Ontwikkeling van je baby week 21 t/m 42

Hieronder lees je alle informatie over je baby, je eigen ontwikkeling en andere leuke weetjes per week van je zwangerschap. De informatie van verschillende websites is gecombineerd zodat je een volledig beeld heb van wat je deze weken (week 21 tot en met de bevalling) allemaal gaat meemaken.

Week 21

27 cm en ongeveer 380 gram
Mijlpaal: je bent nu over de helft van je zwangerschap! De baby groeit ongeveer 60 gram per dag. Maar het heeft nog alle ruimte. Je baby kan behoorlijk actief worden, voornamelijk als jij net wilt gaan slapen: je kan het voelen schoppen, draaien en hikken. Het slaap-waakritme is meestal tegenovergesteld aan dat van jou. Als jij ligt, heeft hij namelijk alle ruimte om eens lekker te bewegen. Overdag wordt hij heerlijk in slaap gewiegd door al jouw bewegingen. Het heeft nu al een favoriet slaaphouding, deze kun je na de geboorte nog zien, want de eerste tijd zal de baby nog het liefst in deze houding liggen. De baarmoeder is op dit moment al behoorlijk naar boven uitgerekt en zit ongeveer op navelhoogte. De verloskundige meet elke week je baarmoeder op, een handige truc is: het aantal centimeter + 4 is ongeveer het aantal weken dat je zwanger bent.
De verloskundige meet ook elke keer je bloeddruk. Een te lage bloeddruk kan geen kwaad, kan wel lastig zijn aangezien het voor duizeligheid kan zorgen. Een te hoge bloeddruk is niet goed, vroeger werd een zoutarm dieet nog wel eens geadviseerd, maar de nieuwste inzichten laten zijn dat dit geen nut heeft. Minder drop eten echter wel, niet vanwege het feit dat het zoet of zout is, maar omdat er glycerinezuur in zit. Deze stof kan de bloeddruk snellaten stijgen. Benieuwd naar wat je nog meer beter niet kunt eten, lees dan hier verder.

Week 22

28,5 cm en ongeveer 440 gram
De tong is nu gevormd. Je baby kan ook al een beetje smaken onderscheiden. Als je zwanger bent van een meisje, dan zijn haar inwendige geslachtsorganen gevormd. Als je een jongetje krijgt, is zijn piemeltje vanaf nu echt goed zichtbaar. Alle organen zijn nu ‘rijp’, behalve de longen. Ergens tussen week 22 en 24 bereikt je baarmoeder je navel.
Dikker worden hoort bij de zwangerschap, maar misschien schrik je wel van alle kilo's die eraan vliegen. Dit is echter absoluut niet het moment om te gaan lijnen. Of sterker gezegd: lijnen is slecht voor de ontwikkeling van je baby! Door te gaan lijnen, moeten de vetreserves in je lijf worden aangesproken, daar zijn ook schadelijke stoffen in opgeslagen. Deze komen dus vrij in je bloedbaan, via je bloed komen ze bij je baby. Denk aan je baby en eet bijvoorbeeld meer fruit of rauwkost. Dat lijnen komt na de bevalling eventueel weer.

Week 23

30,5 cm en ongeveer 500 gram
Je kunt vanaf nu zelfs kleine spelletjes met de baby doen. Kijk of het reageert op lichte klopjes tegen je buik. Sinds kort kan de baby ook ademhalen, het oefent door vruchtwater in en uit de longetjes te laten stromen. Het is een goede oefening voor het latere echte ademen. Het grijpen en vastpakken gaat ook steeds beter, de baby pakt nu zijn voetjes of de navelstreng. De navelstreng wordt steeds langer en dikker, dat komt doordat het bloed met veel meer kracht door zijn lichaam stroomt. Je hoeft niet bang te zijn dat de baby hem dichtknijpt, want dat kan niet. Ook kan je baby er niet in verstikt raken. De navelstreng is ongeveer 50 centimeter lang en hiermee heeft de baby genoeg bewegingsruimte. Het kan zijn dat er op dit moment al 'melk' uit je borsten komt, deze maken zich namelijk klaar voor de borstvoeding. Hierdoor kan er wat voormelk of colostrum (geelachtige transparante vloeistof) uit de tepel komen. Dit zegt echter niets over het het wel/niet slagen van de borstvoeding. Pas als de baby geboren is, komt de melk productie echt op gang. Twijfel je nog over borstvoeding of wil je de alternatieven weten, lees hier verder.

