E-consult of toch liever persoonlijk bezoek aan arts

Door artsen worden steeds vaker e-mail, chat en dergelijke gebruikt om contact te onderhouden met hun patiënten. Veel artsen kennen de mogelijkheid tot een zogenaamd e-consult waarbij de patiënt de arts of een medewerker via e-mail kan benaderen. Door een e-consult kan tijd uitgespaard worden ten opzichte van een spreekuurbezoek door een patiënt. In een aantal gevallen zal een persoonlijk consult bij een (vervolg) behandeling achterwege kunnen blijven. Maar uiteraard blijven er situaties waarin een patiënt toch liever in een persoonlijk gesprek zijn klachten overbrengt en op directe hulp rekent.

Advies of farmacotherapie

De wijze waarop artsen e-consulten verrichten kan heel verschillend zijn en afhankelijk van de behandelingsvoorkeuren van de arts. In veel gevallen zal de arts een advies geven via een e-consult en in andere gevallen gaat hij over op farmacotherapie. Die therapie bestaat uit de behandeling van aandoeningen en ziekten met geneesmiddelen wat ook medicatie wordt genoemd.

Verantwoordelijkheid bij arts

Waar sprake is van online contact is dit dikwijls onderdeel van een reeds bestaande behandelrelatie. Uitzonderingen hierop zijn die gevallen waarin sprake is van voldoende kwaliteit van de zorg zonder face to face contact. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt uiteraard volledig bij de arts.

Richtlijn online arts-patiënt contact

Voor de handelwijze met betrekking tot online-contacten van de arts met de patiënt bestaat een van overheidswege uitgegeven “Richtlijn online arts-patiënt contact”. Die richtlijn betreft onder meer de onderwerpen: e-consult met medisch advies, e-consult met medicatie en gang van zaken rond e-consult. De globale omschrijving van een aantal hoofdpunten uit die richtlijn betreft:

E-consult met medisch advies

Belangrijke uitgangspunten voor een e-consult zijn onder meer dat de identiteit van de patiënt duidelijk is en dat de patiënt voldoende op de hoogte is van de werkwijze van online contact. De arts moet over voldoende en betrouwbare medische gegevens beschikken van de patiënt. De patiënt wordt er ook op gewezen dat het advies van de arts wordt gegeven op basis van de gegevens die de patiënt aandraagt. Ook worden de vakinhoudelijke regels over de kwaliteit en de veiligheid in acht genomen.

E-consult met medicatie (farmacotherapie)

Uitgangspunten hierbij zijn onder meer dat de arts de patiënt in principe moet hebben ontmoet omdat op basis daarvan zo nodig medicatie wordt voorgeschreven. De arts kent de patiënt dus en moet de medicatiehistorie beschikbaar hebben. Ook bestaat er op basis van de beschikbare informatie geen aanleiding om eerst een nader onderzoek te verrichten. De patiënt ontvangt alle informatie over de medicijnen voor een juist gebruik en eventuele bijwerkingen. Herhaalrecepten kunnen ook via e-consult worden voorgeschreven.

Gang van zaken rond e-consult

Uiteraard hoort de patiënt de arts naar beste weten een duidelijke informatie te verstrekken. Op een eventueel verzoek van de arts moet die informatie (telefonisch) worden aangevuld omdat bij onvoldoende gegevens geen e-consult mogelijk is. De arts stuurt binnen 24 uur een ontvangstbevestiging bijvoorbeeld door een “auto reply” en geeft daarin aan op welke termijn een antwoord kan worden verwacht. Bij afwezigheid van de arts wordt dit eveneens vermeld met een doorverwijzing. Als de arts uit de informatie van de patiënt oordeelt dat een face to face contact noodzakelijk is zal dit worden geadviseerd.

Privacy zoveel mogelijk waarborgen

Online gegevens uitwisselen is vooralsnog niet honderd procent veilig. Zowel de patiënt als de arts dienen zich dat te realiseren en alle mogelijke maatregelen te nemen die de privacy zoveel mogelijk waarborgen. Ook de medewerkers van de arts dienen mee te werken aan het waarborgen van de privacy van de patiënt.

Voordelen en nadelen van e-consult

Voordelen

• In bepaalde situaties sneller contact tussen arts en patiënt.
• Besparing reistijd van de arts.
• Besparing reistijd van de patiënt.
• Makkelijker contact mogelijk bij slechte of geen mobiliteit van de patiënt.
• Vragen stellen en antwoorden geven op zelf gekozen tijden of plaatsen.

Nadelen

• Ontbreken van klinische blik en lichamelijk onderzoek.
• Door arts afgaan op informatie die de patiënt verstrekt.
• Ontbreken van opdoen lichaamstaal enz.
• Tijd tussen stellen van de vraag en het antwoord.
• Vaststellen van de identiteit.
• Privacy gevoeligheid.

Keuze maken e-consult of persoonlijk bezoek

Na het afwegen van de voordelen en nadelen en afhankelijk van de behendigheid waarmee omgegaan wordt met de computer en e-mail is een keuze tussen e-consult of persoonlijk bezoek van een arts gauw gemaakt.