Een kaliumbeperkt dieet: wat mag ik nog eten?
Een dieet is nooit leuk. Toch zijn er mensen in onze samenleving die een speciaal dieet nodig hebben om weer gezond te worden en gezond te blijven. Een van deze diëten is een kaliumbeperkt dieet. Sommige patiënten hebben een beperking van kalium nodig om weer gezond te worden. Hierbij gaat het meestal om patiënten met nierproblemen. Het is zeer belangrijk dat ze goed op de hoogte zijn van hun kaliuminname. Dit kan enkel door te weten in welke producten veel kalium zit en in welke weinig. In deze context is het beter om teveel info te krijgen dan te weinig.
Kalium
Kalium is een mineraal dat ons lichaam nodig heeft. Het speelt een belangrijke rol bij de prikkelgeleiding van de zenuwen en de bloeddruk. Kalium is nodig om onze spieren te laten werken, zonder de kalium zouden onze spieren namelijk niet meer soepel samentrekken. Verder speelt kalium een belangrijke rol bij de elektrolytenregeling. Als de nieren goed werken wordt een groot deel van de kalium uitgeplast.Ziekten
Wanneer er een probleem ontstaat bij de nieren kan kalium voor grote problemen zorgen. Doordat kalium in het lichaam blijft, kan het zorgen voor hartritmestoornissen. Dit is enkel het geval als kalium met een grote hoeveelheid enkele weken in het lichaam blijft. Wanneer het kaliumgehalte niet daalt na de hartklachten kan het in sommige gevallen evolueren tot een hartstilstand.Nierproblemen
Wanneer je nierproblemen hebt of nierdialyse ondergaat, is het het beste om extra op je kaliumwaarden te letten. De mate van de kaliumbeperking hangt af van je bloedwaarden. Zo kan het zijn dat je in het begin een strikte beperking had, maar na enkele betere waarden het dieet wordt versoepeld. Hieronder een overzicht van de kaliumwaarden:- Bij een normaal voedingspatroon eten we ongeveer zes gram kalium per dag.
- Bij een matig dieet wordt er aangeraden om nog maar drie tot vier gram per dag op te nemen.
- Bij een strikte beperking wordt er maximum twee gram kalium per dag aangeraden.
Toch kunnen we kalium niet volledig mijden. Het is in heel veel voedingsmiddelen aanwezig waar we het niet uit kunnen verwijderen. Bovendien blijft ons lichaam kalium nodig hebben. Denk vooral terug aan onze spieren. Het hart is namelijk ook een spier en we willen niet dat hier iets mis loopt. Als we geen kalium zouden opnemen zou ons hart het na verloop van tijd begeven.
Hoe weet ik hoeveel kalium in een voedingsmiddel zit?
Het is niet makkelijk om van alles te onthouden hoeveel kalium er in zit. Er bestaan boeken die per product uitleggen hoeveel kalium er in zit. In zulke boeken gaat het wel alleen om de natuurlijke en dus onbewerkte producten. Als je een maaltijd wil bereiden is het vaak nog een hele berekening om te weten hoeveel kalium je nu precies binnenkrijgt.Het is ook mogelijk om de kaliumwaarde op de verpakking zelf terug te vinden. De fabrikant is namelijk verplicht om een voedingsmiddelentabel op de verpakking te plaatsen. Hier staat ook aangegeven hoeveel kalium het product bevat.
Kaliumrijke voedingsmiddelen
Er zijn een aantal voedingsmiddelen die altijd veel kalium bevatten. Deze worden dan ook het beste vermeden of enkel bij uitzondering gegeten. Deze lijst bevat:- Aardappelen en peulvruchten, friet bevat nog twee maal meer kalium dan een aardappel
- Tomaten in elke vorm, ook blikjes tomatenpuree of tomatensap
- Bananen, gedroogd fruit en vruchtensap
- Cacao in elke vorm, chocolade, koffie en pinda’s
- De meeste vleessoorten en bouillon
- Melk en melkproducten zoals room en yoghurt
- Dieetzout
- Natriumarme dieetproducten
Wat mag ik wel eten?
Dit wil niet zeggen dat je alle bovenstaande producten nooit meer mag eten. Het is echter beter om ze niet dagelijks te eten. Als je een hele week je best hebt gedaan, kan het geen kwaad om één product te eten waar meer kalium in zit. Bovendien zijn er ook een aantal producten die minder kalium bevatten en waar je meer van mag eten. Enkele van deze producten zijn:- Groenten en fruit uit blik of pot
- Rijst en deegwaren zoals pasta
- Olie, margarine en boter
- Jam, kaas, honing en suiker
- Frisdrank en thee
Maatregelen
Er zijn enkele maatregelen die je kunnen helpen om je kaliumgehalte al fors terug te dringen. Door je voeding een beetje aan te passen kan je de kaliumwaarden al doen dalen. Enkele maatregelen:- Vervang koffie door thee. Cafeïnevrije koffie bevat evenveel kalium als koffie met cafeïne.
