Alles over dromen

Iedereen droomt, elke nacht. Zelfs als we het niet herinneren dromen we. Zonder dromen zouden we angstig en chagrijnig worden. Hoewel elke droom uniek is, bestaan er een aantal dromen die iedereen wel herkend: vallen, vliegen, naakt zijn, dood gaan, achtervolgd worden of een partner die vreemdgaat. Wat betekenen deze dromen? Wat voor een soort dromen bestaan er? Wat is een lucide droom? Welke slaapfasen kennen we?

Slaapfasen

Dromen wordt veelal geassocieerd met de REM (Rapid Eye Movement) slaap maar kunnen in principe op elk moment voorkomen (denk maar aan de droom waarin je lijkt te vallen en plots wakker schrikt). In principe bestaan er vier fasen van slapen. De gehele slaapcyclus duurt ongeveer 90 tot 120 minuten, de slaapcyclus voor een nacht bestaat uit ongeveer vier fasen. Volgens sommigen is er nog een vijfde fase: de eerste vijf tot tien minuten wanneer we in slaap vallen. Aangezien we in elke fase kunnen dromen, dromen we vaak meerdere keren per nacht. De meeste van onze dromen herinneren we echter niet.

Eerste fase

De eerste fase is nog een lichte slaap. Hierin vinden nog geen snelle oogbewegingen (Rapid Eye Movements of REM) plaats. Er is sprake van een verlaagde lichaamstemperatuur, ontspanning van de spieren en een verlaagde hartslag.

Tweede fase

Nog steeds geen snelle oogbewegingen (NREM-slaap), meer verlaging van temperatuur en ontspanning van de spieren. Dit is een lichte slaap waarbij je nog tamelijk gemakkelijk gewekt kan worden.

Derde fase

Nu vindt een diepe slaap plaats, nog altijd een NREM-slaap. Het lichaam wordt hersteld van de dagelijkse gebeurtenissen. Hier vindt het fysieke herstel plaats.

Vierde fase

Nu komt de REM-slaap waarbij de ogen heen en weer bewegen. Deze fase komt vaak 90-100 minuten na het in slaap vallen voor. De spieren zijn volledig ontspannen. Er is echter wel een duidelijk aanwezige hersenactiviteit en dit is dan ook de fase waarin de geest het meest hersteld. Je bent tijdens deze vaak veel bezig met dromen waarbij alledaagse activiteiten worden verwerkt (vandaar het geestelijk herstel).

Geen dromen

Wat gebeurt er wanneer je niet zou dromen? Is dromen van zulk groot belang dat we niet zonder kunnen? Uit onderzoek is gebleken dat bij mensen die onthouden werden van de REM-slaap te merken was dat zij angstig en geïrriteerd raakten. Dit laat nog eens zien hoe belangrijk met name de vierde fase is waarin het lichaam grotendeels hersteld.

Soorten dromen

• Dagdromen: Het moment dat je in gedachten verzonken zit en even het bewustzijn "verliest" van je omgeving. Het is vooral een soort fantaseren, overdag, en duurt zo'n 70 tot 120 minuten.
• Nachtmerries: Enge dromen waaruit je wakker schrikt en je vervolgens angstig voelt. Vaak gerelateerd aan bepaalde nare gebeurtenissen die zijn voorgekomen in je leven.
• Déjà vu/herhaalde dromen: Deze komen vaak voor wanneer je nog geen oplossing hebt gevonden voor het conflict in deze droom.
• Profetische dromen: Dromen die de toekomst lijken te voorspellen.
• Signaaldroom: Dromen die helpen bij het maken van beslissingen.
• Epische dromen: Grootse dromen die je erg bij blijven omdat ze zo'n impact hebben.
• Progressieve dromen: Een aantal opeenvolgende dromen over een aantal opvolgende nachten.
• Wederzijdse dromen: Dromen die gedeeld worden met een ander.
• Lucide dromen: Dromen waarbij je weet dat je aan het dromen bent.
• Dromen wanneer je zogenaamd wakker wordt: Waarna je dan werkelijk wakker wordt en beseft dat je de eerste keer in je droom wakker werd.

