Kalium teveel: symptomen en oorzaken te veel kalium in bloed

In Nederland is geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) voor kalium opgesteld. Kalium komt vooral voor in groente en fruit(sappen), aardappelen en vlees, maar ook in brood, melk(producten) en noten. Een dieet met te weinig kalium en te veel natrium kan één van de vele factoren zijn die leiden tot hoge bloeddruk (hypertensie) en cardiovasculaire aandoeningen (hart- en vaatziekten). Waar zout zorgt voor een hoge bloeddruk, helpt kalium de bloeddruk te verlagen. Een kaliumtekort kan ontstaan na ernstige diarree, hevig braken en door het gebruik van diuretica (plaspillen). Een teveel aan kalium kan ontstaan als je nieren niet goed functioneren.

Kalium teveel symptomen

• Wat is kalium en wat voor functie heeft het?
• Waar zit kalium in?
• Hoeveel Kalium heb je dagelijks nodig?
• Kaliumdeficiëntie
• Teveel kalium (overdosis)
• Kaliumtest

Wat is kalium en wat voor functie heeft het?

Kalium is een essentieel mineraal en een belangrijke elektrolyt in het menselijk lichaam.¹ Het speelt een belangrijke rol in de vochthuishouding en elektrolytenregeling, de zenuwfunctie, het samentrekken van de spieren (dus ook voor het samentrekken van het hart), en de bloeddruk. Kalium wordt aangetroffen in alle cellen van het lichaam en het algehele kaliumniveau wordt gecontroleerd door de nieren.

Vochtbalans en bloeddruk

Kalium staat niet op zichzelf. Het mineraal is samen met chloor en natrium betrokken bij het regelen van de vochtbalans en bloeddruk in het lichaam. Samen met natrium zorgt kalium voor een goede geleiding van zenuwprikkels en dat spieren zich samentrekken. Voorts werkt kalium het bloedrukverhogende effect van natrium tegen; kalium heeft dus een gunstige uitwerking op de bloeddruk. Kalium heeft een ​​beschermend effect tegen hypertensie (hoge bloeddruk). Voldoende kaliuminname is ook verbonden met een verlaagd risico op overlijden als gevolg van hart- en vaatziekten.

Waar zit kalium in?

Kalium is te vinden in veel voedingsmiddelen, vooral die van plantaardige oorsprong zoals groente en fruit. De kaliumkampioenen zijn: aubergine, spinazie, asperges, wortels, pastinaak, courgette, broccoli, sinaasappels, avocado's, bananen en tomaten. Kalium kan ook worden gevonden in vis, vlees en zuivelproducten. In sterk geraffineerde voedingsmiddelen zoals witte suiker, witte rijst, witte pasta, wit brood, geraffineerde oliën, alle margarines en kant en-klaarmaaltijden, junk food, koekjes en snacks, ontbreekt kalium of is het nauwelijks aanwezig. Alle geraffineerd voedingsmiddelen missen door hun bereiding vitaminen, mineralen, enzymen en andere belangrijke voedingsstoffen.

Vers fruit en groenten
Over het algemeen krijgen de meeste Nederlanders niet genoeg kalium in binnen via hun eten. In de afgelopen decennia zijn we steeds meer bewerkte voedingsmiddelen, zoals fast food, in blik of voorverpakte etenswaren, gaan consumeren. Deze voedingsmiddelen bevatten veelal weinig kalium en heel veel natrium. Om een ​​dieet dat rijk is aan kalium te waarborgen, is het belangrijk om een ​​verscheidenheid aan vers fruit en groenten te eten.

Hoeveel Kalium heb je dagelijks nodig?

