Het hormoonbalansdieet van Ralph Moorman

Wie aan een dieet begint doet dat meestal om af te vallen. Zeker als het voorjaar aanbreekt willen mensen nogal eens gaan werken aan hun buikje, zodat ze als het strandseizoen begint goed voor de dag kunnen komen. Ook aan het begin van een nieuw kalenderjaar starten veel mensen met een dieet. Ze nemen zich voor om gezonder en minder te gaan eten. Het hormoonbalansdieet pretendeert meer dan afvallen alleen. Het is een dieet dat goed zou zijn voor de algehele gezondheid van de mens. De gedachte hierachter is dat overgewicht het gevolg is van een hormonale onbalans.

Wie heeft het hormoonbalansdieet bedacht?

Het hormoonbalansdieet is een uitvinding van Ralph Moorman. Hij is levensmiddelentechnoloog en studeerde aan de universiteit van Wageningen. Moorman is tevens gezondheidscoach. Hij is zeer succesvol met de verkoop van boeken over gezond leven en vooral gezond eten: De Hormoonfactor, Het Hormoonbalansdieet, De Boodschappencoach en Hans Halveert. Daarnaast heeft hij een opleiding tot Trainer Hormoonfactor ontwikkeld. Door middel van een goed geolied marketingapparaat brengt hij zijn ideeën, boeken en producten aan de man en vooral de vrouw. Ook treedt hij op als spreker over zijn theorieën over voeding en hormonen en werkt hij als personal coach. Samen met gynaecoloog en orthomoleculair arts Barbara Havenith schreef hij het boek Hormoonbalans voor Vrouwen.

Wat houdt het hormoonbalansdieet in?

Nadat het paleodieet in de zeventiger jaren al zijn intrede had gedaan, kwam Ralph Moorman met het hormoonbalansdieet. Het paleodieet was gebaseerd op de gedachte dat de mens niet gemaakt is om allerlei bewerkte voedingsmiddelen te eten. Het grijpt terug op de voeding zoals onze verre voorouders, die jagers en verzamelaars waren, die aten. Het bestaat vooral uit vis, vlees, fruit, groenten en noten en zaden. Bewerkte voeding, zoals we die tegenwoordig in grote hoeveelheden in de supermarkt vinden, past niet in het paleodieet. Ralph Moorman gaat met zijn hormoonbalansdieet iets minder ver. In dit dieet mogen in tegenstelling tot in het paleodieet wel peulvruchten en glutenvrije granen worden gegeten. Verder zijn de twee zeer vergelijkbaar met elkaar. De theorie van Ralph Moorman gaat ervan uit dat men afvalt en zich energieker en gezonder gaat voelen als de hormonen in balans zijn. Overgewicht zou dan ook een direct gevolg zijn van een onbalans in de hormonen.

Ontstaan van hormonale onbalans

Een hormonale onbalans kan ontstaan door velerlei factoren. Zo geldt voor een groot aantal vrouwen dat zij de invloed van hun hormonen op hun dagelijks leven goed kennen doordat ze tijdens of voor de menstruatie, tijdens de zwangerschap, na de bevalling en in de overgang allerlei klachten kunnen ontwikkelen. Ook van invloed op de hormonale balans in ons lichaam zijn de exponenten van onze hedendaagse snelle maatschappij. Bekend is dat stress de hormoonbalans bij zowel mannen als vrouwen danig kan verstoren. Het gedurende langere tijd veel stress hebben, heeft grote invloed op de gezondheid. Mensen raken vermoeid, krijgen klachten als burn-out of depressie of worden lichamelijk ziek. Ook de hormoonverstorende stoffen in voeding, plastic (weekmakers) en verzorgingsproducten hebben een negatieve invloed op de hormoonbalans.

Stappenplan hormoonbalansdieet

Het hormoonbalansdieet behelst een stappenprogramma waarbij er eerst een groot aantal voedingsmiddelen uit het dagelijkse menu wordt geschrapt. Het gaat hierbij om voedingsstoffen die vaak worden gezien als veroorzakers van allergieën, migraine en ontstekingen. Hierbij kan men denken aan producten met gluten of met lactose. Na de eerste periode kunnen dan weer langzaam voedingsmiddelen worden toegevoegd waarbij wordt bekeken of er sprake is van intolerantie voor bepaalde voedingsmiddelen. Ook dient er gewerkt te worden aan bewegen en stressreductie (door bijvoorbeeld body-mindtechnieken als yoga of tai chi).

