Het detox-dieet: achtergrond en kritiek

Je lichaam ontgiften klinkt erg gezond maar is het dat ook en zijn er nadelen aan verbonden? Hieronder wordt besproken hoe het dieet werkt.

Wat is het detox-dieet?

Het detoxdieet of ontgiftingsdieet is een behandeling in de alternatieve geneeskunde waardoor je lichaam zich ontdoet van opgestapelde, schadelijke stoffen die een negatief effect hebben op je gezondheid. Detoxen wordt niet ondersteund door wetenschappelijke bewijzen omdat er geen medische voordelen aan vast hangen en omdat het gebaseerd is op betwistbare of afgekeurde wetenschappelijke claims.

Achtergrond

Het hele idee van detoxen is gebaseerd op het Oud Egyptische en Griekse idee van 'autointoxicatie', wat wil zeggen dat het menselijk lichaam uit voedsel zelf toxines kan voortbrengen die het lichaam schaden. In de 19de eeuw leek het alsof de biochemie en de microbiologie deze theorie steunde, maar in het begin van de twintigste eeuw stapte men al snel af van dit idee. Ondanks het feit dat de theorie niet meer gesteund werd door de 'mainstream' geneeskunde, bleef het idee toch populair bij alternatieve geneeskunde beoefenaars. De laatste jaren is ontgiften aan een opmars begonnen, samen met vele andere alternatieve benaderingen. Desondanks blijft de 'mainstream' geneeskunde deze theorie beschouwen als onwetenschappelijk. Ontgiften wordt op verschillende manieren benaderd. Dit kan variëren van lichamelijke behandelingen (bv.darmspoeling), tot ontzeggen van bepaalde etenswaren of supplementen innemen. Sommige varianten gebruiken kruiden en supplementen die het effect versnellen of versterken van het ontgiften. Verschillende natuurgeneeskundige of homeopathische producten worden ook gepromoot voor ontgiften. Zulke producten worden vaak aangeboden met specifieke doelen, zoals vezels voor de darm of bepaalde sappen voor de nieren.

Detoxdiëten

Een detoxdieet volgt een bepaald voedingspatroon waarvan men beweert dat het een ontgiftend effect heeft. Wetenschappers, diëtisten en dokters, die detoxen als ongevaarlijk zien ( tenzij er ondervoeding optreed naar aanleiding van het te lang volgen van het dieet, trekken de waarde en van het ontgiften in twijfel. Ze vinden het niet noodzakelijk om zo'n dieet te volgen omdat er geen echt bewijs is of het echt goed is voor het lichaam. Detox diëten bestaan vaak uit het drinken van water en het eten van fruit en groenten.

Kritiek

Er werd al vaak naar ontgiften verwezen als een praktijk van 'kwakzalvers' die dit dieet gebruiken om onbestaande ziektes te genezen. De meeste dokters beweren zelfs dat de toxines naar welke de 'kwakzalvers' verwijzen niet bestaan. Daartegen staat dat de alternatieve geneeskunde beweert dat metalen of pesticiden de oorzaak zijn van toxines, en dat ze dus wel bestaan. Er is echter geen bewijs dat ontgiften een effect heeft op deze toxines of andere chemische elementen. Medische experts zeggen dat ontgiften onnodig is omdat het menselijk lichaam perfect in staat is om zichzelf te onderhouden, met verschillende organen die zich bezighouden met het reinigen van het bloed en de ingewanden zelf.

Professor Alan Boobis OBE, Toxicoloog, Medicijnafdelingen, Imperial College London meldt dat ' Het detoxificatiesysteem van het lichaam is enorm ingewikkeld en veelzijdig. En dat moet ook zo, want de natuurlijke omgeving waarin wij zijn geëvolueerd is vijandig(aan het lichaam). Het is opmerkelijk dat mensen bereid zijn om te riskeren dat ze deze systemen gaan verstoren met onwetenschappelijke 'detox' diëten, die evengoed meer slecht dan goed kunnen doen'.

Ontgiften is niet de veiligste manier om af te vallen. Deze diëten, als ze te lang of incorrect worden gevolgd, kunnen resulteren in onvoldoende inname van verschillende voedingsstoffen. Wat van groot belang is, is het gebrek aan proteïne dat zo kan gecreëerd worden, waardoor spierweefsel kan afsterven omdat er onvoldoende aminozuren zijn voor herstel.

En als laatste punt van kritiek: Hoewel er veel verhalen en anekdotes bestaan over een betere gezondheid na het volgen van een ontgiftingskuur, zijn deze vaak te wijten aan het placebo effect. Hier gaan mensen geloven dat ze echt iets goed en gezond aan het doen zijn met hun lichaam. Ondanks deze verhalen is er nog steeds een gebrek aan tastbare bewijzen. Sommige ideeën die gebruikt worden bij een ontgiftingskuur kan je ook terugvinden in de mainstream geneeskunde (zoals het volgen van een dieet met veel fruit en groenten). Deze ideeën kunnen heilzame gevolgen hebben maar het is moeilijk om deze effecten te scheiden van de effecten die veroorzaakt worden door de meer controversiële ontgiftingskuren.