Een kaliumbeperkt dieet: wat mag ik nog eten?
Een dieet is nooit leuk. Toch zijn er mensen in onze samenleving die een speciaal dieet nodig hebben om weer gezond te worden en gezond te blijven. Een van deze diëten is een kaliumbeperkt dieet. Sommige patiënten hebben een beperking van kalium nodig om weer gezond te worden. Hierbij gaat het meestal om patiënten met nierproblemen. Het is zeer belangrijk dat ze goed op de hoogte zijn van hun kaliuminname. Dit kan enkel door te weten in welke producten veel kalium zit en in welke weinig. In deze context is het beter om teveel info te krijgen dan te weinig.Kalium
Kalium is een mineraal dat ons lichaam nodig heeft. Het speelt een belangrijke rol bij de prikkelgeleiding van de zenuwen en de bloeddruk. Kalium is nodig om onze spieren te laten werken, zonder de kalium zouden onze spieren namelijk niet meer soepel samentrekken. Verder speelt kalium een belangrijke rol bij de elektrolytenregeling. Als de nieren goed werken wordt een groot deel van de kalium uitgeplast.Ziekten
Wanneer er een probleem ontstaat bij de nieren kan kalium voor grote problemen zorgen. Doordat kalium in het lichaam blijft, kan het zorgen voor hartritmestoornissen. Dit is enkel het geval als kalium met een grote hoeveelheid enkele weken in het lichaam blijft. Wanneer het kaliumgehalte niet daalt na de hartklachten kan het in sommige gevallen evolueren tot een hartstilstand.Nierproblemen
Wanneer je nierproblemen hebt of nierdialyse ondergaat, is het het beste om extra op je kaliumwaarden te letten. De mate van de kaliumbeperking hangt af van je bloedwaarden. Zo kan het zijn dat je in het begin een strikte beperking had, maar na enkele betere waarden het dieet wordt versoepeld. Hieronder een overzicht van de kaliumwaarden:
- Bij een normaal voedingspatroon eten we ongeveer zes gram kalium per dag.
- Bij een matig dieet wordt er aangeraden om nog maar drie tot vier gram per dag op te nemen.
- Bij een strikte beperking wordt er maximum twee gram kalium per dag aangeraden.
Toch kunnen we kalium niet volledig mijden. Het is in heel veel voedingsmiddelen aanwezig waar we het niet uit kunnen verwijderen. Bovendien blijft ons lichaam kalium nodig hebben. Denk vooral terug aan onze spieren. Het hart is namelijk ook een spier en we willen niet dat hier iets mis loopt. Als we geen kalium zouden opnemen zou ons hart het na verloop van tijd begeven.
Hoe weet ik hoeveel kalium in een voedingsmiddel zit?
Het is niet makkelijk om van alles te onthouden hoeveel kalium er in zit. Er bestaan boeken die per product uitleggen hoeveel kalium er in zit. In zulke boeken gaat het wel alleen om de natuurlijke en dus onbewerkte producten. Als je een maaltijd wil bereiden is het vaak nog een hele berekening om te weten hoeveel kalium je nu precies binnenkrijgt.Het is ook mogelijk om de kaliumwaarde op de verpakking zelf terug te vinden. De fabrikant is namelijk verplicht om een voedingsmiddelentabel op de verpakking te plaatsen. Hier staat ook aangegeven hoeveel kalium het product bevat.
Kaliumrijke voedingsmiddelen
Er zijn een aantal voedingsmiddelen die altijd veel kalium bevatten. Deze worden dan ook het beste vermeden of enkel bij uitzondering gegeten. Deze lijst bevat:
- Aardappelen en peulvruchten, friet bevat nog twee maal meer kalium dan een aardappel
- Tomaten in elke vorm, ook blikjes tomatenpuree of tomatensap
- Bananen, gedroogd fruit en vruchtensap
- Cacao in elke vorm, chocolade, koffie en pinda’s
- De meeste vleessoorten en bouillon
- Melk en melkproducten zoals room en yoghurt
- Dieetzout
- Natriumarme dieetproducten
Wat mag ik wel eten?
Dit wil niet zeggen dat je alle bovenstaande producten nooit meer mag eten. Het is echter beter om ze niet dagelijks te eten. Als je een hele week je best hebt gedaan, kan het geen kwaad om één product te eten waar meer kalium in zit. Bovendien zijn er ook een aantal producten die minder kalium bevatten en waar je meer van mag eten. Enkele van deze producten zijn:- Groenten en fruit uit blik of pot
- Rijst en deegwaren zoals pasta
- Olie, margarine en boter
- Jam, kaas, honing en suiker
- Frisdrank en thee
Maatregelen
Er zijn enkele maatregelen die je kunnen helpen om je kaliumgehalte al fors terug te dringen. Door je voeding een beetje aan te passen kan je de kaliumwaarden al doen dalen. Enkele maatregelen:- Vervang koffie door thee. Cafeïnevrije koffie bevat evenveel kalium als koffie met cafeïne.
- Fruit uit blik bevat minder kalium dan vers fruit. Gebruik het sap uit het blik niet. Hier zit de kalium in.
- Vervang aardappelen twee tot drie keer per week door rijst of deegwaren. Schil de aardappelen in de ochtend en laat ze tot ’s avonds in water staan. Ververs het water enkele keren. Op die manier verdwijnt er al veel kalium.
- Vervang je vruchtensap door limonade of frisdrank. Let hier wel op dat er geen vruchtensap in de limonade is toegevoegd.
- Gebruik geen kookvocht voor het maken van sauzen. Bij het koken van voedingsmiddelen zal tot dertig procent van het kaliumgehalte in het water terechtkomen. Door dit water weg te gieten, heb je dus dertig procent minder kalium in je lichaam na de maaltijd.
Er bestaat ook medicatie die een invloed heeft op het kaliumgehalte. Het is niet zo bekend en wordt niet veel toegepast omdat je het kaliumgehalte met een verandering van voedingspatroon kan wijzigen. Als je nadenkt over medicatie voor het kaliumgehalte bespreek dit dan uitvoerig met je arts. Hij kan jou de nodige informatie geven en bekijken of dit kan bij jouw situatie.
