Biogene aminen in onze voeding

Biogene aminen zijn stoffen die van nature voorkomen in plantaardige en dierlijke producten en dus ook in onze voeding. Het kan invloed hebben op bepaalde processen in ons lichaam. Een bekende biogene is histamine. Als hiervan teveel vrij komt kan het leiden tot jeuk en galbulten. Wat zijn biogene aminen nu precies en in welk voedsel komt het voor?

Wat zijn biogene aminen?

"Biogeen" betekent dat het betrekking heeft op materiaal van biologische of organische oorsprong. Biogene aminen zijn stoffen die van nature voorkomen in plantaardige en dierlijke producten. Ze komen ook voor in het menselijk lichaam en worden aangemaakt door de lichaamscellen. Deze stoffen beïnvloeden allerlei uiteenlopende lichaamsfuncties zoals spijsvertering, bloedsomloop en ademhaling.

Histamine

Een bekend voorbeeld van een biogene amine is histamine. Deze biochemische stof is betrokken bij diverse fysiologische processen in het lichaam. Het speelt een rol in bijvoorbeeld het maagdarmkanaal, is een neurotransmitter in het centrale zenuwstelsel en het heeft een functie in het afweersysteem. Histamine speelt ook een rol bij het regelen van het hartritme. Histamine kan door prikkeling vrijkomen in het lichaam waardoor er jeuk kan ontstaan zoals een jeukende muggenbult. Wanneer er veel histamine vrij komt in het lichaam kan er overal jeuk ontstaan en kunnen er zelfs galbulten ontstaan. Er kan ook jeuk ontstaan bij sommige voedingsmiddelen die veel biogene aminen bevatten. Andere voorbeelden van biogene aminen zijn: andrenaline, tyramine, fenylethyamine.

Reactie in het lichaam

Als het gehalte aan histamine sterk toeneemt in het bloed, zal het teveel hiervan gauw worden afgebroken door enzymen in de darmen, lever, milt en nieren. Er zijn mensen die een tekort hebben aan bepaalde enzymen waardoor histamine niet snel genoeg wordt afgebroken. Dit verspreidt zich dan door het gehele lichaam waardoor er klachten kunnen ontstaan zoals bijvoorbeeld hartritmestoornissen. Het eten van voedingsmiddelen met veel biogene aminen kan behalve jeuk ook hoofdpijn of zelfs migraine opwekken.

Voeding en biogene aminen

Voorbeelden van voedingsmiddelen die histamine vrijmaken zijn: chocolade, aarbeien, citrusvruchten, tomaten en spinazie. Als voedsel aan het bederven is kunnen er eiwitten worden afgebroken door bacteriën waardoor biogene aminen kunnen ontstaan. Bij bereiding van zuurkool en kaas wordt dit bewust gedaan en wordt bij bereiding bacteriën toegevoegd. De hoeveelheid biogene aminen in voeding kan sterk variëren. Hieronder volgt een overzicht van voedingsmiddelen die biogene aminen bevatten:

Zuivel:

• Schimmelkazen, oude kaas
• Yoghurt, kwark
• Karnemelk
• Biogarde
• Wit van een ei

Vlees en vleeswaren:

Rauwe vleesproducten bevatten weinig biogene aminen. In varkersvlees komt deze stof iets meer voor dan in rundvlees. Als vlees bederft, dan ontstaan er veel biogene aminen. Daarom mag je vlees nooit meerdere malen invriezen of opwarmen.

Visproducten:

Verse vis en diepvriesvis bevat weinig biogene aminen. Indien vis niet goed bewaard wordt, dan ontstaan er door afbraak van bacteriën veel biogene aminen. Hetzelfde geldt voor schaal- en schelpdieren.

Fruitproducten:

Fruit zoals aarbeien, kiwi en ananas bevat kleine hoeveelheden biogene aminen.

Groenten:

Verse groenten, zoals tomaten en spinazie bevatten meestal kleine hoeveelheden biogene aminen. Bij gefermenteerde groenten zoals zuurkool worden hogere gehaltes aan biogene aminen aangetroffen.

Verder komen biogene aminen veel voor in vanille. Vanille komt veel voor in koekjes, taart, vanilleval en vanilleijs.

Lees verder

• Voedingssupplement Acetyl-L-carnitine
• Vitamines op een rij: waarvoor hebben we ze nodig
• Voedingsadvies: rood vlees goed of slecht