Week 24

32 cm en ongeveer 560 gram
De botten en spieren worden steeds sterker en je baby zal steeds meer bewegen. De kans is groot dat de baby je met z’n getrappel en gerommel ’s nachts wakker maakt. De groei wordt geregeld door de placenta: alle voedingsstoffen uit jouw bloed komen via de placenta in de bloedbaan van je baby terecht. Er begint zich een klein vetlaagje te vormen, dat is nodig om zichzelf op temperatuur te houden. Het gaat ook steeds meer geluid horen. eerst natuurlijk het gerommel van je darmen en het kloppen van jouw hart, maar ook jouw stem en geluiden van buitenaf dringen door. Dit is de ideale tijd om nog eens lekker op vakantie te gaan. De buik zit nog niet in de weg en je bent doorgaans ook niet meer zo moe. Als je een lang stuk gaat reizen, plan dan pauzes in. Zodat je even je benen kunt strekken. Wil je gaan vliegen, controleer dan ook even de voorwaarden van de luchtvaartmaatschappij. Sommigen willen namelijk een verklaring van de verloskundige over je zwangerschapsduur voor je aan boord mag. Let vooral op bij Ryanair, zij hebben een apart formulier en kunnen erg 'strikt' zijn.

Week 25

325 cm en ongeveer 650 gram
Nog een mijlpaal! Mocht de baby nu aangeven te komen, dan zullen ze er in het ziekenhuis alles aan doen om de baby op de wereld te brengen. Voor week 25 is dit niet het geval, de baby is dan nog niet levensvatbaar. De plofjes of vlinders die je eerst voelde zijn veranderd in stootjes, trapjes en stompjes. De baby is nog steeds aan het bewegen om de spieren te trainen. Voel je de baby een paar uurtjes niet, dan is het waarschijnlijk in diepe slaap. Misschien heeft de verloskundige je inmiddels verteld hoe de baby ligt en kun je zelf het lichaampje voelen zoals het in jouw lijf zit. De hartslag van de baby wordt steeds duidelijker, eerst was het alleen nog via de doptone (instrument van de verloskundige) te horen, maar nu zou je partner het ook kunnen horen via de buikwand. De beste plek om te luisteren is onder de navel. Als je nu nog niets hoort, geen ramp, met 28 weken hoor je het zeker. Bij een te hoge bloeddruk zul je aan een gynaecoloog overgedragen worden, want een te hoge bloeddruk geeft risico op zwangerschapsvergiftiging. Bij zwangerschapsvergiftiging werkt de placenta minder goed en dat is gevaarlijk voor de baby. Bij de verloskundige wordt standaard je bloeddruk gecontroleerd, je voelt een hoge bloeddruk namelijk zelf niet. Wel kan het zijn dat je wat meer vocht vasthoudt en hoofdpijn hebt/sterretjes ziet.

Week 26

33 cm en ongeveer 720 gram
Vanaf dit moment kan je baby zijn ogen opendoen als hij wakker is. Licht en donker kon hij al onderscheiden, maar of de baby al meer kan zien dan alleen licht en donker is niet bekend. De wervelkolom is nu volledig ontwikkeld. De bewegingen van de baby zijn nu ook veel merkbaarder dan hiervoor. Eerst voelde je de baby alleen als je je ontspande en je je concentreerde. Nu kan je de baby voelen als je in vergadering zit of staat te wachten op de trein. Hierdoor is het moeilijk om je overal nog goed op te concentreren. Soms heb je het te druk om de bewegingen op te merken, pas als er duidelijk iets veranderd in de bewegingen is het verstandig om contact op te nemen met de verloskundige. Stress, vooral langdurige stress, is normaal al niet goed, maar nu al helemaal niet. Het kan zorgen voor een minder goede doorbloeding en verkramping van je bloedvaten, dus ook van je placenta. Hierdoor kan het kind een groeiachterstand oplopen. Dus heb je het druk op je werk, neem op tijd gas terug!

