Het berekenen van de BMI en het ideale gewicht
Overgewicht is een hardnekkig probleem dat steeds meer voorkomt onder de Nederlandse bevolking. Wanneer we spreken over overgewicht wil dat zeggen dat we een lichaamsgewicht hebben dat ernstige gezondheidsrisico's met zich meebrengt. Wanneer we willen bepalen wanneer we last hebben van overgewicht zullen we onze lengte in verhouding met ons lichaamsgewicht moeten zetten. Dit kunnen we doen door onze BMI te berekenen en de verkregen waardes te vergelijken met de BMI-index
Overgewicht of ondergewicht
Het merendeel van de Nederlanders let regelmatig op zijn of haar lijn of is echt op dieet. Dat wil niet altijd zeggen dat hij of zij echt te dik is en last heeft van overgewicht. In vele gevallen wil men afvallen, omdat ze zelf vinden dat ze niet op hun ideale gewicht zitten of net niet in de ene broek passen met maatje 36. Voordat je begint met afvallen is het belangrijk om bij jezelf na te gaan waarom je gaat afvallen. Is afvallen echt nodig? Afvallen kan veel goede effecten op de gezondheid hebben, maar kan echter ook veel gezondheidsrisico’s met zich mee brengen. Er wordt in de media veel gesproken over overgewicht, maar ondergewicht blijft vaak onderbelicht. Toch lijden 4,3 % van de kinderen tot 16 jaar aan ernstig ondergewicht en heeft ook 3% van de volwassenen met dit fenomeen te maken. Enkele gezondheidsrisico’s die ondergewicht met zich mee kan brengen zijn botontkalking en futloosheid. Daarnaast is belangrijk om voordat je begint met afvallen om je ideale gewicht en je streefgewicht te bepalen, zo voorkom je dat je doorschiet en bijvoorbeeld te maken krijgt met aandoeningen zoals Anorexia en Boulimia. De BMI-index kan daarbij een handig hulpmiddel zijn.
BMI-index
De Body Mass Index is één van de bekendste en meest gebruikte methodes om het ideale gewicht te bereken. De BMI-index of ook wel Quotelet index is een handig hulpmiddel om het ideale gewicht te bepalen en of te bepalen of jou gewicht gezondheidsrisico,s met zich mee brengt. De Body Mass Index stelt het ideale gewicht vast door de lengte van het lichaam in verhouding te zetten met het lichaamsgewicht. Een ideaal gewicht en dus een gezonde BMI waarde is zeer belangrijk. Een te hoge of te lage BMI index kan (ernstige) gezondheidsklachten tot gevolg hebben.
Om de BMI te berekenen wordt de volgende formule gebruikt.
BMI = gewicht (kg) / lengte (m)
We illustreren dit met een voorbeeld. Stel een persoon is 1 meter 78 lang en weegt 78 kilo. Dan heeft deze persoon een BMI van: 78 : 1,78² = 78 : 3,169 = 24,61. Met de hierboven vermelde formule kun je prima aan de slag, maar je kunt ook gebruik maken van handige tools zoals de BMI calculators.
Zodra de BMI waarde berekend is kunnen we met behulp van de tabel nagaan, wat dit betekent voor het ideale gewicht. Zo kunnen we concluderen dat de persoon uit het voorbeeld met een BMI van 24,61 een “normaalgewicht” heeft. Dit gewicht zal dan ook zeer dicht bij het ideale gewicht liggen.
