Zelfgenezing door te tekenen en te schilderen

Levensbedreigend ziek worden kan iedereen overkomen. Elk mens heeft zijn of haar eigen unieke manier om hiermee om te gaan. Eén manier is om naast een behandeling door een specialist en natuurgeneeskundige je geest, je ziel en je lichaam in een betere conditie te krijgen met als doel je genezing te ondersteunen met alle middelen die je tot je beschikking hebt. De Amerikaanse arts dr. Fabrizio Mancini heeft een boek geschreven over zelfgenezing: "The Power of Selfhealing". Een onderdeel van het genezingsproces is Spiritual Self-Healing. Dit kun je verkrijgen door het dagelijks gebed, door meditatie en door creativiteit. Door het uiten van jezelf ondersteun je je genezingsproces.

Fysieke-, emotionele - en spirituele zelfgenezing

Dr. Mancini is een bekend arts in de Verenigde Staten en is onder andere gast geweest in de Dr. Phil-show. Hij gelooft sterk in het zelfgenezend vermogen dat mensen van nature hebben. Zelfgenezing is volgens dr. Mancini te verdelen in drie grote onderdelen. Ten eerste heb je de lichamelijke zelfgenezing. Dit kun je ondersteunen door het eten van gezond voedsel in het algemeen en supervoedsel in het bijzonder. Supervoedsel is voedsel dat extra veel voedingsstoffen bezit, zoals vezels, vitaminen en mineralen. In zijn boek geeft Mancini een lijst van vijfentwintig soorten fruit en groenten. Op de lijst staan: appels, avocado's, artisjokken, rode bieten, bosbessen, chicorei, bonen, waterkers, broccoli, kersen, lijnzaad, kokosolie, knoflook, boerenkool (in 2014 een hype in restaurants in New York), noten als amandelen en walnoten, uien, rode pepers, sinaasappels, groene thee, tomaten, zoete aardappelen, cranberries, olijfolie, zalm, en yoghurt. Mancini adviseert om zo gevarieerd en zo vaak mogelijk dit te eten (tijdens ontbijt, lunch en avondmaaltijd). Daarbij geeft hij ook het advies om te kijken naar vitaminensupplementen, bijvoorbeeld om vitamine-C-pillen te slikken. Verder is het van belang om gezond te leven, niet te roken, voldoende te bewegen en geen of matig alcohol te drinken. Als je over fysieke zelfgenezing meer wilt weten: De macht en kracht van zelfgenezing.

Het tweede grote onderdeel van zelfgenezing is de emotionele zelfgenezing. Belangrijkste aspect hiervan is het onwrikbaar geloof hebben in je eigen herstel. Een optimistische levenshouding is daarbij ook van groot belang. Dr. Mancini verklaart dat emoties omgezet worden in chemische stoffen in ons lichaam. Langdurige stress beschadigt uiteindelijk je geest en lichaam. Daarom is het belangrijk om je emoties onder controle te hebben, bijvoorbeeld boosheid. "Relax!", is dr. Mancini's boodschap. Verder is het belangrijk om vertrouwen in je eigen herstel te hebben, vertrouwen in de therapieën die je ondergaat bij de reguliere geneeskunde (hierbij kan zelfs het placebo-effect optreden) of in de adviezen van je natuurgeneeskundige. En als je twijfels hebt over een bepaalde behandeling kun je een second opinion bij een andere arts aanvragen. Neem eigen verantwoordelijkheid in je genezingsproces.

Het derde en laatste onderdeel van zelfgenezing is de spirituele zelfgenezing. Het geloof in God, of in een hoger spiritueel niveau, versterkt je spiritualiteit. Dagelijks bidden of mediteren versterkt het contact met deze spirituele kracht. Ook creativiteit valt onder spirituele zelfgenezing en tevens de drie-eenheid van vergeven, dankbaarheid en liefde. Creativiteit kan in de vorm van pottenbakken, schilderen, drama, muziek, dansen, zingen, ritmisch drummen, tekenen et cetera zijn. Creativiteit maakt de mens gezonder, stelt dr. Mancini. Neurowetenschappers hebben aangetoond dat creativiteit de groei van nieuwe hersencellen stimuleert. Dit proces wordt neurogenesis genoemd. Tot de jaren tachtig van de twintigste eeuw dacht de medische wetenschap nog dat eenmaal afgestorven hersencellen nooit meer vervangen zouden worden. Tegenwoordig denkt men hier anders over. Het brein maakt continu nieuwe cellen aan, echter moeten ze hier wel toe aangespoord worden. Dit aansporen kan onder meer door creatieve uitingen en door mentale activiteit, zoals het maken van kruiswoordpuzzels.