Week 27

34 cm en ongeveer 800 gram
Wederom een mijlpaal, het eerste half jaar van je zwangerschap zit er op! De baby zal nu minder in lengte groeien, maar zijn gewicht zal des te meer toenemen. Ook jij zal deze laatste maanden sneller aankomen. Je kunt nu steeds meer contact maken met de baby. Als je ontspannen gaat liggen en zachtjes met je handen over je buik wrijft, komt de baby naar je handen toe. Misschien lukt het nog niet meteen, maar oefening baart kunst. De spijkerbroek past waarschijnlijk niet meer, dus zwangerschapskleding komt om de hoek kijken. Ook kunnen nu typische zwangerschapskwaaltjes de kop opsteken, zoals couperose (gesprongen adertjes in het gezicht) en het feit dat je nagels sneller afbreken ten gevolge van de hormoonverandering. Tips: vermijd grote temperatuursveranderingen en lak je nagels met een versteviger.

Week 28

35 cm en ongeveer 900 gram
Als de baby nu geboren wordt, is de kans groot dat het, met medische hulp, redt buiten de baarmoeder. Het skelet van je baby verandert: het kraakbeen verandert langzaam in bot. Vanaf dit moment kan hij met zijn hoofd naar beneden komen te liggen, waardoor de druk op je middenrif wat afneemt. De schedel blijft wel zacht genoeg, samen met het fontanel zorgt het ervoor dat de baby door het geboortekanaal kan. Tot nu toen was de verhouding van het hoofd tot het lijf veel te groot, inmiddels is de verhouding ongeveer zoals deze bij de geboorte zal zijn. Het kan zijn dat je vreemd droomt. Dromen is namelijk een manier om je onbewuste angsten en tegenstrijdige gevoelens te verwerken. Het is dus een uiting van je zorgen om de gezondheid van de baby en of alles wel goed zal gaan. Je droomt echter niet meer dan normaal. Maar omdat je lichter slaapt, onthoud je de dromen beter.

Week 29

36,5 cm en ongeveer 1100 gram
De huid van je baby wordt steeds gladder, dat komt door een onderhuidse vetopslag. De bewegingsruimte wordt steeds nauwer, daardoor zal je de baby goed kunnen voelen rommelen. De baby krijgt steeds meer een eigen persoonlijkheid en karaktertje. De baby maakt namelijk al duidelijke gezichtsuitdrukkingen en maakt af en toe een grimas of fronst de wenkbrauwen. In deze periode krijgen veel vrouwen last van rugpijn en/of pijn aan het schaambeen, doordat de baby zwaarder wordt. Als je heel goed oplet zou je in deze periode al een slaap- en waakritme kunnen ontdekken. Heb je teveel last van zeurende pijnen in je onderrug of bij het schaambeen, dan kan dit duiden op bekkeninstabiliteit. 25% Van de vrouwen ervaart dit tijdens de zwangerschap. Door de zwangerschapshormonen worden de verbindingen tussen beenderen en bekken soepeler. Dit is nodig om tijdens de bevalling voldoende ruimte en elasticiteit te hebben. Als de bekken echter te instabiel worden, kan dit klachten opleveren. De zeurende pijnen hoeven echter niet altijd op bekkeninstabiliteit te duiden, het kan ook liggen aan bandenpijn, gewone rugpijn of een verkeerde houding. Blijf niet lopen met de klachten maar bespreek het met de verloskundige.