Veelvoorkomende dromen

Terwijl iedere droom uniek is, zeker per individu, zijn er toch bepaalde thema's die steeds terug lijken te keren en herkenbaar zijn voor anderen. Zo wordt regelmatig gedroomd van vreemdgaan, over moord of dood gaan, of lijkt men te vallen. We dromen ook vaak achtervolgd te worden of te kunnen vliegen. Wat is de betekenis van deze veelvoorkomende dromen?

Dromen over achtervolging

Achtervolgd worden in dromen kan vaak gerelateerd worden aan angstgevoelens in het dagelijkse leven. Bij angst heeft men het gevoel te moeten rennen om te ontsnappen aan dreiging en gevaar, vandaar dat we in onze droom wegrennen voor iets, een dier, een monster, een aanvaller, wanneer we in ons dagelijkse leven te maken hebben met angst en stress. De droom is een soort representatie, een uitvergroting, van hetgeen zich in de realiteit afspeelt. Achtervolgd worden staat voor angst, voor jezelf of voor iets of iemand in je omgeving maar ook voor vermijding van problemen.

Het is ook mogelijk dat juist jij degene bent die iets of iemand in jouw droom achtervolgt. Dit kan wijzen op een ambitie die je in het werkelijke leven nastreeft. Dit is deels afhankelijk van het gevoel dat je krijgt tijdens de droom. Het kan namelijk ook wijzen op het idee dat je achter de feiten aanloopt.

Dromen over vreemdgaan

Er worden regelmatig grappen over gemaakt: de vriendin die wakker wordt en haar vriend beschuldigt van vreemdgaan. De jongen is zich van geen kwaad bewust want hij heeft niets gedaan. Het was enkel een droom. En toch kan de droom erg waar aanvoelen, alsof het zojuist gebeurd is. Het laat ons bovendien achter met de vraag: is er iets mis in onze relatie? Vertrouwen we de ander wel genoeg? Deels kan het inderdaad zo zijn dat er onvrede is over de relatie. Misschien krijgen we te weinig (subjectieve) aandacht. Aan de andere kant kan het ook dieper in jezelf zitten en is er sprake van een verlatingsangst. We zijn bang alleen achter gelaten te worden en dit zal al snel gebeuren wanneer de ander zijn oog heeft laten vallen op een andere vrouw of man. Daarnaast kan het iets te maken hebben met je gevoelens van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Bij een lager zelfbeeld zijn we ook bang om de ander kwijt te raken, omdat we mogelijk niet genoeg zijn. Ook bij deze droom is het mogelijk zelf de veroorzaker te zijn, dus zelf de vreemdganger te zijn. Dit zou erop kunnen duiden dat je kampt met gevoelens van schuld en schaamte. Niet per se naar je partner toe, dit is afhankelijk van waarmee je vreemdgaat.

Dromen over de dood

Een droom over de dood hoeft niet per se negatief te zijn. Dood staat ook voor het ontstaan van iets nieuws, een zelfontdekking of transformatie. Het kan dat je in een bepaalde overgang tussen twee fases in je leven zit en daarom over de dood droomt. Niet alleen kan het gaan over deze overgang, maar ook kan het erop wijzen dat je een bepaald hoofdstuk in je leven hebt afgesloten en achter je laat. Als het om de dood van een ander gaat, kan dit wijzen op het afsluiten van een hoofdstuk met die persoon. Misschien is het iemand die je hebt besloten achter je te laten.

Dromen over de dood kunnen ook helpen bij het verwerken van gedachten over de dood, mogelijk je eigen dood of iemand in je naaste omgeving. In ieder geval is dromen over de dood niet iets wat we letterlijk moeten nemen. Het is vaak een symbolische weergave van iets wat in de realiteit afspeelt.

