Altijd moe: heb ik het chronisch vermoeidheidssyndroom CVS?

Vermoeidheid komt bij veel mensen voor en is een natuurlijk en normaal verschijnsel. Sommige mensen zijn echter altijd moe zonder dat er sprake is van lichamelijke uitputting of ander direct aantoonbare oorzaak. Chronische vermoeidheid (CVS) wordt ook wel myalgische encephalomyelitis (ME) genoemd. Mensen met deze aandoening zijn vrijwel altijd moe. Chronische vermoeidheid brengt veel nadelige consequenties met zich mee. Hier lees je alles over CVS/ME.

Vermoeidheid en uitputting

Het is een natuurlijk verschijnsel dat mensen moe worden na bepaalde activiteiten. Dit kan sporten (lichamelijke uitputting) zijn maar ook geestelijke inspanning en vervolgens geestelijke uitputting. Na het sporten zijn je spieren belast en is je lichaam uitgeput. Je lichaam reageert hierop door een signaal af te geven dat je moet rusten. Je spieren kunnen zich dan herstellen. Hier is dus niks geks aan en zonder dat je kennis hebt van zaken kun je begrijpen dat dit een normaal en natuurlijk verschijnsel is. Ook bij langdurig geestelijke inspanning kan je lichaam (in dit geval je hersenen) uitgeput raken. Dit is niet hetzelfde als lichamelijke uitputting. Geestelijke uitputting heeft met stress te maken. Wanneer je hersenen teveel stress hebben opgelopen (door bijvoorbeeld lang achter elkaar computeren) heeft deze rust nodig. Je zou het effect van rusten kunnen zien als een defragmentatie van je hersenen.

Chronische vermoeidheidssyndroom

Ben je vaak moe en weet je niet waardoor dit komt? Raak niet gelijk in paniek door te denken dat het chronisch is. Vaak is er een aantoonbare oorzaak voor je vermoeidheid. Soms ligt de oorzaak voor de hand maar vaker komt het door iets waar je zelf helemaal niet bij stil hebt gestaan. Vermoeid kan door zeer veel factoren tot stand komen en vaak is er niet één maar meerdere oorzaken te noemen.

Waardoor ben ik moe?

Slaap

Veel mensen zijn wel eens extreem moe en uitgeput. Er zijn verschillende redenen te bedenken waarom je moe kunt zijn. Een van de meest voorkomende redenen is weinig slaap waardoor het functioneren overdag beperkt wordt. Slaap is belangrijk voor geest en lichaam. Je spieren komen tot rust en kunnen zich herstellen. Ook gebeurt er veel met je hersenen. Slaap is zelfs zo belangrijk voor je lichaam dat, als je over een lange periode te weinig slaap krijgt, je hier zelfs aan kunt overlijden.

Stress

De economische crisis heeft naast een terugloop van de economie ook negatieve gevolgen voor de gezondheid. Meer mensen ervaren stress op het werk door toegenomen werkdruk. Stress is één van de belangrijkste oorzaken van weinig slaap. Het is echter niet zozeer de stress zelf, maar het niet luisteren naar je lichaam die stress ondervindt. Wanneer stress voor een langere periode genegeerd wordt kan dat resulteren in gezondheidsproblemen. Ook ’s nachts, wanneer je in bed ligt om te slapen, kan stress ervoor zorgen dat je niet goed in slaap valt. Piekeren en nachtelijk transpireren kunnen symptomen zijn van stress, weinig slaap en vermoeid tot gevolg.

Andere oorzaken van vermoeidheid

Naast de meest voorkomende oorzaken van vermoeidheid, stress en weinig slaap, zijn er natuurlijk nog veel meer oorzaken die vermoeidheid en chronische vermoeidheid kunnen veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan het Epstein Barr virus die de bekende klierkoorts ziekte van Pfeiffer kan veroorzaken. Ook weke delen reuma, genaamd fibromyalgie, en een verstoord bloedsuikerspiegel, hypoglycemie, kunnen een groot impact hebben op je energieniveau en chronische vermoeidheid aanwakkeren.

Ik ben altijd moe, wat nu?

Als je vaak ernstig moe en zeer uitgeput bent kun je het best eerst naar de huisarts gaan. Vertel wanneer je moe bent en op welk manier je moe bent. Je kunt geestelijk moe zijn, maar ook lichamelijk. Misschien ben je wel op beide vlakken erg moe? Probeer zo helder en duidelijk mogelijk te zijn. De huisarts zal vragen of je veel last hebt van stress. Ook kan de huisarts je vragen hoe je thuissituatie is en of er bepaalde factoren zijn die stress kunnen veroorzaken. Mensen die last hebben van stress kunnen dat zelf niet in de gaten hebben.

De huisarts kan beslissen om een bloedtest af te nemen. Hierbij wordt er bloed afgenomen en onderzocht. Er wordt vaak speciaal gekeken naar een aantal punten. Zo kan er gekeken worden hoe het gesteld is met bepaalde vitaminen en mineralen in het bloed. Bij een tekort van bepaalde vitaminen en mineralen kan er iets aan de hand zijn met je lichaam. Denk bijvoorbeeld aan een tekort van vitamine B12. Bij een langdurig tekort kun je snel mentaal uitgeput raken. Ook vitamine D en het mineraal ijzer zijn belangrijk en worden vaak onderzocht.

