Foliumzuur slikken, wanneer en waarom?

Voordat je zwanger wilt worden is het verstandig te starten met het slikken van foliumzuur, maar wat is foliumzuur nou eigenlijk en waarom is het zo belangrijk om het te slikken? Je hoeft maar voor een bepaalde tijd extra foliumzuur te slikken, waarom juist in deze periode en waarom je dat niet alleen kan door foliumzuur rijk eten te eten wordt ook uitgelegd.

Wat is foliumzuur?

Foliumzuur is een vitamine, welke je lichaam nodig heeft deze vitamine om gezond te blijven. Foliumzuur zit bijvoorbeeld in verse groenten, fruit en volkoren producten. Het is een van de weinige vitamines waarvan we niet altijd genoeg binnenkrijgen. Het wordt ook wel vitamine B11, folaat of citrovorumfactor genoemd. Als foliumzuur in voedsel of dranken zit, noemt men het tetrahydrofolaten. Als het in supplementen (extra toevoegingen) zit, dan heet de vorm pteroylmonoglutaminezuur (PMG). Deze supplementen (1 tablet) zou je elke dag moeten slikken, vier weken voordat je zwanger wilt worden tot minimaal 10 weken nadat je zwanger bent. Voor vele vrouwen betekent dit dat zij beginnen met het slikken van foliumzuur als zij stoppen met de pil. Na 10 weken is het belangrijkste werkt verzet, vandaar dat je het maar tot week 10 hoeft te slikken.

Hoeveel en waar kun je het halen?

De aangeraden dagelijkse hoeveelheid voor vrouwen die zwanger willen worden of het reeds zijn is 400 tot 500 microgram. Foliumzuur zit in groenten, vooral de groene groentes, zuivel, volkoren producten, brood en vlees. Door dit te eten kan ieder mens voldoende foliumzuur binnen krijgen, maar dit geldt niet voor zwangere vrouwen. Het is voor zwangere vrouwen niet mogelijk de gewenste hoeveelheid er bij te eten. Dat zou betekenen dat een zwangere vrouw minstens 50 bruine bonen, 50 bruine boterhammen, 5 kilo aardappelen of een halve kilo spruitjes extra zou moeten eten. Bovendien wordt het foliumzuur van een pil sneller opgenomen dan dat uit voedsel. Als voorbeeld de opname van foliumzuur uit een aardappel is 30-50% lager dan dat van een foliumzuur pil. Je kunt foliumzuur gewoon bij een drogist of apotheek kopen. Vraag naar tabletten van 0,4 of 0,5 milligram (mg). Hier heb je geen recept voor nodig van een dokter. Je kunt ook speciale multivitaminen voor zwangere vrouwen gebruiken. In deze tabletten zit ook foliumzuur. Controleer altijd op de verpakking of een tablet de juiste hoeveelheid foliumzuur bevat. Multivitaminen kun je zonder recept kopen bij een drogist of apotheek.

Waarom moet het geslikt worden?

Het is nodig voor de groei en goede werking van je eigen lichaam en voor aanmaak van witte/rode bloedcellen. Maar foliumzuur is ook erg belangrijk voor de vroege ontwikkeling van je ongeboren kind. Je verkleint hiermee namelijk het risico op een neurale-buisdefect (NBD, een open ruggetje). Maar ook het risico op een hazenlip en open gehemelte wordt kleiner. Foliumzuur draagt namelijk bij aan de ontwikkeling en vorming van het zenuwstelsel, deze ontwikkeling van het zenuwstelsel wordt al vanaf de eerste dag na de bevruchting in gang gezet.

Te lang of te kort geslikt?

Sommige vrouwen weten pas laat dat ze zwanger zijn en beginnen hierdoor laat met het slikken van foliumzuur. Daardoor wordt misschien veel langer foliumzuur gebruikt dan volgens het advies nodig is. Dat is geen probleem. Bij de overige mensen kan een zeer ernstig te kort aan foliumzuur bloedarmoede, darmstoornissen, vermoeidheid en geboorteafwijkingen veroorzaken. Ook als het lang duurt voordat iemand zwanger is, is het goed om foliumzuur te blijven slikken. Zelfs als het maanden, een jaar of langer duurt om zwanger te worden. Zelfs bij maximaal 1000 microgram per dag, is er geen risico op een teveel aan foliumzuur. Ook zijn er geen aanwijzingen dat te veel foliumzuur uit de voeding schadelijk is. Synthetisch foliumzuur dat in tabletten zit kan wel schadelijk zijn bij een te hoge dosering. Deze tabletten kunnen namelijk het opsporen van afwijkingen aan het zenuwstelsel bij mensen met een vitamine B12-tekort verbergen.

Wanneer moet je in overleg met je arts:

• Als er eerder een kind geboren is met een open ruggetje. Als jij/je partner geboren zijn met een open ruggetje. Je hebt bij deze twee redenen een hogere dosis foliumzuur nodig en dat moet wel op basis van een doktersrecept en/of
• Als suikerziekte of epilepsie of andere ernstige aandoeningen voorkomen in de familie en/of
• Als je meerdere miskramen gehad hebt en/of
• Als je medicijnen gebruikt die schadelijk kunnen zijn.
• Als je bloedarmoede hebt die wordt veroorzaakt door een tekort aan vitamine B12. Indien je bloedarmoede hebt, moet eerst de oorzaak van de bloedarmoede onderzocht worden door de dokter.

Wat zorgt voor een verlaagde opname en wat voor een verhoogde opname?

Langdurig en overmatig gebruik van alcohol en een langdurig tekort aan vitamine B12 zorgen voor een tekort aan foliumzuur. De ethanol in alcohol zorgt voor een verstoorde opname van foliumzuur. Het tekort van B12 kan zorgen voor bloedarmoede. Vitamine C bevordert juist de opname van foliumzuur in je lichaam. Voedingsproducten met een hoge vitamine C dosis houden bij verhitting meer foliumzuur vast dan producten met een lagere dosis vitamine C.

Overige gezondheidseffecten

Het slikken van foliumzuur zou het risico op hart- en vaatziekten kunnen verlagen. Ook zou het kunnen beschermen tegen kanker in de dikke darm (terwijl te veel foliumzuur weer dikke darm kanker zou kunnen verhogen). Er is door middel van wetenschappelijk onderzoek bewezen dat er een relatie is tussen een te laag foliumzuur gehalte en dementie. En tot slot zou foliumzuur een gunstig effect kunnen hebben op depressieve klachten. Al deze voordelen van foliumzuur zijn echter nog niet voldoende bewezen.

Lees verder

• Alcohol, wat is het en welke gevolgen heeft het?
• Feiten en Fictie over zwangerschap
• Roken, meeroken én roken voor, tijdens en na de zwangerschap
• Wat wel en niet te eten/drinken/doen tijdens je zwangerschap
• Zwanger en fruit