- Fruit uit blik bevat minder kalium dan vers fruit. Gebruik het sap uit het blik niet. Hier zit de kalium in.
- Vervang aardappelen twee tot drie keer per week door rijst of deegwaren. Schil de aardappelen in de ochtend en laat ze tot ’s avonds in water staan. Ververs het water enkele keren. Op die manier verdwijnt er al veel kalium.
- Vervang je vruchtensap door limonade of frisdrank. Let hier wel op dat er geen vruchtensap in de limonade is toegevoegd.
- Gebruik geen kookvocht voor het maken van sauzen. Bij het koken van voedingsmiddelen zal tot dertig procent van het kaliumgehalte in het water terechtkomen. Door dit water weg te gieten, heb je dus dertig procent minder kalium in je lichaam na de maaltijd.
Er bestaat ook medicatie die een invloed heeft op het kaliumgehalte. Het is niet zo bekend en wordt niet veel toegepast omdat je het kaliumgehalte met een verandering van voedingspatroon kan wijzigen. Als je nadenkt over medicatie voor het kaliumgehalte bespreek dit dan uitvoerig met je arts. Hij kan jou de nodige informatie geven en bekijken of dit kan bij jouw situatie.
Wat in geval van ziekte?
Wanneer je ziek bent, ga je het beste zo snel mogelijk naar de arts. Wees je er van bewust dat bij je diarree of braken elektrolyten verliest die je lichaam nodig heeft. Vertel ook zeker tegen de arts dat je een kalilumbeperking hebt. De arts kan je dan onderzoeken en bepalen om tijdelijk het dieet gedeeltelijk of helemaal stop te zetten tot je genezen bent.Gerelateerde artikelen
Kalium teveel: symptomen en oorzaken te veel kalium in bloedIn Nederland is geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) voor kalium opgesteld. Kalium komt vooral voor in groente e…
Kalium: tekort of teveelKalium is een mineraal dat het lichaam nodig heeft om de vochtbalans op peil te houden. Een tekort, maar ook een teveel…
Hyperkaliëmie: hartritmeproblemen door teveel kaliumDiabetici en ouderen hebben een verhoogde kans om geleidelijk aan of acuut een te hoog kaliumgehalte te krijgen. Het zor…
Clarinol CLA: gaat spierafbraak tijdens dieet tegenVolg je een dieet waarbij je ook veel sport dan ben je erbij gebaat als voorkomen wordt dat spierafbraak optreedt. Spier…
De in 2016 vernieuwde inzichten van Weight WatchersWie bekend is in de wereld van diëten en afvallen, kent het begrip Weight Watchers waarschijnlijk al langer. Weight Watc…Bronnen en referenties
- Inleidingsfoto: Mojzagrebinfo, Pixabay
- http://www.st-anna.nl/assets/files/Dietetiek/021%20Kalium%20beperkt%20dieet.pdf
- http://www.dialysecentrumflevoziekenhuis.nl/documents/folders/2795-kaliumbeperkt-dieet/file
- https://www.ommelanderziekenhuis.nl/uploads/download/565ebc54-10a8-485c-9597-da78d58cb0f9/2936534276/Adviezen%20bij%20een%20kaliumbeperkt%20dieet%20OZG%20(03-16)%20DIE%20440%20NIEUW2.pdf.
Reacties
Tiny, 28-07-2020
Mag ik kruidenzout gebruiken?
Reactie infoteur, 25-08-2020
Hallo,
Wanneer je de ingrediëntenlijst van kruidenzout leest, kan, je zien dat kruidenzout voor meer dan 90% uit kalium bestaat. Dit is enorm veel. Natuurlijk gebruik je maar een klein beetje van dat kruidenzout. Daardoor is het heel moeilijk hier een antwoord op te geven. Ik weet ook niet hoe strikt jou dieet is. Daarom lijkt het mij beter om een afspraak te maken bij een diëtiste. Zij kan op deze vragen een correct antwoord geven.
M. Bloemendal, 20-01-2020
Nergens kom ik iets tegen over kolen. Zoals rooie kool, witte, savooie, boerenkool of bloemkool. Peulvruchten niet, maar doperwten wel? Zeer verwarrend allemaal, maar ik ben dan ook nieuw in deze materie.
