Haptonomische zwangerschapsbegeleiding; zwanger met gevoel

Er bestaan tegenwoordig veel mogelijkheden om je voor te bereiden op je bevalling. Denk aan een cursus ‘samen bevallen’, hypnobirthing, zwangerschapszwemmen of zwangerschapsyoga. Een vorm van begeleiding waarbij je leert vertrouwen op je gevoel en alvast kennis kunt maken met het kindje in je buik, is haptonomische zwangerschapsbegeleiding of zwangerschapshaptonomie.

Wat is haptonomie?

Haptonomie betekent letterlijk: ‘leer van het gevoel’. Gevoel heeft alles te maken met hoe je in contact staat met jezelf, met anderen en met je omgeving. Veel mensen zijn tegenwoordig het contact met hun gevoel kwijt. Ze leven vooral in hun hoofd, denken veel, maar voelen weinig. Zo verlies je algauw het gevoel voor je lichaam en daarmee het gevoel voor jezelf. Toegegeven, het klinkt wellicht wat zweverig; zwanger met gevoel, contact maken met je lichaam en je ongeboren baby, maar ik kan uit eigen ervaring melden dat ik niets zo concreet heb ervaren als haptonomie.

Haptonomie in de zwangerschap

Haptonomie laat je door middel van aanraking weer in contact komen met je lichaam, dat altijd op aanraking reageert. Het doel is dat je de balans hervindt tussen voelen, denken en doen. Met betrekking tot zwangerschap en bevallen kun je veel voordeel halen uit haptonomische zwangerschapsbegeleiding. Zo leer je hoe je kunt ontspannen en je het kind in je buik meer ruimte kunt geven. Als je bijvoorbeeld last van je maag hebt, kan dit komen doordat je kindje door jouw houding ‘gedwongen’ wordt bovenin je buik te liggen, dit drukt op je maagstreek. Ook leer je hoe je het beste kunt staan of zitten om bijvoorbeeld zo min mogelijk last van rugklachten te krijgen. Je merkt dat je door de oefeningen volledig leert ontspannen. Je partner kan je hierbij helpen, bijvoorbeeld voor het slapen gaan of als je last hebt van klachten als ‘harde buiken’.

Contact met je kindje

De begeleiding is heel persoonlijk, je werkt niet in een groep, maar alleen met je partner, de begeleider en de baby in je buik.
Rond de twintigste zwangerschapsweek kun je starten met de begeleiding. Een van de doelen van de begeleiding is dat je alvast contact leert maken met je kindje. Het is prachtig om te ervaren hoe het kindje op jouw uitnodiging naar je handen of die van je partner toekomt. Zo leer je elkaar al een beetje kennen en geef je je baby het gevoel dat het welkom is en dat het veilig is bij jullie als ouderpaar. Dit is al een belangrijke stap in het hechtingsproces.

Betrokken partner

Daarnaast leer je hoe je je samen kunt voorbereiden op de bevalling om deze zo natuurlijk mogelijk te laten verlopen. Je partner krijgt ook echt het gevoel erbij betrokken te zijn om niet als een buitenstaander machteloos toe te kijken en je af en toe een nat washandje op je voorhoofd te leggen. Jullie krijgen technieken aangereikt waarmee je sámen de bevalling kunt doorstaan en je partner hierbij een actieve rol speelt in het helpen jou te laten ontspannen waardoor je contact houdt met je lichaam en ook ondersteunt hij je in het aannemen van de diverse baringshoudingen die jullie samen hebben geleerd.

Opvangen van de weeën en omgaan met pijn

De technieken die je leert waarmee je de weeën zo ontspannen mogelijk kunt opvangen helpen de ontsluiting te bevorderen. Hoe meer verzet je biedt, hoe trager de ontsluitingsfase zal verlopen en dat is niet de bedoeling. Ook leer je hoe je het beste met de pijn om kunt gaan. Ook hier weer geldt dat hoe meer je je verzet, hoe meer pijn je zult ervaren. Tijdens de begeleiding zal de haptonomoon je leren ‘naar de pijn toe te gaan'. Dit kun je ervaren doordat hij of zij bijvoorbeeld in je bovenbenen knijpt. Geef je eraan over, des te meer endorfinen (natuurlijke pijnstillers) maakt je lichaam aan.

Ontspannen en natuurlijk

Met behulp van haptonomie zul je zien dat de bevalling echt van jullie samen is, je weet beter wat je wel en niet wilt en kunt op je eigen manier de weeën en persfase beleven, ook al beval je al dan niet noodgedwongen in het ziekenhuis. Er is steeds meer begrip voor deze manier van bevallen bij verloskundigen en kraamzorg. De ervaring leert dat bevallingen met haptonomische technieken veel rustiger, ontspannener en natuurlijker verlopen.

Persen met vertrouwen

Voor het persen krijg je een aantal houdingen aangereikt. Je zult pas op het moment suprême ervaren welke houding het beste bij je past, maar dan heb je ze in elk geval achter de hand. Je partner zal je hierbij ook zoveel mogelijk ondersteunen, zodat je nooit het gevoel krijgt er alleen voor te staan. Ook je baby speelt een rol in het geheel. Tijdens de begeleiding leer je ook contact te houden met je kindje tijdens de bevalling, zodat jet het echt met zijn drietjes kunt beleven. Op deze manier ga je de bevalling vol vertrouwen tegemoet.

Terug met zijn drietjes

Na ongeveer zes weken na de bevalling kom je nog eens terug naar de praktijk, maar deze keer samen met jullie baby. De begeleider vraagt hoe het gaat, hoe jullie de bevalling hebben ervaren en hoe het met de kleine is. Als je baby niet lekker in zijn vel zit, kijkt de haptonoom wat hij of zij hier eventueel aan kan doen. Misschien huilt je kindje, heeft het last van krampjes, slaapt het slecht? De haptonoom kan dan helpen de baby te laten ontspannen door aanraking, bijvoorbeeld massage en zal jullie tips aanreiken om dit thuis ook te doen. Met deze terugkomsessie is de begeleiding afgerond.

Kosten en vergoeding

De kosten bedragen zo tussen de zestig en tachtig euro per sessie. Als de therapeut is aangesloten bij de VBAG (Vereniging ter bevordering van alternatieve geneeswijzen) worden de kosten bij alle zorgeverzekeraars (grotendeels) vergoed. Wel moet er dan sprake zijn van een aanvullend pakket. Neem voor meer informatie contact op met je zorgverzekeraar.

Haptonomische zwangerschapsbegeleiding is vooral aan te bevelen bij mensen die angstig zijn voor de bevalling, bang om de controle te zullen verliezen. Samen met je partner bereid je je voor op een zo natuurlijk mogelijke, ontspannen bevalling en op jullie toekomstig ouderschap.