Waarom je crasht bij het volgen van een crashdieet

Er zijn zo ontzettend veel diëten op de markt. De ene belooft nog sneller resultaat dan de andere. Maar is dat wel zo goed voor het lichaam? En wat zijn de resultaten en gevolgen voor de lange termijn? Bij het volgen van een extreem dieet reageert je lichaam door zichzelf te verdedigen tegen het gewichtsverlies. Er worden allerlei processen op gang gebracht of geremd om je lichaam te beschermen tegen het gewichtsverlies. Het maakt niet uit welke voedingsmiddelen je weglaat of welk dieet je volgt. Het lichaam reageert altijd min of meer op dezelfde manier.

De verdediging van vetcellen

Vet zit opgeslagen in vetcellen. Om zichzelf te beschermen omringt iedere vetcel zich met een harde buitenlaag, een soort skelet. Als men tijdens het diëten extreem weinig calorieën binnenkrijgt, dat wil zeggen minder dan 1250 kilocalorieën per dag, spreekt het lichaam zijn vetvoorraad aan. Hierdoor neemt de inhoud van een vetcel af.

De beschermende buitenkant van de vetcel heeft echter tijd nodig om te krimpen. Bij een crashdieet, waarbij men dus snel afvalt, krijgen de cellen deze tijd niet. Bovendien kost het krimpen erg veel energie. Omdat het lichaam al een tekort heeft aan energie, zal de bescherming van de cel niet krimpen. In plaats daarvan gaat het lichaam een hormoon (Leptine) afgeven. Dit hormoon zorgt ervoor dat als je weer gaat eten, je hongergevoel niet over gaat. Hierdoor eet je te veel. De vetcel is gelukkig want de inhoud neemt weer toe, waardoor de bescherming weer netjes past en niet hoeft te krimpen. De cirkel is op deze manier rond en de persoon is niet afgevallen of komt in rap tempo weer aan. Dit noemen we ook wel het jojo-effect.

Gevolgen voor de hersenen

Normaal gesproken regelen je hersenen alles in het lichaam. Er wordt voortdurend gemeten hoe vol de maag en de darmen zijn. Ook wordt de samenstelling van het bloem bijgehouden. De hersenen reageren op hormonen en andere stoffen in het bloed en geven als gevolg daarvan een hormoon af dat je een verzadigd gevoel geeft, of juist een hormoon wat je hongergevoel opwekt. Op deze manier probeert je brein voor evenwicht te zorgen. Je hersenen proberen op deze manier voor evenwicht in het lichaam te zorgen. Je hersenen proberen te voorkomen dat er schommelingen in je gewicht zijn.

Door beide bovengenoemde processen is het erg moeilijk om af te vallen. Zowel je hersenen als vetcellen proberen afvallen te voorkomen. Naast eerder genoemde maatregelen van het lichaam zullen er ook signalen af worden gegeven die de spijsvertering vertragen. Een vierde en ook erg sluw redmiddel is het veroorzaken van een onbewust, sluipend hongergevoel. Hoe meer gewicht er wordt verloren, hoe sterker het hongergevoel naar voren zal komen.

Alle bovengenoemde processen zijn automatisch en gelden voor iedereen. De mens is op deze manier geëvolueerd om te kunnen overleven in tijden van honger, de vetvoorraad moet weer aangevuld worden. Hoe meer honger iemand heeft, hoe sterker de hersenen op eten reageren.

Psychologische gevolgen

• Iemand die honger heeft raakt geobsedeerd door eten.
• Vele mensen raken depressief bij een voedseltekort.
• Vrijwel iedereen die honger lijdt wordt passief, men wordt passief om energie te besparen.
• Het concentratievermogen neemt af.
• De zin in seks verdwijnt.
• Als er eten in de buurt is schrokt de persoon alles zo snel mogelijk naar binnen.

Een aantal van de bovengenoemde psychologische gevolgen treed pas op na een langdurige periode van honger. Andere punten uit het lijstje treden na een aantal weken al op.

Als je de kilo's bent kwijtgeraakt

Het voordeel van de crash-diëten is het snelle resultaat. Dat kan natuurlijk erg motiverend zijn. Als je voor een crash dieet kiest is het echter niet zo dat je een aantal maanden extreem kunt diëten en dan weer normaal kunt gaan leven. Je zult altijd op je eten moeten blijven letten. Dit kan op de lange duur echter tot psychische klachten leiden.

Het eten of niet eten gaat het leven meer en meer beheersen tot men er op een gegeven moment de hele dag mee bezig is. Bovendien is men niet echt in evenwicht, als men eens een dag zondigt, heeft hij of zij veel meer de nijging om voor die ene dag het dieet maar te laten zitten. Vaak eten deze mensen op zo'n dag meer dan iemand die niet op dieet is. Andere gevolgen van het voortdurende diëten is dat men vaker moe en geïrriteerd is. Ook heeft men vaker te maken met emotionele stemmingswisselingen.

Langdurig gewicht verliezen?

Uit diverse onderzoeken blijkt dat vrijwel iedereen die probeert af te vallen na vier of vijf jaar weer op het oorspronkelijke gewicht zit. Ook dit feit geeft een psychologische klap. De persoon die aan de lijn doet heeft het gevoel dat hij gefaald heeft. Bovendien zijn de voortdurende gewichtsschommelingen niet erg bevorderlijk voor de gezondheid.

Mensen die langzamer afvallen (dus zo'n 1250 kcal per dag aanhouden) hebben minder last van jojo-effecten en andere bijeffecten van de crashdiëten.