In Nederland is geen aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) voor kalium opgesteld. Het Voedingscentrum verklaart dat de behoefte samenhangt met de vochtbalans van het lichaam, en daardoor niet alleen afhankelijk is van hoeveel iemand binnenkrijgt via eten en drinken. Voor een goede bloeddruk is het volgens het Voedingscentrum belangrijk veel kalium binnen te krijgen in combinatie met weinig natrium of zout.²

DASH-dieet

Voor mensen met hoge bloeddruk kan het DASH-dieet (Dietary Approaches to Stop Hypertension) helpen om hun bloeddruk te verlagen. In feite betreft het een voedingspatroon, welke wordt aanbevolen door Amerikaanse cardiologen ter voorkoming van een te hoge bloeddruk. In het DASH dieet wordt aangeraden om veel fruit, groenten, volle granen, vetarme zuivelproducten, vis, gevogelte, noten en bonen te eten. Het DASH dieet heeft een hoger gehalte van kalium, magnesium en calcium, terwijl de totale hoeveelheid aan vetten, verzadigd vet en natrium lager ligt dan het typische Amerikaanse (of Nederlandse) dieet. Kalium supplementen worden over het algemeen niet aanbevolen voor mensen met een hoge bloeddruk. In plaats daarvan kun je het beste dagelijks een verscheidenheid aan kaliumrijk voedsel eten.

Kaliumdeficiëntie

Te weinig kalium wordt hypokaliemie genoemd. Een kaliumtekort is niet gebruikelijk, maar kan het gevolg zijn van overmatig vochtverlies als gevolg van ernstige diarree, hevig braken, zware inspanning of het gebruik van diuretica (plaspillen). Een kaliumtekort kan ook het gevolg zijn van een ontregeling van diabetes, een caloriearm dieet (minder dan 800 calorieën per dag), chronisch alcoholisme of nierproblemen. Deficiëntie symptomen zijn spierkrampen, verlies van eetlust, misselijkheid, vermoeidheid en zwakte. In ernstige gevallen kunnen hartritmestoornissen optreden.

Teveel kalium (overdosis)

Te veel kalium wordt hyperkaliemie genoemd. Er is geen maximaal toelaatbare inname voor kalium. Het is vrijwel onmogelijk om te veel kalium op te nemen via eten en drinken. Overtollige hoeveelheden kalium worden normaal gesproken uitgescheiden via de urine. Problemen kunnen echter ontstaan als de nieren niet optimaal functioneren. Voorts kunnen bij bepaalde medicijnen voor de bloeddruk (bepaalde plaspillen en/of ACE-remmers) het kaliumgehalte in het bloed te hoog worden. Er kan een acute kaliumvergiftiging optreden als je ineens 18 gram kalium per dag inneemt en het overschot aan kalium onvoldoende uitplast. Een teveel aan kalium kan aanleiding geven tot spierzwakte, maagpijn of een onregelmatige hartslag. In het ergste geval kan een te hoog kaliumgehalte in het lichaam leiden tot een hartstilstand.

Kaliumtest

Een (huis)arts kan een test aanvragen om het kaliumniveau te bepalen, samen met andere elektrolyten zoals natrium en chloride, teneinde een indruk te krijgen van de algemene gezondheid van de patiënt. De arts kan ook een kaliumtest aanvragen bij klachten die wijzen op een te hoog of een te laag kaliumgehalte in het bloed. Daarnaast wordt het gehalte vaak getest om het beloop van een nierziekte te volgen of ter controle bij het gebruik van plaspillen. Er is spraken van een een kaliumoverschot bij een serum concentratie van boven de 5,0 mmol/l en bij een serum concentratie lager dan of gelijk aan 3,5 mmol/l is er sprake van een kaliumtekort.

Noten:

1. Elektrolyten zijn opgeloste zouten, die zich in de vorm van ionen (elektrisch geladen deeltjes) in het bloed bevinden. De elektrolyten houden de hoeveelheid water en zuurgraad (pH) van het lichaam op peil. (Bron: www.symptomen-behandeling.nl/1/kalium_418168.html)
2. www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/kalium.aspx

Lees verder

• Kalium: kaliumtekort symptomen + te hoog en kalium voeding
• Te hoog kalium in bloed (hyperkaliëmie): symptomen & oorzaak
• Hoge bloeddruk verlagen zonder medicijnen: voeding en dieet
• Uitdroging (dehydratie): symptomen, oorzaak en behandeling
• Kaliumtekort: symptomen en behandeling van tekort aan kalium