Dromen over vallen

Een droom waarbij je van (grote) hoogte valt, gaat vaak over het verlies van controle. Misschien zit je in een periode vol stress en allerlei gebeurtenissen en is er veel drukte in je hoofd. Dit zijn momenten waarop we het gevoel hebben alle controle te verliezen en dit uit zich vervolgens weer in onze droomwereld. Het kan ook iets te maken hebben met gevoelens van onzekerheid, niet weten waar je terecht zult komen en wat er zal gebeuren.

Nog bekender is het valmoment waarbij je wakker schiet, terwijl je lichaam een soort spastische beweging lijkt te maken. Het is alsof je je voet omzwikt, alsof je uit balans raakt of je voet ineens uitschiet. Deze onvrijwillige beweging van de spieren wordt ook wel slaapmyclonus genoemd. Het komt voor in de eerste fasen van de slaap, meestal tijdens het inslapen.

Dromen over vliegen

Zoals bij de meeste dromen spelen emoties een grote rol. Vliegen wordt vaak geassocieerd met een vrij en opwindend gevoel. Het kan gaan over een gevoel van controle want je hebt zelf de kracht de activiteit te ondernemen. Het kan ook gaan om het verkrijgen van nieuwe perspectieven, een bredere horizon die voor je opengaat. Vliegen wordt uiteraard geassocieerd met vrijheid en ontsnapping. Je voelt je als Superman, zo vrij en onverslaanbaar.

Als de emoties negatiever zijn kan het gaan om een angst voor het nieuwe, voor een uitdaging of een bepaald succes. Misschien ben je nog niet klaar voor deze nieuwigheid of ben je sowieso een persoon dat niet erg openstaat voor nieuwe ideeën. Misschien is er iemand die jou probeert tegen te houden om vooruit te komen en voel je je hierdoor geremd.

Dromen over naakt zijn

"Stel je voor dat iedereen naakt is." Dat is wat ons wordt meegegeven wanneer we een spreekbeurt of presentatie moeten geven en zenuwachtig zijn. Waarom? Omdat het de ander kwetsbaarder maakt. Dit kan ook het gevoel zijn dat je hebt wanneer je zelf naakt bent in je droom. Naaktheid staat voor kwetsbaarheid en misschien is er dus sprake van een situatie waarin je je kwetsbaar voelt, bijvoorbeeld in een nieuwe relatie.

Naaktheid in dromen kan ook gaan om gevoelens van onzekerheid. Iedereen heeft zijn ogen gericht op jou en je voelt je er ongemakkelijk voor. Het kan zijn dat je je onvoorbereid voelt op gebeurtenissen in het leven, dingen die te snel gaan en je bent bang dat je er nog niet klaar voor bent. Of misschien wil je juist graag de aandacht. De droom wil dan aangeven dat dit een verkeerde soort aandacht is die je zoekt.

Dromen over testen

Zit je ineens aan een test in je droom? Ook dit soort dromen gaan vaak over angst: de angst om onvoorbereid te zijn bij belangrijke gebeurtenissen in het leven, de angst om te falen, ook weer bij belangrijke gebeurtenissen in je leven. Sta je op het punt een sollicitatieproces in te gaan of ga je binnenkort beginnen met een project? Testen in je droom kunnen gaan over te hoog gestelde doelen of onzekerheid over wat je te wachten staat.

Dromen over tanden

Het gevoel dat je tanden uitvallen of kapot gaan. Het is een van de meest voorkomende dromen. Tanden zijn een deel van je representatie en dus zegt het iets over je uiterlijk. Het uitvallen van de tanden wijst op onaantrekkelijkheid en de angst om afgewezen te worden, seksueel of romantisch. Het kan ook geassocieerd worden met het ouder worden.

Het is ook mogelijk dat het uitvallen van de tanden verwijst naar de angst om voor schut gezet te worden of jezelf voor schut te zetten. Ook is het gerelateerd aan het communiceren met anderen, bemoeilijkt door het ontbreken van tanden. Verder zijn er ook relaties te vinden met de dood (rotten van tanden) en (on)gezondheid (slechte voeding).