sterker dan bij mensen zonder autisme. Stelt u zich voor dat een wijnglas voor u stinkt naar afwasmiddel of naar vis. En u ruikt dat niet een beetje, maar zoals iemand met autisme duizend keer sterker. Zoals u zult begrijpen is de afkeer dan ook duizend keer zo groot. Het is dan gewoon niet mogelijk voor iemand met autisme om uit zo’n glas te drinken. Dat geldt ook voor voedingsmiddelen waar zij een erge afkeer voor hebben. De geur van varkensvlees is voor mensen zonder autisme soms al heel vies, maar voor iemand met autisme is dat echt vele malen erger. Omdat de prikkels bovendien heel anders verwerkt worden, wordt dat varkensvlees op dat bord met die walgelijke geur (in dat geval dan een walgelijke geur voor die persoon) bijna een obsessie. Het enige waar de persoon dan nog mee bezig kan zijn is het wegkrijgen van dat bord of om zelf weg te lopen. Beide lijken heel onfatsoenlijk, maar de persoon in kwestie kan niet anders omdat hij of zij geen manier heeft om dat voedsel gewoonweg te negeren en dan bijvoorbeeld alleen maar wat sla te nemen. Iedere persoon met autisme heeft bepaalde voedingsmiddelen waar hij of zij echt niet van houdt. Vaak ontwikkelt zich ook een eetpatroon dat voor de buitenwereld heel bijzonder aandoet. Iemand eet bijvoorbeeld heel veel van hetzelfde, alleen maar heel gezond of mijdt heel veel zaken. Samen aan tafel zitten terwijl andere mensen praten, lachen en ook eten is vaak ook niet eenvoudig. Regels instellen voor praten en eten kan helpen. Ook is het vaak verstandig om degene met het autisme een vaste stoel te geven, zodat dat in ieder geval duidelijk is.
Weglopen bij een diner
Mensen met autisme lopen ook regelmatig weg bij een diner of etentje, gewoonweg omdat ze de situatie niet meer de baas zijn. Het kan dan het eten zijn dat hen misselijk maakt, de omgeving die veel te druk is of bepaalde geuren die hen veel te veel in hun greep hebben. Wie iemand in zijn omgeving heeft die dat vaak doet, kan de persoon in kwestie er wel op aanspreken dat hij of zij een seintje geeft als zich dat moment van overprikkeling voordoet. Dat kan hele nare situaties namelijk voorkomen.
Uit eten voor mensen met autisme in Friesland
In Friesland hebben twee vriendinnen het initiatief ontplooid om wekelijks zo’n dineravond te organiseren voor mensen die normaal tot hoogbegaafd zijn, maar wel allemaal een vorm van autisme hebben. Zij organiseren dat in mfc-Ludingawaard in Bilgaard. Er kunnen per avond 12 mensen aanschuiven. De informatie over deze diners staat op www.eataut.wordpress.com.