Gelsemium: gebruik in de alternatieve geneeskunde

Gelsemium is een plant waaruit de stof gelsemine wordt gewonnen. In hoge concentraties is deze stof giftig maar in lage concentraties kan deze probleemloos door de mens worden gebruikt. Alhoewel de werkzaamheid niet wetenschappelijk is bewezen wordt gelsemium-tinctuur in de alternatieve geneeskunde gebruikt tegen diverse kwalen. Zo zou het onder meer helpen tegen stress en angst en tegen de gevolgen van griep. Gelsemium is verkrijgbaar in de vorm van tinctuur via natuurwinkels en webshops.

Gelsemium

• Wat is gelsemium?
• Werkzaamheid van gelsemine
• Gebruik van gelsemium in de alternatieve geneeskunde
• Verkrijgbaarheid gelsemium

Wat is gelsemium?

Gelsemium is een plantengeslacht dat behoort tot de bedektzadigen en de familie van Gelsemiaceae. Het geslacht gelsemium kent drie soorten waarvan er één voorkomt in Azië (de Gelsemium elegans) en twee in Noord-Amerika (de Gelsemium sempervirens en de Gelsemium rankinii). Uit de verse wortelstok van gelsemium wordt de stof gelsemine gewonnen. Deze wordt in de alternatieve geneeskunde verwerkt in tinctuur en dan meestal aangeduid met de naam gelsemium. In hoge doseringen is de stof giftig voor de mens maar in lage doseringen is deze onschuldig.

Werkzaamheid van gelsemine

Van gelsemium is bekend dat het enkele actieve componenten bevat. Zo komen er in de plant in een concentratie van circa 0,5% alkaloïden voor. Veel bekende alkaloïden hebben neuro-actieve en psychoactieve eigenschappen en sommige worden als genotsmiddel of entheogeen gebruikt. Ook zijn er diverse alkaloïden die als geneesmiddel worden gebruikt zoals codeïne, morfine en kinine. In het geval van gelsemium gaat het hoofdzakelijk om de stof gelsemine (C20H22N2O2). Deze stof wordt uitsluitend gewonnen uit gelsemium. In hoge concentraties is de stof uiterst giftig. Onderzoek bij dieren wijst echter uit dat wanneer het in kleine concentraties gebruikt wordt het een middel is dat zowel oxidatieve stress kan tegengaan als dat het kan werken als een rustgevend middel.

Gelsemine werkt als een antagonist voor de glycinereceptor, een van de meest voorkomende remmende receptoren in het centrale zenuwstelsel. Wanneer glycinereceptoren geactiveerd worden dan komen er chloride-ionen bij de de zenuwcellen met als gevolg een remmende postsynaptische potentiaal. Dit is een reactie die ervoor zorgt dat de zenuwcellen minder snel een signaal naar andere cellen uitzenden. Wat je hier zelf actief van merkt is een ontspanning van de spieren. In hoge concentraties kan dit leiden tot (tijdelijke) verlamming.

Gebruik van gelsemium in de alternatieve geneeskunde

Dierproeven hebben uitgewezen dat gelsemium een positieve invloed kan hebben op stress- en angstgerelateerde klachten (Meyer c.s., 2013). Het is niet wetenschappelijk bewezen dat dit ook bij mensen het geval is. Desondanks wordt in de alternatieve geneeskunde wel gebruik gemaakt van gelsemium. In de vorm van tinctuur wordt het voorgeschreven tegen onder meer griep, stress, depressieve klachten, migraine, oorpijn en klachten als gevolg van een verstoring van het zenuwstelsel zoals zenuwpijn (neuralgie) en tintelingen in de ledematen.

Een aantal van de meest voorkomende situaties waarin binnen de alternatieve geneeskunde het gebruik van gelsemium wordt aangeraden zijn:

• Angst voor en stress door dingen die komen gaan zoals een examen, toespraak of sollicitatie
• Griep na kouvatten waarbij men rillerig is en spierpijn heeft
• Griep waarvan men maar niet helemaal lijkt te herstellen

Verkrijgbaarheid gelsemium

Gelsemium is in Nederland verkrijgbaar via natuurwinkels en webshops. Het wordt verkocht in de vorm van tinctuur. Met een pipet kun je heel nauwkeurig de dosis bepalen. De druppels kunnen worden toegevoegd aan elke koude of warme drank en zijn vrijwel smaakloos. Raadpleeg voor de aanbevolen dosering altijd de bijsluiter.

Verpakking bevat geen beschrijving van de werking

Door een wetswijziging mag sinds 1 september 2012 op de verpakking van homeopathische geneesmiddelen - waaronder gelsemium - niet meer vermeld worden waar het middel voor bedoeld is. Hetzelfde geldt voor de omschrijving van het product in webshops. Wie het product dus in de winkel of in een webshop koopt zal aan de buitenkant niet kunnen lezen waarvoor het middel bedoeld is. Men is hiervoor aangewezen op het internet.