Reactie infoteur, 23-01-2020
Beste,
Kolen worden bij een kaliumbeperkt dieet over het algemeen best vermeden. Dit omdat ze een hoog kaliumgehalte bevatten. Toch kan het zijn dat jij af en toe wel een kool mag eten. Dit is afhankelijk van de kaliumwaarden waar je tussen moet blijven tijdens de maaltijd. Daarom raad ik je aan als dit dieet nieuw voor je is, om een keer langs te gaan bij een diëtist. Deze kan samen met jou overlopen welke producten wel voor jou in aanmerking komen en welke niet.
Mvg,
Leen0095
Karin, 09-09-2019
Ik drink veel rooibosthee. Mag dat als je kalium te hoog is. Welke thee is het beste?
Reactie infoteur, 09-09-2019
Beste,
Ik ken niet veel van al de verschillende theesoorten. Het is wel zo dat in zwarte thee 18 mg per 100 gram kalium zit. Het is dan ook steeds beter om thee te drinken dan koffie. Ik raad je aan om een afspraak te maken bij een diëtist. Deze kan jou uitleggen welke theesoorten nog vaak gedronken mogen worden.
Mvg
J. C. V/d Bok, 23-05-2019
Mag ik worteltjes eten.
Reactie infoteur, 23-05-2019
Hallo,
Wortelen bevatten minder dan 350 mg kalium per 100 gram.
Die mag je dus zeker eten.
Mvg,
Leen0095
Tiel Groenestege, 02-03-2019
Geachte Lezer, ik heb net het Kaliumbeperkt dieet gelezen, en houd ik mij er best goed aan. Het probleem is dat mijn kaliumgehalte toch te hoog is. Ik heb van mijn Nefroloog Sorbisterit gekregen en gebruikte 15 mg per dag, het probleem wat ik van de bijwerkingen had was heel veel hoesten en had last van obstipatie. Ik moest stoppen en kreeg na Bicarbonaat dat ik nu gebruik, die ik ook al eens eerder had gekregen maar door de vervelende bijwerkingen moest stoppen. (Diarree en behoorlijk beroerd zijn na 5 dagen na Bicarbonaat gebruikt te hebben. Na 14 dagen moest ik Bloed laten prikken en is het kaliumgehalte nog te hoog, daarna weer aan de Sorbistorit maar het Kalium was weer te hoog en ik slik nu sinds 2dagen weer na Bicarbonaat omdat er geen alternatief schijnt te zijn.
Mijn probleem is dat ik nu meer weet hoe ik dan wel kan eten, ik pak in de morgen 1 snee Waldhoorn Brood een kant belegd met Zoutarme Kaas andere kant met Jam. tussen de middag pak ik 2 stuks Knackebrod 1 met de Zoutarme Kaas andere met Sandwich Spread van Heinz. Ik hoop dat U voor mij een oplossing weet.
Vr.Gr. P.M.Tiel Groenestege
Reactie infoteur, 05-03-2019
Beste,
Ik vind het erg te horen dat de na Bicarbonaat bij jou niet zo goed werkt en je kaliumgehalte aan de hoge kant blijft. Ik ben van beroep verpleegkundige. Daardoor weet ik in grote lijnen welke problemen een te hoog kaliumgehalte kunnen geven en welke medicatie hier voor dient. Zo is het dat je natrium (zoutgehalte) en kalium met elkaar in verbinding staan. Met andere woorden, minder zout eten betekent meer kalium opnemen. Let dus op met zoutarme producten. Verder weet ik in grote lijnen welke voedingsmiddelen veel kalium bevatten en dan beter vermeden kunnen worden, maar geen specifieke producten van merken. Ik kan je dus geen directe oplossing aanbieden. Mijn suggestie naar jou is om naar een diëtiste te stappen en je bloedwaarde met kaliumgehalte mee te nemen indien mogelijk. Zeg haar/hem ook welke medicatie je neemt. Een diëtist heeft een veel beter overzicht van wat je mag eten en wat niet omdat ze hier zijn in opgeleid.
Mvg, Leen0095
Bosmans-Cremers, 23-07-2018
Vraagje: mag je basilicum eten bij een kaliumarm dieet?
Reactie infoteur, 23-07-2018
Beste,
100 gram basilicum bevat 295 mg kalium. Dit is dus best veel. Natuurlijk zal je nooit in 1x 100 gram opeten. Normaal als je een paar blaadjes in de maand eet kan dit geen kwaad. Wanneer je dialyse zou krijgen raad ik je aan dit te eten de avond voor de dialyse. Als je echt zeker wil zijn of basilicum is toegelaten in jouw dieet kan je dit beter met je huisarts of een diëtist bespreken.
Mvg
Laatste update: 22-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Dieet
Bronnen en referenties: 4
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.