Haptonomie: leren om contact met je gevoel te maken

Met haptonomie kan iemand weer in contact komen met zijn gevoel. Het leert mensen om als het ware weer te voelen. Lichamelijke klachten kunnen erdoor verdwijnen, maar mensen kunnen ook geestelijke zaken op die manier verwerken. Bij haptonomie wordt de persoon die behandeld wordt meestal aangeraakt. Maar haptonomie bestaat ook uit praten en bewustwording.

Wat is haptonomie?

Bij haptonomie gaat het erom dat mensen weer in contact worden gebracht met hun gevoel. Heel veel mensen zijn bezig met de buitenkant, maar vergeten dat het contact met zichzelf het belangrijkste is wat er is. Mensen kunnen ook ver van dat contact zijn afgedreven door nare ervaringen als een verkrachting of een scheiding. Mensen kunnen daardoor allerlei klachten krijgen van lichamelijk en of psychische aard. Dit kan variëren van een burn-out tot chronische hoofdpijn. Maar andere mensen hebben het gevoel dat ze zichzelf niet meer zijn of niet meer tevreden zijn met hun leven en steeds zoeken naar iets dat ze maar niet kunnen vinden. In de haptonomie wordt gezocht naar een verklaring van de klachten. Is eenmaal duidelijk wat er aan de hand is, dan kan er naar een manier gezocht worden om dat op te lossen. Het gaat dus om de achterliggende gedachte en niet om de kwaal op zich.

Wat staat voor wat?

• Een man met nekklachten kan bijvoorbeeld te veel verantwoordelijkheid op zich nemen
• Iemand met een burn out kan moeite hebben met het trekken van grenzen
• Iemand met rugpijn kan moeite hebben met een probleem uit het verleden dat nog niet verwerkt is.

Hoe werkt haptonomie?

Bij haptonomie wordt op drie lagen gewerkt. Dit zijn:

1. Oefeningen waarbij bewustwording centraal staat
2. Aanraking
3. Gesprek

Bewustwordingsoefeningen

Bewustwordingsoefeningen zorgen ervoor dat iemand leert wat er in zijn of haar lichaam gebeurt. Dat kan door met dichte ogen door een ruimte te lopen en dan te signaleren wat er allemaal gebeurt. Maar ook door met anderen samen te oefenen kan heel veel duidelijk worden. Want als iemand je aan de hand neemt terwijl je daar met je ogen dichtloopt, wat gebeurt er dan met je? Is dat beangstigend? Is dat juist veilig? Voel je je daar ongemakkelijk bij? Of voel je je daar juist prettig bij? Als duidelijk wordt wat allerlei oefeningen met iemand doen, wordt ook duidelijk hoe iemand in zijn vel zit en wat er aan schort.

Lichamelijke aanraking door de haptonoom

Bij lichamelijke aanraking door de haptonoom wordt nog verder ingegaan op die aspecten. Wat gebeurt er als iemand je zo direct aanraakt? Kan de therapeut je huid zo bewerken dat het zeer doet zonder dat je dat aangeeft bijvoorbeeld? Want in dat geval is ook in dat opzicht duidelijk dat je ver over je eigen grenzen gaat. Als een haptonoom iemands huid heel los kan optillen kan dat overigens ook betekenen dat iemand heel flexibel en rekbaar is. Het contact met de haptonoom maakt duidelijk hoe iemand in zijn lichaam zit en of dat op dat moment op een open manier is of juist teruggetrokken. Het mooie van haptonomie is echter dat dit door de behandeling van de haptonoom ook kan veranderen. Iemand kan dus door de aanraking en de bewustwording van heel gesloten naar open gaan. Maar ook andersom. Als iemand altijd heel open staat voor anderen, maar dit hem of haar schaadt, kan de haptonoom de persoon leren om zich meer af te sluiten. De haptonoom of haptotherapeut kan door aanraking voelen hoe de ander in zich vel zit, dat wordt dan besproken en gekeken of dit klopt met het gevoel dat iemand heeft. Er kan dan vervolgens aan gewerkt worden om dat te veranderen.

Lichamelijk contact is een basisvoorwaarde om te leven

Lichamelijke aanraking is een voorwaarde om te leven. Baby’s die door hun moeder niet worden aangeraakt en geliefkoosd, kunnen daar zelfs aan sterven. Dit geeft dus wel aan dat aanraking van groot belang is. Een haptonoom doet dat op een respectvolle manier, maar bij iedere cliënt is iets anders nodig voor een behandeling dus het is niet aan te geven waar iemand behandeld moet worden. De aanrakingen zijn bedoeld om te onderzoeken, maar ook om hulp te geven. Net zoals het normaal is om iemand even te omhelzen bij verdriet, werkt haptonomie op een bepaald niveau ook op die manier. Er zijn overigens ook mensen die helemaal niet meer in hun lichaam zitten en heel veel moeite hebben met aanraking (bijvoorbeeld door een verkrachting of een ander trauma). De haptonoom zal een andere aanraking kiezen voor zo’n persoon dan bij iemand die juist hunkert naar liefde en bevestiging.

Hulpvraag

Natuurlijk wordt in een eerste gesprek gevraagd wat de cliënt van de haptonoom verwacht, de zogenaamde hulpvraag. Soms weet iemand dat ook niet en worden praten en aanraken gecombineerd. Is er wel een duidelijke vraag, dan wordt getoetst of het lichaam dat ook aangeeft en kan gewerkt worden aan een oplossing.

Bij welke klachten kun je haptonomie inzetten?

Haptonomie is voor heel veel klachten goed. Dit zijn onder andere:

• Stress- en overbelasting
• Lichamelijke klachten waarvoor geen duidelijke redenen zijn zoals rugpijn, buikpijn of hoofdpijn
• Mensen die moeite hebben met het accepteren van zichzelf, hun ziekte, een handicap, het overlijden van iemand of een andere traumatische ervaring
• Mensen die moeite hebben met persoonlijke groei. Ze weten even niet meer waar ze staan in het leven of weten niet hoe ze verder moeten

Hoe gaat een behandeling met een haptonoom of haptotherapeut?

• Er wordt eerst een intakegesprek gevoerd
• Dan wordt een behandelplan opgesteld
• De lengte van de behandeling is afhankelijk van wat er behandeld moet worden en wat het doel is (dat kan van 3 sessies tot 30 variëren). Een sessie duurt meestal 50 minuten, maar het kan ook langer of korter

Wordt haptotherapie vergoed?

Haptonomie en haptotherapie zitten niet in het basispakket. In veel aanvullende verzekeringen zitten wel vergoedingen voor haptotherapie.