Week 30

38 cm en ongeveer 1300 gram
Gedurende je hele zwangerschap trekt je baarmoeder regelmatig samen. Je spieren trainen zich alvast voor het grote werk, de bevalling. Je buik voelt dan aan als een harde bal en soms kan dat een beetje pijnlijk zijn. Het wordt steeds krapper in je buik, de baby kan al goed voor de uitgang liggen of in stuit. Dit is niet erg, want er is nog genoeg tijd en ruimte voor de baby om te draaien. Voel je misschien in je buik een regelmatig getik? Dan kan het zijn dat je baby de hik heeft. De baby krijgt te hik door vruchtwater te drinken. Als de maag hierdoor te vol wordt, dan wordt de middenrif geprikkeld en trekt het in reflex samen, de hik. Het gaat vanzelf weer over en is niet schadelijk. Rond deze tijd komt je baarmoeder op de hoogte tussen je navel en borstbeen. Hierdoor kan de baarmoeder tegen je ribben drukken, waardoor je een benauwd gevoel kunt ervaren. Rond de 36ste week daalt de baby in en komt er meer ruimte dus ook meer lucht.

Week 31

39 cm en ongeveer 1500 gram
Het wordt steeds krapper voor je baby, maar hij kan zich nog steeds draaien. Pas als het over ongeveer vier weken is ingedaald, lukt dat niet meer. De baby zit dan ‘vast’ onderin je bekken. Het indalen kan gevoelig zijn. Maar het fijne is dat je weer wat meer lucht krijgt om te ademen. Omdat je buik snel groeit, kan je last krijgen van striae. Dit zijn kleine, onderhuidse scheurtjes in het bindweefsel. Het is niet te voorkomen, wel kan de schade beperkt worden door een goede huidverzorging (smeer je buik in met een speciale olie of crème).

Week 32

40 cm en ongeveer 1800 gram
Het gehoor van je baby is nu zo ontwikkeld dat het heel goed jouw stem kan herkennen. Laat ook papa gezellig tegen je buik aanpraten. Je vermoeidheid kan nu weer toenemen. Als in de 12de week is vastgesteld dat je rhesus d-negatief bent, dan wordt in deze week weer bloed bij je afgenomen. Het kan namelijk zijn dat je baby rhesus d-positief is. Door de verschillende rhesus-factor maakt jouw lichaam antistoffen aan tegen het bloed van de baby die via de placenta bij de baby kunnen komen. De kans is erg klein aangezien de bloedbanen van jou en je baby gescheiden zijn. Maar mocht het zo zijn, dan krijg je voor de zekerheid een injectie, die de kans verkleint dan je lichaam nog meer antistoffen aanmaakt.

Week 33

41 cm en ongeveer 2000 gram
Je baby maakt nu een enorme groeispurt door, er komt ruim twee ons per week aan. Nu hij met zijn hoofd naar beneden ligt, kan de baby lekker tekeer gaan met de beentjes. Dit kan best pijnlijk zijn, vooral je ribben kunnen het zwaar te verduren krijgen. De baby ligt hoogstwaarschijnlijk al in de geboortepositie, wat kan zijn achterhoofdsligging (de perfecte ligging voor de bevalling). Bij een voorhoofdsligging en aangezichtsligging kunnen reden zijn voor een keizersnee, omdat het bekken te klein kan zijn voor de ruimte die het hoofdje nodig heeft. Tot slot kan de baby nog in stuit liggen, volkomen (voetjes eerst) of onvolkomen (billetjes eerst) en tot slot de houding waarbij altijd een keizersnee nodig is, de dwarsligging.

Week 34

42,5 cm en ongeveer 2250 gram
De donshaartjes en het vetlaagje beginnen los te laten en deze komen in het vruchtwater terecht. Omdat de baby ook van het vruchtwater drinkt komen die haartjes en vlokjes ook in de darmen terecht. Dit prikkelt de darmen, waardoor ontlasting op gang komt. De eerste ontlasting ziet er zwart-groen uit en is een beetje plakkerig. De eerste ontlasting heet meconium en is plakkerig omdat het vruchtwater licht zoet is. De grootte van je buik zegt niet veel over de grootte van de baby, het is afhankelijk van het gewicht van je kindje, de stevigheid van je buikspieren, de hoeveelheid vruchtwater, de mate waarin je vocht/vet vasthoudt en je eigen postuur. Je kunt last hebben van kramp in je benen. Een slechte bloedsomloop kan hierin een rol spelen, maar kan ook liggen aan een te laag kalkgehalte. Probeer je been voorzichtig te strekken bij het ervaren van kramp, zodat je spieren opgerekt worden. En schud daarna je been rustig heen en weer. Ook kun je last hebben van rusteloze benen, je kunt je benen dan bijna niet stil houden. Waarschijnlijk heeft dit ook met je bloedsomloop te maken. Gedurende de zwangerschap gaat het meeste bloed naar je buik, hierdoor schieten je benen er een beetje bij in. Loop even heen en weer om je bloedsomloop weer op gang te krijgen.

