Is scheel kijken slecht voor je?

Scheel kijken of loensen wordt veroorzaakt door een erfelijke afwijking, een ziekte of een ongeval. Maar sommige mensen kijken scheel omdat ze het leuk vinden, bijvoorbeeld om anderen aan het lachen te maken. Maar is scheel kijken eigenlijk slecht voor de ogen? Vaak wordt gedacht dat hierdoor een blijvende scheelheid kan ontstaan. Dit is een fabel, en in de praktijk komt dit gelukkig niet voor. Wel kan er misselijkheid ontstaan of doet het scheel kijken pijn. Ook een lui oog ontstaat niet als gevolg van scheel kijken, maar kan wel in combinatie met aangeboren scheel kijken ontstaan.

Met opzet scheel kijken

Er zijn kinderen en volwassenen die altijd scheel kijken of scheelzien. Dit wordt ook wel loensen genoemd. We hebben het hier over een oogafwijking die soms erfelijk is en soms het gevolg van een ziekte of ongeval. Ook kunnen de oogspieren verlamd raken, waardoor scheelzien optreedt.

Het met opzet scheel kijken is iets dat vooral bij kinderen erg in trek is, maar volwassenen kunnen er ook wel de grap van inzien. Vaak wordt het opzettelijk scheelzien gebruikt om anderen aan het lachen te maken. Soms wordt het gedaan om iemand die echt scheel kijkt belachelijk te maken. Dit laatste kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn.

Hoe kijk je opzettelijk scheel?

Mensen die echt scheelzien hebben vaak één of soms beiden ogen naar binnen of naar buiten gericht. Het naar buiten richten van beiden ogen tegelijk is iets dat wij niet na kunnen bootsen. Ook het opzettelijk naar binnen richten van slechts één oog is nagenoeg onmogelijk. Wat we wel kunnen, is beiden ogen tegelijkertijd naar binnen richten, waardoor het lijkt alsof we scheel zien. Vaak is hier enige oefening voor nodig. Dit wordt aangepakt door de vinger op 20 centimeter afstand voor de ogen te houden (rechtop) en hier met beiden ogen naar te kijken. Door de vinger nu langzaam richting de neus te bewegen en strak te blijven kijken naar de vinger, zullen de ogen mee naar binnen draaien. Wie dit gevoel eenmaal doorheeft kan na enige tijd vaak zonder hulp van de vinger scheel kijken.

Is het slecht voor de ogen?

Wie vaak voor de gein scheel kijkt zal echt niet blijvend scheel blijven zien. Het is dan ook niet waar dat mensen die loensen, vroeger met opzet scheel hebben gekeken. Het met opzet scheel kijken leidt niet tot oogafwijkingen of verlammingen van de oogspieren.

Het doet pijn

Opzettelijk scheelzien kan wel pijnlijk zijn. De oogbollen worden ver naar binnen gedraaid, een actie die niet vaak voorkomt. De oogspieren worden hiermee als het ware getraind. Of het nuttig is om deze oogspieren zo ver te trainen? Niet echt, want in het dagelijkse leven wordt deze stand van de ogen nagenoeg nooit gebruikt. Wie vaak last heeft van pijnlijke ogen kan beter eens bekijken of de ogen niet te droog zijn. Dit komt veel voor bij mensen die vaak achter de computer werken. Deze groep mensen knippert minder vaak met de ogen. Het draaien met de oogbollen kan ook helpen om pijnlijke ogen te verminderen. Hierbij wordt de vinger op armlengte afstand gehouden en rondgedraaid. Met elk oog afzonderlijk (afdekken of dichtknijpen) wordt de vinger dan gevolgd.

Misselijk ervan worden

Van scheel kijken kan je misselijk worden. De hersenen zijn ingesteld op de dagelijkse beelden die ze te verwerken krijgen. Wanneer we plots scheel gaan zien, klopt het beeld niet meer dat de hersenen ontvangen. Hierdoor ontstaat er enige verwarring en wordt het braakcentrum in de hersenen onnodig geprikkeld. Het gevolg is misselijkheid. Wie veel scheel kijkt zal merken dat de misselijkheid wegtrekt. Ook mensen die van nature scheel kijken hebben dit probleem niet. De hersenen zijn altijd in staat zich aan te passen, maar dit vergt soms enige tijd.

Een lui oog

Soms wordt scheelzien verward met een lui oog. Een lui oog kan wel als gevolg van scheelzien ontstaan. Hierdoor kan het scheel kijkend oog het beeld niet meer goed waarnemen en neemt het gezonde oog het over. Het scheelziende oog wordt dan lui. Ook bij een hangend ooglid komt een lui oog voor. Het beeld komt niet goed meer het oog binnen en het oog zal daardoor minder actief gaan worden. Een lui oog ontstaat altijd voor ongeveer het achtste jaar. Op latere leeftijd ontstaat een lui oog dus niet meer. Dit heeft met de ontwikkeling van de ogen te maken. Om die reden is het belangrijk om een lui oog al op jonge leeftijd te herkennen en te behandelen.

Kinderen die met opzet scheel kijken krijgen geen lui oog. |Kinderen die van nature (aangeboren) scheel kijken kunnen last krijgen van een lui oog. Tussen deze twee zit dus een groot verschil.

Een lui oog wordt behandeld door het goed oog af te plakken. Hierdoor moet het luie oog in actie komen om te kunnen zien. Hoe ouder het kind, hoe langer het afplakken nodig is. Dit komt omdat een lui oog gaandeweg steeds slechter zal gaan zien. Behandeling van een lui oog moet vóór het twaalfde levensjaar geschieden.