1,5 kilo microben in en op het lichaam!

Het is natuurlijk even schrikken wanneer we met onze neus op de feiten worden gedrukt. Met anderhalve kilo aan microben zoals bacteriën, virussen, schimmels en archaea die we meedragen. Je ziet ze niet maar ze zijn er wel, iedereen draagt er zo een honderdduizend miljard met zich mee. Op de huid, in de mond, in de slijmvliezen in je neusholte en luchtwegen en in de darmen. We hebben zelfs meer cellen van micro-organismen in ons lichaam dan menselijke cellen. Echter we dragen die bacteriën niet zonder reden met ons mee.

Inhoud

• Het menselijk microbioom
• Microben in de mond
• De huid
• De luchtwegen
• De darmen
• De geslachtsdelen

Het menselijk microbioom

Van alle organismen op aarde is 99% eencellig. De verzameling van bacteriën, schimmels, virussen en andere micro-organismen die een mens met zich meedraagt, heet het menselijk microbioom. Werden bacteriën vroeger voornamelijk gezien als ziekteverspreiders die met antibiotica dienden te worden bestreden. Tegenwoordig weten we echter beter. Ze beïnvloeden allerlei processen in het lichaam en bepalen voor een belangrijk deel hoe ons lichaam functioneert en of we gezond blijven of ziek worden. Het microbioom helpt het immuunsysteem zich te verdedigen tegen kwaadwillende micro-organismen van buitenaf. Overal waar het lichaam in contact komt met de buitenwereld leven microben.

Een complete collectie van micro-organismen die op en in ons lichaam wonen plus het genetische materiaal dat zij bij zich dragen was het onderzoeksgebied van "the Human Microbiome Project". Aan dit project, dat in 2008 begon, hebben ruim tweehonderd wetenschappers vijf jaar lang gewerkt en ze hebben zo het gehele menselijk microbioom vastgelegd. Het project heeft tot nu toe al meer dan 1.300 verschillende soorten microben in en op het lichaam geïdentificeerd.

Microben in de mond

De mond is een verzamelplaats voor bacteriën, wel zo een 700 verschillende soorten. Veel bacteriën komen de mond binnen door het voedsel en ademhaling. Hieronder zitten bacteriën die verantwoordelijk zijn voor tandvleesontstekingen, een slechte adem en bacteriën die het glazuur van onze tanden aanvallen. Maar gelukkig zijn er ook veel goede bacteriën in onze mond die de schadelijke bacteriën onderdrukken. Een gezonde mond heeft een goede balans tussen goede en slechte bacteriën. Het overgrote deel wat de mond bevolkt zijn bacteriofagen. Bacteriofagen zijn bacterie- dodende virussen.

De huid

Bij de mens wordt de huid beschouwd als het grootste orgaan. De menselijke huid kent ongeveer acht miljoen bacteriën per vierkante centimeter. Er worden bijna 200 bacteriesoorten onderscheiden, maar de samenstelling kan per persoon verschillen. Deze bacteriën zijn onontbeerlijk voor een gezonde huid. De huid vormt de eerste verdedigingslinie tegen de buitenwereld. Bij alles wat we aanraken wisselen we microben uit . Dit zijn zowel goedaardige alsook kwaadaardige microben. Op de huid voeren bacteriën constant strijd tegen schadelijke bacteriën zodat die geen voet aan de grond krijgen. De huidmbioom is net als een vingerafdruk uniek per persoon.

De luchtwegen

Ook via onze luchtwegen staan we in contact met de buitenwereld. In onze luchtwegen bevinden zich slijmvliezen die slijm produceren en zodoende de ingeademde lucht filteren. Dit lekkere warme slijm is een perfecte plek voor veel soorten microben. Zowel bacteriën, virussen, bacteriofagen en schimmels vertoeven hier graag. Zodra men lucht inademt zorgt het slijm ervoor dat de bacteriën uit de lucht zich hechten aan het slijm. Hier zorgt het immuunsysteem in samenwerking met onze lichaamseigen microben dat schadelijke bacteriën onschadelijk worden gemaakt.

De darmen

In de darmen bevindt zich de grootste concentratie microben die het menselijk lichaam rijk is. Hier bevindt zich 99% van ons persoonlijke microbioom. Ze bevinden zich voornamelijk in de dikke darm en deze spelen een zeer belangrijke rol bij de spijsvertering. Zo zorgen ze voor de afbraak van voedingstoffen die het lichaam zelf niet kan afbreken. Ook produceren ze hormonen en vitaminen. Welke bacteriën zich in de darmen voordoen is geheel afhankelijk van het dieet van een persoon. Eet men bijvoorbeeld veel kaas en vlees dan zullen er weinig bacteriën zijn die plantaardige vezels afbreken. Stapt men over op een ander dieet dan zal de darmflora zich echter binnen een paar dagen aanpassen aan dit nieuwe dieet.
Nog een nuttig weetje: schrik niet maar onze ontlasting bestaat voor 50% uit darmbacteriën.

De geslachtsdelen

Ook de geslachtsdelen zijn voor microben een interessante plek om zijn tijd door te brengen, voornamelijk het vrouwelijke geslachtsdeel. Hier spelen bacteriën een belangrijke rol in de gezondheid van een vrouw. De vagina heeft een zuurgraad van 4,0 ph tot 4,5 ph en is dus flink zuur. Azijn heeft hier mee vergeleken een zuurgraad van 3 ph. Op het slijmvlies van de vagina komen melkzuurbacteriën voor. Deze bacteriën produceren melkzuur. Veel ziekteverwekkers kunnen echter slecht tegen een zure omgeving en deze ziekteverwekkers zullen deze zure omgeving dan ook uit de weg gaan.

Ook op het mannelijke geslachtsdeel komt een grote verscheidenheid van microben voor, wel minder divers dan in de vagina. Ook is de hoeveelheid microben sterk afhankelijk van het feit of de man besneden is of niet. Het is niet alleen de huid van de penis waarop bacteriën leven, zoals uit recent onderzoek blijkt, maar ook dat ze voorkomen in de urinewegen (deze werden voorheen als steriel beschouwd).