BMI | Betekenis |
Lager dan 18,5 | Ondergewicht |
18,5 tot 25 | Normaal gewicht |
25 tot 27 | Licht overgewicht |
27 tot 30 | Matig overgewicht |
30 tot 40 | Ernstig overgewicht |
Hoger dan 40 | Ziekelijk overgewicht |
BMI-index en kinderen
Gewichtsproblemen komen niet alleen bij volwassenen voor. Overgewicht bij kinderen is een probleem dat wereldwijd gezien drastisch toeneemt. Ook in Nederland krijgen we steeds meer te maken met kinderen die lijden aan drastisch overgewicht en obesitas. Zo is uit onderzoek gebleken dat in 2010, maar liefst 18% van de kinderen tussen 4 en 14 jaar te maken had met overgewicht en zelfs 7% in deze leeftijdsgroep met zeer ernstig overgewicht dat ook wel obesitas wordt genoemd. Wanneer je wil testen of jou kind lijdt aan overgewicht is het niet aan te bevelen de bovenstaande formule daarvoor te gebruiken. De hier vermelde BMI-waardes zijn bestemd voor mannen en vrouwen vanaf 18 jaar en ouder. Deze formule kan dus niet toegepast worden om het ideale gewicht van kinderen te berekenen. Het lichaam van een kind is immers nog niet volgroeid, waardoor de berekening wellicht onjuiste waarden zou kunnen opleveren. Daarnaast zijn de BMI-waardes bij kinderen geslachtsafhankelijk. Over het algemeen hebben meisjes een hogere BMI-waarde dan jongens. Wanneer je de BMI - waarde van een kind wil berekenen kun je gebruik maken van de speciale BMI tabellen voor kinderen.
Gewicht vasthouden
Een valkuil is vaak het verliezen van de aandacht voor het gewicht. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat 50% van alle mensen die aan gewichtbeheersing doen na vier jaar zwaarder zijn geworden. Dit in vergelijking met het moment dat de strijd tegen de kilo's werd begonnen. Vaak is de reden dat men te snel wil afvallen. Men vergeet hierbij dat tijdens de periode van het strenge dieet het lichaam zich aanpast. Ook wordt de stofwisseling vertraagd. Het is dan ook goed om te weten dat zodra het streefgewicht is bereikt en er weer normaal gegeten wordt, dat dan het lichaam reserves zal opslaan. Dit om teserves op te bouwen voor de periode dat je weer minder gaat eten. Dit wordt ook wel het jojo-effect genoemd. Om dit jojo-effect te voorkomen kun je beter niet te snel afvallen. Dit doe je door ongeveer 500 calorieën per dag minder te gebruiken dan je anders doet. Dit kun je (voor een beter resultaat) het beste doen in combinatie met extra lichaamsbeweging.
Voorkom slaap te kort
Zorg voor voldoende nachtrust. Een goede nachtrust is noodzakelijk om je lichaam gezond en fit te houden. Als je moet of wilt afvallen is het inbouwen van voldoende nachtrust een belangrijk gegeven. Immers de hormonen die betrokken zijn bij de stofwisseling mogen niet verstoord raken. Aandacht voor de stofwisseling zal tot gevolg hebben dat je ook overdag vaker zin zult krijgen aan allerlei lekkere dingen. Slaap te kort is volgens onderzoekers de oorzaak dat bij volwassenen met een chronisch slaaptekort van ongeveer 3 uur per nacht het BMI gemiddelde 3,6 procent hoger ligt dan bij personen die wel ongeveer 8 uur per nacht slapen.
Bouwstenen
Eén van de misvattingen als men op dieet moet, is het schrappen van vet uit het voedingspatroon. Hoewel dit niet vreemd is, blijkt dit echter zeer ongezond te zijn. Het lichaam heeft immers goede en gezonde bouwstenen nodig. Ook vet behoort bij deze noodzakelijke bouwstenen. Geef wel aandacht aan de vetten die het lichaam binnenkrijgt. De verzadigde vetten zijn verkeerd. De onverzadigde vetten zijn wel goed. Verzadigde vetten zijn veelal te vinden in dierlijke producten. Hierbij kan gedacht worden aan:
- roomboter,
- kaas,
- melkproducten,
- vet rundvlees,
- chocola.
Onverzadigde vetten zitten in vis en noten.