Er is niks gevonden in mijn bloed

Wanneer je vaak moe en uitgeput bent, je de bloedtest hebt gehad en de huisarts je verteld dat er geen afwijkende waarden zijn gevonden kan de moed je even in de schoenen zakken. Iedereen wil graag de oorzaak weten van de vermoeidheid. Veel mensen vestigen hun hoop daarom ook op de bloedtest en hopen dat er iets afwijkends te zien is. Wanneer dat niet het geval is, maar de klachten blijven bestaan kan dat flink tegenvallen. Wat nu? Je kunt samen met de huisarts ervoor kiezen om voor verder onderzoek te gaan. De huisarts probeert samen met specialisten bepaalde symptomen uit te sluiten. Ook voor de huisarts kan het vervelend zijn om niet de juiste direct aantoonbare diagnose te vinden voor je vermoeidheid. Wanneer er ongeveer zes maanden (een half jaar) verstreken zijn kan men spreken van chronische vermoeidheid. Het is echter zeer belangrijk om te beseffen dat alle andere ziektebeelden die vermoeidheid kan veroorzaken zijn uitgesloten.

Oppassen geblazen bij chronische vermoeidheidssyndroom!

Iedereen wil graag een diagnose voor zijn of haar langdurige vermoeidheid. Het is ronduit vervelend om niet te weten wat je hebt! Je wilt weten waar je aan toe bent en of er iets aan te doen valt. Onzekerheid is ook bij aanhoudende vermoeidheid niet leuk en kan leiden tot angst, onzekerheid en milde vormen van depressie. Het is echter niet altijd duidelijk wat iemand heeft en op welke manier iemand behandeld moet worden. De medische wereld heeft niet overal antwoorden op en soms wordt het zelfs nooit ontdekt wat iemand mankeert.

Onduidelijkheid rondom CVS

Omdat vermoeidheid een relatief vaag begrip kan zijn (wat is precies vermoeidheid en wordt dat door iedereen op eenzelfde manier ervaren?) is de diagnose vaak ook lastig en onduidelijk. Patiënten die langdurig moe zijn gaan vaak zelf op onderzoek uit en proberen te achterhalen wat hen mankeert. Internet biedt veel inzichten en informatie, echter kan men dat ook op een verkeerde been zetten.

Symptomen CVS

Bij mensen met chronische vermoeidheid of myalgische encephalomyelitis zijn een aantal punten in zekere mate vaker aanwezig. Zo komen er allergieën en voedselintoleranties voor. Een zeer belangrijk punt om te beseffen is dat chronische vermoeidheid geen psychische aandoening is. De vermoeidheid zit dus niet ergens tussen de oren zoals vroeger gedacht werd. Mensen met CVS stellen zich doorgaans dus niet aan of maken expres misbruik van bepaalde situaties door zich moe op te stellen. Waar echter wel voor moet worden opgepast is het constant linken naar de chronische vermoeidheid. Niet alles staat in directe verbinding met CVS of ME.

Depressie, burn-out en chronische vermoeidheidssyndroom

Extreme vermoeidheid die zeer lang aanhoudt kan grote consequenties met zich meebrengen. Het normale werk kan hierdoor worden belemmerd waardoor men zich genoodzaakt voelt om te stoppen met werken of minder te gaan werken. Chronische vermoeidheid kan er tevens voor zorgen dat sociale contacten slecht onderhouden kunnen worden wat vaak voor onbegrip en afwijzing kan zorgen. Een depressie en een burn-out liggen vaak op de loer en kunnen voor nog meer ongemak zorgen.

Ritme, gewenning en vermoeidheid

Vaak wordt er niet gedacht aan een bepaald structuur die men zich kan aanwennen. Doe jij vaak aan een middagdutje? Sta jij laat op? Ga jij pas laat in de nacht je bed in? Mensen die bepaalde handelingen elke dag uitvoeren kunnen op den duur ook extreme vermoeidheid creëren. Je lichaam went aan bepaalde handelingen. Als jij elke dag om een bepaalde tijd een dutje doet, kun je op den duur niet meer zonder. Wanneer je uit dit ritme probeert te komen, zal je lichaam in eerste instantie ontwenningsverschijnselen vertonen: je lichaam verzet zich. Als je eenmaal doorzet en uit het ritme geraakt, is het mogelijk om een nieuw ritme aan te wennen. Het is daarom ook sterk af te raden om overdag te gaan slapen.

Sceptisch over het chronisch vermoeidheidssyndroom

Omdat het niet helemaal duidelijk is wanneer een persoon gediagnosticeerd is als zijnde CVS brengt dat bepaalde consequenties met zich mee. Te denken valt aan een WAO uitkering. Mensen die extreem moe zijn kunnen vaak niet werken doordat ze of veel slapen, of zich niet kunnen concentreren of fysiek zich niet kunnen inzetten of combinaties van deze factoren. De medische wereld is verdeeld over CVS en vaak sceptisch. Is er niet iets anders aan de hand met deze patiënten? Bestaat CVS eigenlijk wel echt als zijnde een direct aantoonbaar lichamelijke aandoening, of is het in beginselen toch een psychische aandoening dat zich resulteert naar lichamelijke (psychosomatische) symptomen? Onduidelijkheid en verdeeldheid in de medische wereld over CVS en ME kan tevens lijden tot secundaire ziektewinst. Dit betekent dat ‘’patiënten’’ winst halen uit de onduidelijkheid rondom de ziekte. Te denken valt aan sociale uitkeringen, aandacht van medische specialisten en familie, en het krijgen van complimenten en waardering.

Beperkingen door chronische vermoeidheid

Dat een chronische vermoeidheid beperkingen met zich meebrengt staat als een huis boven water. De onduidelijkheden rondom deze aandoening geeft vaak extra stress. Ook onbegrip vanuit familie en vrienden moet niet worden vergeten. Het is oppassen geblazen om niet direct te roepen dat je het chronische vermoeidheidssyndroom hebt aangezien dit ernstiger kan zijn dan je in eerste instantie zult denken. Veelal ligt de oorzaak voor je vermoeidheid ergens anders en samen met de huisarts is het verstandig om alles eerst uit te sluiten.