Voedingsadvies: rood vlees goed of slecht

Veel mensen zijn dol op dagelijks een stuk vlees bij het avondeten te nemen. Rood vlees bevat gezonde stoffen zoals ijzer, eitwitten en B-vitamines. Het is meestal afkomstig van varkens, runderen of paarden. Toch wordt het teveel eten van rood vlees afgeraden omdat dit kankerverwekkend kan zijn en de kans op een beroerte kan vergroten. Rood vlees kan wel gegeten worden, maar dan als onderdeel in een verantwoord dieet. Wat houdt "rood" vlees precies in en hoe vaak mag het gegeten worden?

Wat houdt rood vlees in?

Met rood vlees wordt vlees bedoeld dat rood is van kleur. Het bestaat uit spierweefsel dat afkomstig is van varkens, runderen, schapen, paarden, hazen of andere zoogdieren. Vlees afkomstig van gevogelte zoals kip of kalkoen dat wit van kleur is, valt hier niet onder. Ook het vlees van sommige vogelsoorten zoals ganzen, eenden, duiven en struisvogels valt onder rood vlees. Het kan om vlees gaan dat zowel rauw of doorbakken is of om vlees dat je op brood doet zoals bewerkte vleeswaren.

De kleur van het vlees

Rood vlees onderscheidt zich van wit vlees vanwege het verschil in de concentratie van myoglobine in de spiervezels. Myoglobine is het zuurstofbindende eiwit dat in grote hoeveelheden voorkomt in spierweefsel. Het zorgt ervoor dat het spierweefsel rood is van kleur. Dit betekent dat er in rood vlees relatief veel myoglobine zit. Deze spieren zijn van nature zo ontwikkeld dat de spieren langdurig kunnen werken zonder een rustperiode.
Bij weefsel van wit vlees zijn de spiervezels zo van structuur dat de spieren gemaakt zijn om snel te kunnen reageren, met een snelle uitbarsting. Deze spieren zijn relatief snel vermoeid.
De hoeveel van de verschillende typen spiervezels kunnen per dier uiteenlopen. Hierdoor is de roodheid van het vlees afhankelijk van het diersoort, de leeftijd van het dier en de hoeveelheid beweging die het dier heeft gehad.

Hoe gezond is vlees?

Vlees levert belangrijke voedingsstoffen zoals ijzer, zink, eiwitten en B-vitamines. Je hoeft vlees, inclusief rood vlees, daarom niet te laten staan. Het Voedingscentrum adviseert alleen om niet elke dag rood vlees te eten en te variëren met wit en rood vlees, vleeswaren, ei, vis en vleesvervangers. Drie maal in de week rood vlees eten is ruim voldoende. Vooral vleesliefhebbers zijn geneigd om naast een dagelijks portie rood vlees ook te grote porties vlees te nemen. De aanbevolen hoeveelheid vlees voor een volwassen persoon is 100 tot 125 gram per dag. Dit is inclusief vleeswaren die op de boterham wordt gedaan.

Wat maakt rood vlees ongezond?

Het dagelijks eten van rood vlees wordt afgeraden. Dit komt omdat rood vlees veel verzadigd vet bevat, cholesterol en heemijzer. Vaak is er zout en nitriet in bewerkte vleesproducten verwerkt. Ook kan het de schadelijke PAK’s bevatten die gevormd worden tijdens bereiding. PAK’s zijn schadelijke organische verbindingen die onder andere ontstaan bij het laten aanbranden van vlees wat tijdens het barbecuen nogal eens voorkomt. Daarom wordt het zeer afgeraden om verbrand vlees te eten.

Verwerkt vlees

Uit onderzoek is ook gebleken dat de consumptie van te veel verwerkt vlees bijdraagt aan een verhoogd risico op een beroerte. Verwerkt vlees bevat veel zout en natrium. Voorbeelden van verwerkt vlees zijn: ham, vleeswaren, worst, Chinese worst, paté, salami en saucijzenbroodjes. Bij vlees moet je ook rekening houden dat het bewerkt kan zijn met antibiotica en hormonen, wat niet goed is voor ons lijf. Orgaanvlees bevat deze stoffen niet.

Wat maakt rood vlees gezond?

Het eten van rood vlees geeft je lichaam bouwstoffen die goed zijn voor sterke spieren en gezonde hormonen. Het bevat essentiële mineralen zoals ijzer, zink en magnesium die voor het menselijk lichaam beter zijn op te nemen dan de mineralen uit plantaardige voeding. Alleen in dierlijke producten komt de vitamine B12 voor, dat het lichaam nodig heeft voor het zenuwstelsel en bloedsomloop. Deze vitamine is ruimschoots aanwezig in rundvlees. Als je vlees van betere kwaliteit wilt eten, wordt biologisch vlees aangeraden.

Kanker en hart-en vaatziekten

Er zijn onderzoekers die aangeven dat het eten van veel rood vlees het risico op hart- en vaatziekten en kanker verhoogt. Volgens onderzoek daalt het risico op vroegtijdig overlijden als een portie rood vlees wordt vervangen door het zogenaamde wit vlees (gevogelte, vis), noten, peulvruchten, magere zuivel of volkoren graanproducten. Het eten van grote hoeveelheden rood vlees kan gevaarlijk zijn voor de gezondheid. Het hangt samen met een verhoogd risico op: darmkanker, borstkanker, alvleesklierkanker, leverkanker, longkanker en slokdarmkanker.

Jicht

Vooral in rood vlees komt een hoge hoeveelheid purine voor. Purine is een afbraakproduct van eiwit. Dit zorgt ervoor dat de kans op jicht wordt verhoogd. Het komt met name voor bij mannen die een hoge vleesconsumptie hebben. Hoewel purine ook voorkomt in plantaardig voedsel zoals bonen, paddestoelen en spinazie, vormt dit geen risico voor het vormen van jicht.

Conclusie

Zolang je niet dagelijks rood vlees eet, waarbij de porties met mate zijn, kan vlees een goed onderdeel van je voedingspatroon zijn. Het bevat ook goede voedingsstoffen voor ons lichaam. Het bevat weliswaar verzadigd vet, maar ook dit heeft ons lichaam nodig. Alleen we hebben er niet zo veel van nodig. Verder kun je op de kwaliteit van je vlees letten door eventueel biologisch vlees te eten en het tijdens bereiding niet te laten verbranden.

Lees verder

• Biogene aminen in onze voeding
• De invloed van voeding op je nachtrust
• De invloed van gezonde voeding op je huid
• Vitamines op een rij: waarvoor hebben we ze nodig
• Voedingsbehoefte voor intensieve sporters