Functie van haar

Het is zo vanzelfsprekend dat je haar hebt. De een wat meer de ander wat minder, maar de meeste mensen hebben haar. Wat is de oorspronkelijke functie van haar en waarom verandert het in de loop van de tijd of heb je geen haar.

Basisinfo

Haar zit over ons hele lichaam m.u.v. de handpalmen en voetzolen. Zoogdieren hebben exact hetzelfde, alleen zit er een verschil in dat bij de mens haar voor een groot deel geconcentreerd is tot de hoofdhuid, oksels, schaamstreek. Deze haargroei is dikker en meer zichtbaar dan bijvoorbeeld de armen. We spreken hier meer over donshaar. Verder is haar afhankelijk van leeftijd, hormonale, erfelijkheid en ras.

Haar gedurende de levensfases

De basis wordt gelegd in de baarmoeder, dan ontstaat er eerst “lanugohaar”. Voor de geboorte zijn deze al weer weg en worden vervangen door de haren die over ons hele lichaam zitten. Op het hoofd, de wenkbrauwen en wimpers komen geconcentreerd steviger haren te zitten. Pigmentering is veelal intensiever dan de rest van het haar. Tot de pubertijd blijft alles gelijk, maar in de pubertijd verandert dit. Bij mannen is dit intensiever dan bij vrouwen. M.n. gezicht, borst, oksels, buik en schaamstreek. Ook de haargroei op armen en benen wordt intensiever. Het verschil van ras brengt ook een meer of minder heftige haargroei met zich mee. Op oudere leeftijd verandert de beharing opnieuw en verlies van pigmentatie treedt op.

Functie

Oorspronkelijk had het lichaamshaar een belangrijker rol, maar wat daar nu nog van over is is zeer beperkt. Wimpels en wenkbrauwen geven nog wat bescherming voor de ogen zoals voor transpiratievocht, okselhaar vangt ook transpiratievocht op. Hoofdhaar wordt over het algemeen als gezond en aantrekkelijk gezien. Functioneel is het niet. Lichaamshaar op de rest van het lichaam wordt over het algemeen juist niet op prijs gesteld. Bij vrouwen is dit nog meer als bij mannen, te denken valt aan oksel, benen, armen (m.n. als het donker van kleur is). Er zijn allerlei middeltjes als harsen, scheren, pelen etc. om deze beharing in toom te houden.

Hoofdhaar specifiek

Haar zit in haarzakjes en op de hoofdhuid gaan we uit van zo’n 100.000. Dit is een gemiddelde en genetisch bepaald.
Blonde haren hebben meer haarzakjes van rossige en zwarte haren.

Er zijn 3 fases te benoemen

groeifase

overgangsfase

rustfase

Deze fases lopen redelijk door elkaar heen en het evenwicht tussen haar in groei- en rustfase is er over het algemeen wel. Dat wil ook zeggen dat de mens niet “de rui” kent zoals dit wel bij dieren is en de dichtheid van haar blijft ongeveer gelijk.
Gemiddeld duurt een groeifase zo’n 3 jaar (bij vrouwen iets langer dan bij mannen).

Haarverlies

Hoofdhaar wat bij mannen op een bepaalde leeftijd uitvalt, is inmiddels geaccepteerd en vele mannen scheren bij teveel haaruitval de rest van het hoofdhaar weg. Bij vrouwen is het nog steeds min of meer een taboe en kan ook duiden op een haarziekte. Valt haar uit ivm met een geneesmiddel of kuur (bijv. chemo) dan komt het haar over het algemeen na verloop van tijd weer terug. Pleksgewijze haaruitval (Alopecia areata) is, zo neemt men aan, een auto-immuunziekte. In de meeste gevallen valt op een bepaalde plek het haar uit en komt het binnen 2 jaar weer terug.

Overbeharing

Het tegenovergeselde van uitval is de overbeharing (Hirsutisme of Hypertrichose). Dit kan zijn bij vrouwen op plaatsen waar normaal mannen duidelijke beharing hebben (snor, baard, borst), maar kan ook zijn dat over het hele lichaam een duidelijker beharing aanwezig is dan normaal (voor een bepaald ras). Overbeharing is veelal genetisch bepaald en hormonaal. Dit kan zijn door meer testosteron of een hogere gevoeligheid voor testosteron. Laser of elektrisch ontharen wordt bij ernstige overbeharing vaak toegepast.