Week 35

43,5 cm en ongeveer 2500 gram
Je baby kan ergens rond deze tijd gaan indalen. Nu zal vooral je blaas in de knel komen te zitten. Hierdoor zal je vaker moeten plassend en je kunt ook wat urine verliezen. Urine is niet te verwarren met vruchtwater, dat is namelijk helder en ruikt zoetig. Je zult ook steeds meer last krijgen van harde buiken. Die kunnen ook worden veroorzaakt door te veel inspanning. Het is een teken dat je het rustiger aan moet doen. Je baarmoeder zit op dit moment op zijn hoogste punt, de ribboog. Hierdoor kunnen je longen behoorlijk in de knel komen te zitten. Je kunt nu bij de minste of geringste inspanning al kortademig zijn. Harde buiken kunnen liggen aan te veel inspanning, waardoor je een waarschuwing krijgt dat je rust moet houden. Maar het kan ook liggen aan de baby, die is zich aan het draaien of heel erg aan het trappen is.

Week 36

45 cm en ongeveer 2900 gram
Je verlof is ingegaan, lekker genieten van de tijd die je voor jezelf en een de laatste loodjes krijgt. Waarschijnlijk is je baby rond deze tijd ingedaald: er is geen weg meer terug! Als de baby nog niet is ingedaald zal de verloskundige bekijken waarom dat nog niet gebeurd is. Als de baby deze week geboren wordt, moet het waarschijnlijk toch nog in een couveuse. Want de longen functioneren nog niet goed genoeg.

Week 37

46,5 cm en ongeveer 3100 gram
Een volgende mijlpaal, als de baby deze week geboren wordt, kun je thuis bevallen (als de overige omstandigheden er ook naar zijn). Je kunt in deze periode last krijgen van voorweeën: pijnlijke samentrekkingen van de baarmoeder. Na, op zijn meest, een paar uur verdwijnen die voorweeën weer. Het kan zijn dat je de baby nu minder voelt, hier hoef je niet van te schrikken, de baby heeft gewoon minder ruimte. Maar als je de baby niet meer voelt op momenten dat je gewend bent, dan kun je contact opnemen met de verloskundige voor de zekerheid. Omdat de buik steeds dikker wordt is er nog maar weinig ruimte voor je navel. Die kan dus nu behoorlijk uitpuilen.

Week 38

48 cm en ongeveer 3200 gram
Je baby is voldragen. Jij zult waarschijnlijk niet veel meer aankomen. Bij de volgende tekenen moet je bellen met je verloskundige en/of gynaecoloog: hevige weeën die een minuut aanhouden, wanneer de vliezen breken en het vruchtwater bruin of groen van kleur is. Als je plotseling bloed verliest of wanneer je persdrang voelt. Bellen kan natuurlijk ook altijd als je je ongerust maakt. Rugpijn is een veelvoorkomende klacht aan het einde van de zwangerschap, logisch want je buik wordt zwaarder. Hierdoor raak je uit balans en ga je achterover hangen, gevolg rugpijn. Je bekkengewrichten zijn ook nog steeds soepel, vanwege de zwangerschapshormonen. Je gewrichten zijn letterlijk losser komen te zitten. Een juiste houding is nu dan ook erg belangrijk. Probeer in deze tijd niet te veel meer te tillen. Moet het erg, ga dan door je knieën, trek de lading dicht tegen je aan en gebruik je beenspieren om omhoog te komen.