Samengevat worden in het hormoonbalansdieet de volgende zaken geadviseerd:

• Het eten van zoveel mogelijk groenten en fruit per dag. Aanbevolen wordt om maar liefst 500 gram groenten per dag te eten.
• Het eten van ongeveer twee stuks fruit per dag. Dit mag ook gedroogd fruit, mits zonder toegevoegde suiker, zijn.
• Het vermijden van granen, in ieder geval tarwe. Tarwe, spelt, rogge en gerst bevatten gluten. Gluten zijn boosdoeners in het hormoonbalansdieet. Deze zouden de darmwerking verstoren en het immuunsysteem van slag brengen.
• Het eten van voldoende eiwit. Eiwit kan plantaardig of dierlijk zijn. Aanbevolen wordt om veel vis te eten, liefst de vette vissoorten. Verder is het goed om eieren te eten en wordt aangeraden om niet te veel rood vlees of varkensvlees te eten.
• Het beperken van omega-6-vetzuren in de voeding omdat die ontstekingsbevorderend zouden zijn. Ze komen voor in plantaardige oliën zoals zonnebloem-, soja- en arachideolie. Margarine en halvarine worden afgeraden.
• Het gebruik van omega-9-vetzuren zoals olijfolie. Ook kokosolie kan gebruikt worden voor bakken en braden.
• Het eten van omega-3-vetzuren. Deze komen onder andere voor in vette vis, koolzaadolie en roomboter.
• Het beperken van zuivelproducten omdat die voor de mens moeilijk verteerbaar zouden zijn.
• Het vermijden van toegevoegde suikers of voorbewerkte producten uit de supermarkten.
• Het vermijden van producten met kunstmatige zoetstoffen als aspartaam, sorbitol en dergelijke.
• Het beperken van cafeïnehoudende dranken en alcohol.

Voor- en nadelen van het hormoonbalansdieet

Aan het hormoonbalansdieet lijkt men zich op het eerste gezicht geen buil te kunnen vallen. Het eten van groente en fruit, vette vis, het vermijden van suikers en bewerkte producten, het zijn zaken die de gezondheid kunnen bevorderen. Toch is het ook oppassen met dit dieet. Zo kunnen mensen met gevoelige darmen, zoals bij het prikkelbare darmsyndroom, bij het eten van teveel vezelrijke voeding in de problemen komen. Dit kan zich uiten in klachten als diarree en pijn in de darmen. Verder zou de neiging kunnen ontstaan om brood te vermijden vanwege de aanwezigheid van gluten. In brood zit echter ook jodium dat nodig is voor een goede schildklierwerking en dat nauwelijks uit andere voedingsmiddelen wordt gehaald. Ook is het geen goedkope aangelegenheid als men zich aan dit dieet wil houden. Moorman cum suis adviseren vooral biologische producten te eten. Deze zijn doorgaans duurder dan de niet-biologische variant. Ook glutenvrij eten is niet goedkoop. Een glutenvrij broodje kost al snel het driedubbele van een gewoon brood. Ook is niet aangetoond dat mensen die de ziekte coeliakie (intolerantie voor gluten) niet hebben of die geen lactose-intolerantie hebben veel baat hebben bij het vermijden van deze voedingsmiddelen. Het zijn wel zaken die het dieet lastig vol te houden maken.

De consumentenbond

De consumentenbond heeft het hormoonbalansdieet kritisch onder de loep genomen en noemt een aantal voor- en nadelen. Positief vindt de bond dat het bij dit dieet belangrijker is wat je eet dan hoeveel je eet, dat de nadruk ligt op biologische groenten en fruit, dat ook het vermijden van stress wordt geadviseerd en dat er onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende soorten vetten.

Als nadelen geeft de consumentenbond dat er door het vermijden van zuivel een tekort aan calcium kan ontstaan, dat er veel zout in de recepten wordt gebruikt en dat het onduidelijk is waarop Moorman baseert dat de hormoonbalans wordt hersteld door het volgen van dit dieet.

Het Voedingscentrum

Het Voedingscentrum is niet enthousiast over het hormoonbalansdieet. Het centrum vindt het ingewikkeld om te volgen. Bovendien vindt het het dieet niet goed onderbouwd en zelfs misleidend. Het afvallen met dit dieet zou niets te maken hebben met de hormonen maar met de verzadigende werking van grote hoeveelheden vezels en eiwitten. Een citaat van het Voedingscentrum over het hormoonbalansdieet:

'De schrijver van het hormoonbalansdieet, Ralph Moorman, doet veel beweringen over hoe vaak het voorkomt dat iemand te veel of te weinig van een bepaald hormoon heeft. Deze beweringen kunnen niet onderbouwd worden met statistieken of onderzoeken. En ook voor het toevoegen of mijden van bepaalde producten ontbreekt wetenschappelijk bewijs. Enkele van de adviezen zijn daarbij opmerkelijk, zoals het mijden van kraanwater.'

Desondanks zijn er van de boeken over dit dieet en ook van het boek van Ralph Moorman dat hij samen met gynaecoloog en orthomoleculair arts Barbara Havenith schreef al honderdduizenden exemplaren over de toonbank gegaan. Of dit werkelijk zal leiden tot een slanker Nederland en meer hormoonbalans is de grote vraag.

Lees verder

• Hormoongebruik in de overgang: de voor- en nadelen