Toekomstige zonnecrèmes

Zonnecrèmes beschermen ons tegen de zon, maar zijn schadelijk voor het leven in zee. Kunnen wetenschappers binnenkort een nieuw soort zonnecrème op de markt brengen, die ons veel beter en langer beschermt tegen de zon? Mensen houden van zonnen, en volgens vele gezondheidsexperts is zonnen ook gezond voor ons. Onder invloed van de zon maakt onze huid vitamine D aan, waar we niet zonder kunnen en die we nauwelijks of niet op een andere manier in ons lichaam krijgen. Experts zijn het niet eens hoe lang in de zon liggen gezond is. Want van te lang en te veel zonnen ontwikkelen sommige mensen huidkanker door het schadelijke deel van het zonlicht, de UV-straling. Om ons te beschermen tegen die straling smeer je je best in met een goede zonnecrème. Hoe hoger de SPF-waarde (SPF =), hoe groter de bescherming tegen de straling.

Inhoudsopgave

• Huidige zonnecrèmes
• Natuurlijke afweer tegen de zon
• Toekomstige zonnecrèmes

Huidige zonnecrèmes

Zonnecrèmes die nu te koop zijn, worden gemaakt op basis van titaniumdioxide. De titaniumdioxide absorbeert de UV-straling zodat die ons lichaam in veel mindere mate bereikt. Zo kunnen we ons lichaam langer aan de zon blootstellen zonder grote schadelijke gevolgen. Producenten van zonnecrèmes en onderzoekers zijn echter op zoek naar efficiëntere zonnecrèmes. De huidige crèmes werken hooguit een etmaal, en de meeste zijn ook makkelijk afwasbaar van het lichaam waardoor we ons telkens na een zwembeurt weer moeten insmeren. Er was voorheen weinig over bekend, maar nu blijkt ook dat de zonnecrèmes die we nu gebruiken ons wel beschermen, maar op hun beurt schadelijk zijn voor onder andere zeedieren, in het bijzonder koralen. Gelukkige kunnen koralen ons helpen onszelf op een andere manier te beschermen tegen de zon.

Natuurlijke afweer tegen de zon

Want diezelfde zeedieren zouden wel eens de oplossing kunnen bieden voor een betere bescherming tegen het schadelijke deel van de zonnestralen. Koralen uit het Australische great barrier rif, net zoals koralen elders ter wereld, bezitten een stof die hen uitstekend beschermt tegen de zon. Ook koralen en ander zeeleven moet zichzelf beschermen tegen de zon. Sommige stralen bereiken hen door het zeewater heen, al houdt dat wel veel tegen. Maar door onder andere de getijden komen zij soms ook volledig bloot te staan aan zonlicht, zonder beschermend water.

Koraal leeft niet alleen, maar wel in symbiose met algen. Koralen zijn planten, en voeden zich met klein zeeleven dat we plankton noemen, en scheiden vruchtbare meststoffen af. Op die meststoffen gedijen allerlei algen prima. De algen gebruiken de meststoffen om onder invloed van zonlicht aan fotosynthese te doen, en produceren zo suikers die de koralen weer kunnen gebruiken. Koralen en algen zijn dus helemaal interdependent, de ene kan niet zonder de andere. Maar omdat de algen fotosynthese nodig hebben, kunnen koralen enkel groeien in laag water waar voldoende zonlicht het koraal bereikt.

Toekomstige zonnecrèmes

De koralen ontwikkelden in de geschiedenis microsporen-achtige aminozuren (MAA's). Deze aminozuren absorberen de gevaarlijke UV-stralen van de zon en beschermen zo deze organismen tegen het verbranden. Onderzoekers zijn erin geslaagd deze stoffen uit de koralen af te leiden en testen allerlei soorten van deze aminozuren. Verschillende stoffen beschermen optimaal tegen een bepaald deel van stralingsspectrum. Uit testen blijkt dat de koralen bepaalde stoffen ontwikkelden die beschermen tegen UV-B én UV-A straling.

Niet enkel de koralen bezitten deze MAA's. Ook dieren hoger in de voedselkringloop van de natuur, zoals vissen, walvissen en dolfijnen bezitten deze natuurlijke afweerstoffen tegen kankerverwekkend en schadelijk zonlicht. Deze stoffen worden nu ook getest op menselijk celmateriaal, om te zien of het ook mensen zou kunnen beschermen.

Nu is al duidelijk dat deze producten veel stabieler zijn dan de nu gebruikte zonnecrèmes. De bescherming duurt makkelijk vier tot vijf keer langer dan met een hedendaagse crème, zelfs bij een erg lage dosering. Het is nog wachten tot deze nieuwe zonnebescherming voldoende getest werd en op de markt gebracht kan worden.

Lees verder

• Bescherming tegen bacteriën: quorum sensing