Wat is seperatorvlees?

Als je wilt weten wat je eet, kan het de moeite zijn om regelmatig de ingrediëntenlijst op de verpakking van de voeding die je eet na te lezen. Vaak kom je dan allerlei termen tegen die je niet meteen kan plaatsen. In producten met verwerkt vlees kan je soms bijvoorbeeld de term “seperatorvlees” lezen. Seperatorvlees, wat is dat?

Goedkoop

Vooral bij de ingrediëntenlijst van de goedkoopste versie van een verwerkt vleesproduct lees je dat er seperatorvlees in verwerkt werd. Bij de bekende A-merken wordt seperatorvlees bijna niet gebruikt. De goedkope B-merk versie van een product is vaak zoveel goedkoper net omdat er seperatorvlees in verwerkt werd, en er geen spoor van echt vlees te vinden is.

Seperatorvlees

Nadat alle waardevolle stukken vlees van een dier gebruikt werden, schiet er enkel een karkas over. Aan dat karkas hangen nog vele kleine stukjes vlees of vleesresten. Vaak gaat het om stukjes spierweefsel of pezen waarmee de spieren verbonden waren aan de beenderen van het dier.

Via de techniek van seperatorvlees (of mechanisch ontleed vlees – “Mechanically recovered meat” of MRM) worden die kleine stukjes vlees toch nog af het karkas gehaald om verwerkt te worden in bijvoorbeeld hotdogs, chicken nuggets of burgers.

In het beste geval wordt er bij de productie van seperatorvlees onder hoge druk een vloeistof op het karkas gespoten. Onder die hoge druk komen de laatste restjes vlees los van het karkas, en die stukjes vlees worden samen met de vloeistof (voornamelijk gewoon water) opgevangen. Van die resten wordt er een soort vleespasta gemaakt. Of misschien is de naam “roze smurrie” toepasselijker dan “vleespasta”, omdat vleespasta suggereert dat het nog werkelijk om vlees gaat. Op zichzelf is dat seperatorvlees niet te eten. Het wordt op smaak gebracht door allerlei smaak- en kleurstoffen toe te voegen aan het eindproduct.

Bij andere technieken om seperatorvlees van de karkassen te halen is de voedingswaarde van de smurrie nog twijfelachtiger. In sommige vleesverwerkingsbedrijven worden de resten niet onder hoge druk af het karkas gespoten, maar wel met een machine af de beenderen geschraapt. Daarbij komen onvermijdelijk ook minuscule stukjes bot in de smurrie terecht. Smakelijk.

Ook bij gewoon verwerkt vlees worden volop smaak- en kleurstoffen toegevoegd, maar je kan er bijna zeker van zijn dat er bij seperatorvlees veel meer smaak- en kleurstoffen nodig zijn, omdat het basisingrediënt (seperatorvlees) nauwelijks vlees te noemen is.

Vlees of dierlijk eiwit?

Wanneer de stukjes vlees zo klein zijn dat je ze amper apart kan zien of vastnemen, mag dit zelfs geen (seperator-) vlees genoemd worden op de verpakking. Het allergoedkoopste - en minst waardevolle qua voedingsstoffen – vlees wordt meestal in eindproducten verwerkt onder de naam “dierlijke eiwitten”.

Met de hulp van emulgatoren en additieven wordt aan de smurrie, die in essentie eigenlijk bijna vloeibaar is, weer stevigheid gegeven in het eindproduct. Op die manier geeft de textuur van het eindproduct aan de consument toch de indruk dat hij nog vlees aan het eten is, en geen restproduct dat vroeger enkel als afval werd verwerkt.

Aan jou de keuze

Er is dus wel degelijk een verschil tussen, bijvoorbeeld, de duurdere cocktailworstjes van Zwan en de goedkopere variant van het huismerk van verschillende supermarkten. De prijs van degelijker vlees kan tot driemaal zo hoog zijn, en dat is maar normaal ook. De goedkopere varianten kunnen enkel zo goedkoop zijn omdat het niet om vlees gaat, maar om veredeld afval. Je leest dus beter de ingrediëntenlijst in kleine letters op de verpakking, voor je achteloos de goedkoopste verwerkte vleesproducten in je winkelkar laadt. Want bij de goedkoopste varianten eet je geen vlees meer, enkel verwerkte “dierlijke eiwitten” die werden vermengd met emulgatoren en andere additieven om het product ietwat eetbaar te maken.

Te veel vlees eten is sowieso niet gezond, meer dan 200 gram per dag heeft een mens echt niet nodig. Ook als je erg prijsbewust koopt, koop je beter enkel vlees zonder seperatorvlees of dierlijke eiwitten als belangrijkste ingrediënten. Je eet beter één echt worstje, dan tien worstjes die gemaakt werden van roze smurrie.