Creativiteit heeft ook een positief effect op het stress-niveau. Bij stress komt het lichaam in een vecht-of-vluchtstand. Hierdoor worden stresshormonen geproduceerd en afgegeven in het lichaam. Hierdoor stijgt je bloeddruk, krijg je een snellere ademhaling, je spieren worden strakker en je metabolisme, dat wil zeggen alle lichamelijke processen die voedsel omzetten in cellen, wijzigt. Als stress te lang duurt onderdrukken de afgegeven hormonen het immuunsysteem waardoor je vatbaarder wordt voor allerlei mogelijke vormen van gezondheidsproblemen. Door iets creatief te ondernemen wordt de stresscyclus doorbroken. Dit komt doordat creativiteit de geest rustiger maakt. Een rustige geest werkt zeer positief op het immuunsysteem. Daarnaast geeft creativiteit ook endorfines af. Dit zijn het lichaamseigen pijnstillers.

Creativiteit bij jezelf stimuleren

Er zijn een aantal technieken om creativiteit te stimuleren.

• Schrijf alles op wat in je opkomt. Schrijf daarbij over je ziekte, je trauma, je angsten of depressies. Schrijf over zaken die in je opkomen als je denkt over geluk, over liefde, over gezondheid. Het is hierbij belangrijk om een positieve draai aan dat wat je schrijft mee te geven.
• Maak een wandeling en verwonder je over de zaken die je onderweg tegenkomt. Door beweging komt er meer zuurstof in de hersenen waardoor je hersencellen gezonder worden.
• Neem de tijd om eens te dagdromen. Ga lekker in een stoel zitten en fantaseer over prachtige subtropische eilanden, over gelukkige momenten die je met je partner of kinderen hebt gehad, over alles wat jou een gelukzalig gevoel geeft.
• Geloof in jezelf als een creatief mens. Geloof dat je creatief kunt zijn als je het nog het idee hebt dat je dit niet bent.
• Begin gewoon met creatief zijn. Pak een stuk papier en een pen. Begin met tekenen. Je hoeft geen vooropgezet beeld te hebben wat je gaat tekenen. Het hoeft ook niet iets te worden dat vergelijkbaar is met beroemde kunstenaars. Alles is goed. Je maakt iets voor jezelf.

Creatieve therapie met ondersteuning door een therapeut

Creatieve therapie is een verzamelnaam voor diverse soorten psychotherapie. Tijdens de creatieve therapie ben je als mens actief en fysiek bezig met je klachten. In dit containerbegrip zit muziek-, beeldende-, drama- en danstherapie. In al deze therapieën worden gevoelens op een non-verbale manier geuit. Deze therapieën zijn niet gericht op het uiteindelijke resultaat, de materialisatie van het doen, maar op de ervaring die ermee wordt gecreëerd. De menselijke processen van acceptatie van dat wat er is, van verandering van oud naar iets anders én van de persoonlijke ontwikkeling die zich hierbij voordoet. Tijdens dit proces kan er inzicht worden verkregen in bijvoorbeeld innerlijke conflicten. Dit kan verwerking van oud zeer bevorderen. Hierbij word je ondersteund door de therapeut. Hij of zij is dan verantwoordelijk voor het diagnostische deel. Creatieve therapie is hiermee compleet iets anders dan begeleidingstherapie. Hier speelt afleiding de belangrijkste rol.

Creatieve therapie kan worden toegepast bij een groot scala aan klachten. Te denken valt aan stress, rouwverwerking, dwanggedachten, angsten, depressies en onzekerheid.

Muziektherapie

Bij muziektherapie maak je gebruik van muzikale middelen, zoals bijvoorbeeld trommels. Bij de actieve muziektherapie maak je zelf muziek en geluid. Je bent er actief bij betrokken. Bij receptieve muziektherapie luister je naar muziek. Zo kunnen stemmingen en emoties bijvoorbeeld worden opgeroepen door het luisteren naar klanken. Een voorbeeld hiervan is de klankschaaltherapie.