Week 39

49 cm en ongeveer 3300 gram
Jij bent waarschijnlijk wat sneller geprikkeld. Die laatste loodjes maken ongekend moe. Nu is het afwachten. Velen gaan liever niet ver meer van huis tijdens die laatste paar weken. Pak de rust die je pakken kan, want bevallen kost veel energie. De botten zijn lekker soepel, zodat die zich kunnen aanpassen tijdens de geboorte door het geboortekanaal kunnen. Net als het hoofdje, die dankzij de openingen tussen de schedelbeenderen (fontanellen), hierdoor door het geboortekanaal kan. Hierdoor kan het hoofdje de eerste periode ovaal zijn, maar dat trekt vanzelf weer bij. Je hoeft nog niet te beslissen waar je wilt bevallen, dit kan tot op laatste moment. Als je zeker weet dat je in het ziekenhuis wilt bevallen, dan is het verstandig al een bezoek aan het ziekenhuis ten brengen. Let op! Sommige ziekenhuizen bieden die mogelijkheid maar één keer per maand!

Week 40

Dit is DE week van de uitgerekende datum, maar vier procent van de kinderen daadwerkelijk op de uitgerekende dag wordt geboren. Waarschijnlijk heb je naar de datum uitgekeken en gebeurt er vervolgens helemaal niets! Tem je ongeduld. Je placenta maakt progesteron aan, een hormoon dat de weeënactiviteit afremt. Nu is het aan de baby om te bepalen wanneer het komt. De baby scheidt een stresshormoon af, cortisol. Door dit hormoon treedt de hele fabriek bij jou op gang, hierdoor komen de weeën en start de bevalling.

Week 41

Het heeft je waarschijnlijk nu wel lang genoeg geduurd. Wat kun je zelf doen? Niet veel, je kunt de bevalling niet zomaar op gang brengen. Probeer vooral te ontspannen. De eerste uren merkt de baby nog niets van de bevalling, het ligt waarschijnlijk te slapen. Pas als de weeën krachtiger worden, krijgt de baby minder bewegingsvrijheid en wordt het wakker.de baby zal de persweeën het minst prettig vinden, het hoofdje wordt naar beneden gedrukt, dan weer naar achteren het het maakt nog een spildraai. Dit kam de baby allemaal aan hier hoef je je geen zorgen over te maken. De controles van de verloskundige gaan gewoon door, het voelt misschien als overtijd zijn, maar tot de 42ste week wordt gewoon gezien als op tijd. Soms kan de verloskundige de natuur een handje helpen door te strippen. De baarmoedermond wordt kan losgemaakt, zonder de vliezen te breken. Dit doet de verloskundige met zijn/haar vingers. Het kan de baarmoeder prikkelen, waardoor de weeën op gang kunnen komen.

Week 42

Deze week wordt je baby geboren. Als de placenta al 42 weken optimaal heeft gefunctioneerd, ziet de baby er niet veel anders uit dan een baby van 40 weken. Wel zijn alle donshaartjes verdwenen en is de baby al het huidsmeer kwijt. Het kan zijn dat het huidje er behoorlijk droog uit ziet. Ook kunnen de nageltjes aan de lange kant zijn, waardoor ze gelijk geknipt moeten worden. Als de weeën tegen het eind van deze week nog niet spontaan op gang gekomen zijn, zal de verloskundige je doorverwijzen naar het ziekenhuis. Je zal dan worden ingeleid. Eerst onderzoekt de gynaecoloog of je baarmoedermond al rijp is, is dit nog niet het geval, dan brengen ze een speciale gel aan. Is de baarmoedermond al wel rijp, dan worden de weeën meteen opgewekt met het hormoon oxytocine. Dit gebeurt door middel van een infuus. Weet wel dat 95 procent van de kinderen binnen 42 weken wordt geboren. Wacht dus nog even rustig af, deze week kun je hem/haar sowieso in je armen sluiten!

Lees verder

• Ontwikkeling van de baby week 1 t/m 20
• Feiten en Fictie over zwangerschap
• Flesvoeding vs. Borstvoeding
• Wat wel en niet te eten/drinken/doen tijdens je zwangerschap
• Zwanger, wat mag ik nu nog wel en wat kan ik niet meer doen?