Bijwerkingen anticonceptiepil

De anticonceptiepil is een veelgebruikt middel ter voorkoming van een zwangerschap. Het gebruik van de anticonceptiepil heeft vele voordelen en wordt zelfs voorgeschreven bij bepaalde aandoeningen. Toch kent het gebruik hiervan ook nadelen, die we de bijwerkingen noemen.

Gebruik van de anticonceptiepil

De anticonceptiepil wordt voornamelijk gebruikt ter voorkoming van een zwangerschap. Er zijn verschillende vormen van de anticonceptiepil. We kennen de éénfase en de meerfase anticonceptiepil. Bij een éénfasepil bevatten alle pillen in de strip een zelfde hoeveelheid hormonen. Bij de meerfasepil bevatten de pillen in de strip verschillende hoeveelheden hormonen. De pillen in de strip verschillen van kleur.

Daarnaast zien we vaak het nummer 20, 30 of 50 voorbij komen op de verpakking. Dit heeft te maken met de hoeveelheid oestrogeen in de pil. Een pil met een grotere hoeveelheid oestrogeen werkt sterker maar heeft ook meer bijwerkingen. Enkele voorbeelden:

• De Microgynon20 bevat 20 microgram oestrogeen
• De Stediril 30 bevat 30 microgram oestrogeen
• De Diane50 bevat 50 microgram oestrogeen
• De Zoely bevat 150 microgram oestrogeen

Daarnaast wordt de anticonceptiepil bij bepaalde klachten voorgeschreven. Bij tussentijds bloedverlies schrijft de arts vaak een 50-pil voor. Acne wordt vaak behandeld middels de Diane-pil. Het bestanddeel cyproteronacetaat in deze pil vermindert acne. In 2013 is bekend geworden dat een aantal mensen trombose of een embolie heeft gekregen na het slikken van de Diane-pil. Ook zijn een aantal sterfgevallen te herleiden naar het gebruik van de Diane-pil. Overigens is de Diane-pil niet als anticonceptiemiddel geregistreerd.

Bijwerkingen van de anticonceptiepil

Het gebruik van de anticonceptiepil kent een aantal bijwerkingen. De meeste bijwerkingen treden tijdelijk op, maar op de lange termijn kunnen er bijwerkingen optreden die van ernstige aard zijn. Hoe langer de pil gebruikt wordt, hoe groter het risico op ernstige bijwerkingen. Ook een zwaardere pil geeft vaak meer of ernstigere bijwerkingen dan een lichte pil of de minipil. De minipil bevat alleen een progestageen. De overige anticonceptiepillen bevatten zowel het hormoon progestageen als oestrogeen. Het oestrogeen bestaat vaak uit ethinylestradiol, het progestageen uit levonorgestrel, lynestrenol, gestodeen of een ander middel.

Bijwerkingen progestagenen

• Gedurende de eerste drie maanden na het eerste gebruik kunnen er tussentijdse en soms langdurige bloedingen optreden.
• Hoofdpijn: deze verdwijnt vaak weer binnen één week.
• Het vasthouden van vocht, ook dit is vaak tijdelijk.
• Verhoogde afscheiding uit de schede.
• Een gewichtstoename.
• Depressieve gevoelens: deze treden vooral op bij langdurig gebruik van de pil.
• Embolie: afsluiting van een ader of slagader. Een embolie is afkomstig van trombose.
• Trombose: een bloedstolsel in de bloedvaten.
• Vorming van gele korsten op de tepel als gevolg van een afscheiding van een melkachtige substantie.
• Ontstaan van acne of puistjes.
• Het ontstaan van borstkanker.

Bijwerkingen van oestrogenen

Misselijkheid, dit verdwijnt vaak na enkele pilstrips.
Hoofdpijn: ook deze klachten zijn tijdelijk maar kunnen verergeren.
Doorbraakbloedingen, vooral bij rokers komen deze meer voor.
Een verminderd libido.
Het ontstaan van een zwangerschapsmasker.
Oestrogeen verhoogt het risico op borstkanker.
Oestrogeen verhoogt het risico op baarmoeder(hals)kanker.

Oestrogeen wordt in het lichaam gemaakt uit progesteron. Dit verklaart waarom veel bijwerkingen, veroorzaakt door progesteron, ook terug te vinden zijn bij de bijwerkingen door oestrogeen. Het lichaam maakt als volgt oestrogeen aan:
Cholesterol -> Pregnenolon -> Progesteron -> Androstenedion -> Testosteron -> Oestrogeen

Wanneer geen anticonceptiepil gebruiken?

Anticonceptiepillen kennen veel bijwerkingen die soms levensbedreigend zijn. Gelukkig komen deze gevallen niet vaak voor, maar iedere vrouw moet wel rekening houden met de gevolgen van het gebruik van hormoonpillen. Een bepaalde groep vrouwen kan beter niet de anticonceptiepil gebruiken of voorzichtig zijn met het gebruik hiervan:

• Zwangere vrouwen: hoewel de schadelijke werking van de pil nog niet precies duidelijk is, is het beter te staken met de anticonceptiepil wanneer je vermoedt dat je zwanger bent.
• Roken: vooral rokers hebben eerder kans op trombose of een embolie.
• Bij onregelmatig bloedverlies zonder duidelijke reden kan beter eerst afgewacht worden. Soms kan de pil juist helpen bij onregelmatig of overmatig bloedverlies, dit bepaalt de arts.
• Vrouwen met overgewicht of een ernstig verhoogd cholesterolgehalte.
• Vrouwen met een hoge bloeddruk.
• Ziekten als diabetes, een leverafwijking of stollingsstoornissen.
• Vrouwen die in het verleden een vorm van kanker hebben gehad, met name leverkanker, borstkanker of baarmoeder(hals)kanker.
• Vrouwen die in het verleden een hartaanval, een hersenbloeding of een TIA hebben gehad.
• Vrouwen die medicijnen gebruiken die de werking van de anticonceptiepil verminderen.
• Bij overgevoeligheid voor een van de bestanddelen.

Wanneer je de anticonceptiepil gebruikt en klachten krijgt zoals een knobbel in de borst, onregelmatig bloedverlies, depressies, onverklaarbare hoofdpijn, terugkerende misselijkheid of duizeligheid of je gaat roken, neem dan contact op met de huisarts. Neem het gebruik van de anticonceptiepil serieus en laat tussendoor de bloeddruk controleren.