Brood dikmakend?

"Je moet geen brood eten als je wilt afvallen". Brood zou een dikmaker zijn. Maar is dat werkelijk zo? En waar komt deze fabel vandaan?

Brood is dikmakend en past niet in een dieet

Wie wil afvallen, zal vaak het aantal koolhydraten in de dagelijkse voeding verminderen. Van koolhydraten zou je dik worden. En brood zit boordevol koolhydraten. Dus veel mensen eten onder andere geen brood als ze op dieet zijn. Maar ook andere koolhydraten worden vermeden. Natuurlijk geen snoep, koek, gebak en snacks meer. Maar ook andere koolhydraatrijke producten worden geschrapt: pasta, rijst, crackers, aardappels, en zelfs fruit. Dat brood een dikmaker is, is wel de meest hardnekkige fabel als het gaat om dikmakende koolhydraten.

Waar komt de fabel over brood vandaag?

Veel populaire dieten weren brood uit het dieet. Het zijn vaak de eiwitrijke dieetmethodes. Neem bijvoorbeeld het Atkinsdieet, Dr Frank dieet, South Beach dieet, Montignac, proteine dieet enzovoort. Ook andere koolhydraten zijn taboe. De uitleg luidt vaak dat koolhydraten veel energie leveren, snel worden opgenomen en daardoor snel als vet worden opgeslagen door het lichaam. Het bloedsuiker zou stijgen, waardoor je snel nog meer honger zou krijgen. Bij sommige dieten wordt zelfs beweerd dat een combinatie van koolhydraten en eiwitten, of koolhydraten en vetten, slecht zijn voor de spijsvertering en stofwisseling.

Wat is waar?

Dat de combinatie in voeding van koolhydraten met eiwitten of vetten, slecht zou zijn voor het gewicht, is nooit bewezen. Deze theorie geeft een verklaring over de spijsvertering die volgens de wetenschap niet klopt. De bewering dat koolhydraten veel energie leveren klopt ook niet. Brood bevat, net als eiwitten, 4 kcal per gram. Vet levert 9 kcal en alcohol 7 kcal per gram. Het levert dus juist weinig calorieen. Dat koolhydraten te snel worden opgenomen, opgeslagen als lichaamsvet en snel tot opnieuw honger leiden, geldt alleen voor de snelle koolhydraten: de suikers. Deze zitten vooral in snoep, koek, gebak, snacks, en geraffineerde producten: zoals wit brood, witte rijst, witte pasta. In volkoren brood, crackers en past, en in zilvervliesrijst en fruit zitten vooral meervoudige koolhydraten en daar geldt deze bewering niet voor, integendeel. Meervoudige koolhydraten helpen bij een gezond gewicht en een gezonde spijsvertering, stofwisseling en voeding, en deze producten geven daarnaast veel essentiele stoffen als vitamines en mineralen.

Brood, daar zit wat in

Brood bestaat voornamelijk uit koolhydraten. Er zit nauwelijks vet in, en dan voornamelijk plantaardig onverzadigd vet. Dit is gezond vet. Goede dagelijkse voeding bestaat voor ongeveer 30% uit gezonde vetten. Deze vetten zijn nodig voor tal van functies in het lichaam en helpen om op een gezond gewicht te blijven. In brood zitten vooral zetmeel en vezels. Zetmeel zijn meervoudige koolhydraten. Deze koolhydraten worden langzaam in het lichaam opgenomen, daardoor worden ze gebruikt in de energievoorziening en worden ze niet opgeslagen als lichaamsvet. Vezels helpen bij een goede spijsvertering en stofwisseling. Ze zorgen ervoor dat koolhydraten langzaam worden opgenomen, en voor een goede darmwerking. Voor een goede werking van vezels is het belangrijk om dagelijks voldoende te drinken (1,5 tot 2 liter water).

Een gezonde boterham

Of het nou om brood gaat, of een ander gezond product. Als je er dagelijks teveel van eet, dan wordt je er dik van. Dagelijks 5 (vrouwen) tot 7 (mannen) boterhammen is een prima aanbeveling van Het Voedingscentrum. Naast de hoeveelheid, is ook het soort brood van belang. Volkoren brood bestaat vooral uit de goede langzame koolhydraten. Wit brood daarentegen bevat veel snelle koolhydraten. Doordat het lichaam veel snelle koolhydraten binnenkrijgt, is er ineens te veel energie, wat het lichaam op zal slaan als lichaamsvet.

Bijna niemand eet droog brood. Een belegde boterham wordt vaak als ontbijt en/of lunch gegeten. Voor een gezonde boterham gaat het erom, wat je op je brood doet. Een volkoren boterham, besmeerd met dieethalvarine, wordt een stuk ongezonder door een paar plakken vol belegen kaas: veel ongezonde vetten en veel calorieën. Beter beleg je brood met mager broodbeleg zoals: kipfilet, rosbief, fricandeau, magere ham, filet american, kalkoenfilet, sandwichspread, hutenkase, magere roomkaas, light jam, magere kaas en dergelijke. Ook hier geldt: als je je brood te dik belegd wordt je er alsnog dik van. Denk aan light jam. Veel mensen zijn geneigd meer op hun brood te smeren: het is toch light?

Lees verder

• Suiker en de andere koolhydraten
• Gezond eten: praktische tips
• Gezonde bereidingswijze: minder vet, meer onverzadigd vet
• Gezond ontbijten met een zelfgemaakte smoothie
• Witte rijst of toch liever zilvervliesrijst