Haptonomie, de kunst van het aanraken

De geneeskunde, orthodox of alternatief, kent heel wat manuele geneeswijzen. Iedereen kent massage, healing, magnetisme en dergelijke. Haptonomie is nog te weinig gekend en toegepast. Wat is nu precies haptonomie?

De term HAPTONOMIE

Haptonomie komt van de klassiek Griekse stammen hapsis, gevoel, aanraking en nomos, regel of wet. Anders gezegd: de wetenschap van de aanraking of van de affectiviteit.

Historiek

De techniek werd ontwikkeld door Frans Veldman na de Tweede Wereldoorlog.

Basisprincipe

Door aanraking zowel het contact tussen de therapeut en de cliënt bewerkstelligen als bij die laatste een evenwicht trachten te bereiken in zichzelf en tussen hem en de buitenwereld.

Tast

De tastzin is de meest primitieve vorm van communicatie. Bij de baby is de tast een van de eerste manieren om in contact te treden met de buitenwereld.

Hoe gaat de haptonoom met de tastzin om?

De haptonomie is een positieve identificatie met het fysieke lichaam en eventueel haar verlengstukken, zoals een auto, een hamer, een viool, enz. Hij werkt met bewuste aanrakingen.

Reactie op de aanraking

Op een aanraking kunnen we op verschillende manieren reageren. Dit kan zijn door vluchten, vechten, bevriezen of door het bereiken van een consensus. Dit laatste is wat de haptotherapeut zal beogen.

Verdedigingslichaam of contactlichaam?

Volgens de haptonomie kan men het lichaam gebruiken om zich tegen de buitenwereld te verdedigen, maar omgekeerd ook om met de buitenwereld contact te leggen. Het verdedigingslichaam beschouwt de buitenwereld als een potentiële vijand waartegen het zich moet verdedigen. Er ontstaat verkramping en ziekte van lichaam en geest. Het leven vanuit een verdedigingslichaam geeft weinig mogelijkheid tot improvisatie of snelle reflex. Men kan een prima boekhouder of TV-technicus zijn, maar geen goede arts, verpleger of politicus. Het contactlichaam wil de buitenwereld verkennen en er relaties mee opbouwen. Hierdoor ontstaat een openheid en een relaxe benadering van het leven. In plaats van bedreigend wordt het leven interessant. Het is natuurlijk dit laatste dat de haptonoom bij de cliënt zal nastreven.

Haptonomie als genezingsweg

De eerste fase van de behandeling is vooral verkennend. Zowel rationeel als tactiel zal de therapeut de cliënt onderzoeken. Eerst zal de haptonoom via aanraking contact leggen met de cliënt. Wanneer je bijvoorbeeld je hand op iemands schouder legt, zal deze zich veiliger voelen en gemakkelijker over zijn problemen praten. Omgekeerd mag de aanraking niet te overweldigend zijn, want dat gaat het omgekeerde effect geven. De cliënt sluit zich dan nog meer af. Dan leert de therapeut zijn cliënt zijn eigen gevoel verkennen en de relatie begrijpen tussen lichamelijk en geestelijk gevoel. Deze tactiele verkenning bestaat uit een zintuiglijke fase (fysico-tactiel) en een intuïtieve (psycho-tactiel), in deze volgorde.

Voor wie is haptonomie

Haptonomie wordt toegepast op het ongeboren kind, maar ook op de terminale bejaarde. Specifieke toepassingen van de haptonomie zijn onder meer pijnbestrijding, babywellness, verhogen van sportprestaties, muzikantenbegeleiding, begeleiding van mensen met een handicap, posttraumatische begeleiding, enz.

Prestatieverhoging

De sportmensen zullen beter scoren via haptonomische begeleiding, maar in elke andere discipline zal men gelijkaardige verbeteringen noteren. Doordat de verkramping verdwenen is ten gunste van een open houding, zullen de intuïtie en de creativiteit sterk toenemen. De blokkades die dit tegenhielden zijn immers verdwenen.

Vaardigheden van de therapeut

De haptotherapeut zal empathisch en zeer voorzichtig moeten te werk gaan. Daarom vergt dit beroep naast de nodige vakkennis een zekere fijngevoeligheid. Hij zal naar een volledige tastbare communicatie met de cliënt streven. Ze komen op dezelfde golflengte en het onderlinge gevoel is wederzijds.