Beeldende therapie

Bij beeldende therapie staat persoonlijke expressie door middel van beeldende media centraal. Dit kan tekenen, schilderen, boetseren, beeldhouwen en/of fotograferen zijn.

Dramatherapie

Bij dramatherapie worden dramatische middelen ingezet. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van improviserend toneelspel zijn of het gebruik van rollenspellen. Hierbij kunnen verkleedpartijen en schminken gebruikt worden. Tijdens het spel kan je je veilig op verschillende manieren uiten. Deze uitingen geven informatie die anders mogelijker wijze niet was verkregen. De speluitingen hebben anders dan in het gewone leven geen negatieve consequenties.

Danstherapie

Bij danstherapie wordt het volledige eigen lichaam actief ingezet bij de therapie. Door middel van bewegen in het algemeen, en dansen in het bijzonder, wordt uiting gegeven aan aanwezige emoties. Emotionele blokkades kunnen hierdoor worden opgeheven.

Verschillende benamingen voor hetzelfde

Als je een uurtje gaat surfen over het internet kom je verschillende benamingen tegen voor het therapeutisch bezig zijn met tekenen en schilderen. Benamingen als medische schildertherapie, intuïtief schilderen, beeldende therapie, kunstzinnige therapie, genezend tekenen, helend tekenen, autobiografisch tekenen.

Antroposofische verklaring van de kracht van schilderen

De Oostenrijkse schrijver en filosoof Rudolf Steiner (1861-1925) is de grondlegger van de antroposofie. In de antroposofie gaat men ervan uit dat de mens uit vier lagen bestaat.
De eerste laag is de fysieke laag. Deze laag maakt deel uit van de materiële wereld en is daarom voor de mens waarneembaar door onze zintuigen. Dit wordt het fysiek lichaam genoemd.
De tweede laag betreft het etherlichaam. Hier vinden alle lichaamsprocessen plaats, zoals groeien, herstel van de cellen, opnemen en afbreken van voedingsstoffen en erfelijkheid.
De derde laag is de laag van de ziel. Dit wordt ook wel het astraallichaam genoemd. Dit is de laag van de emoties, zoals blijdschap, vrolijkheid, vreugde, angst, vijandigheid, verdriet et cetera.
De vierde laag is de ‘ik’, het geestelijk leven. Deze laag betreft de menselijke gedachten, de idealen en dromen.
De antroposofie stelt dat deze vier lagen in balans met elkaar en met de wereld om ons heen horen te zijn om als gezond wezen door het leven te kunnen gaan. Rudolf Steiner heeft in zijn voordracht Der Zusammenhang der Kunstlerischen mit den Erkentnissen der Geisteswissenschaft (29 & 30 december 1914) dit vierledige menselijk organisme verklaard in relatie tot schilderkunst. Daarbij stelde hij dat door de schilderkunst het astraallichaam als het ware een niveau dieper het etherlichaam wordt binnengeschoven. De andere uitingen zijn volgens Steiner muziek en boetseren.

Reguliere geneeskundige verklaring

In de psychiatrie worden creatieve therapeutische activiteiten georganiseerd. De verwachting hierbij is dat door de actieve inzet van de patiënt hij of zij zichzelf ondersteunt in het gezond worden. Hier wordt overigens van patiënt gesproken! Hierbij worden de uitingen van de patiënt besproken met de geneeskundige. De schildertherapie wordt gezien als manuele therapie waarbij stemming, temperament en motoriek door het penseel op een vel papier worden achtergelaten. De psychiater stelt diagnostiek en behandelplan voor de patiënt op. Doel hiervan is het psychisch lijden van de patiënt te verzachten of te helen.

Een opleiding

Bij de opleiding ‘Basistraining Genezend tekenen’ wordt gesteld dat de tekening een projectie is van de menselijke ervaringen en verbeelding. De tekening maakt datgene wat onzichtbaar in de mens schuilt, voor zichzelf en anderen zichtbaar. De therapeut helpt de maker van de tekening met duiding door te gaan bevragen. Wat heb je getekend? Wie is er afgebeeld? Waar speelt het zich af? Wanneer vindt het plaats? De tekening is een onlosmakelijk deel van de beleving en verbeelding van de tekenaar.

Uitgangspunten bij het tekenen en schilderen

Een aantal uitgangspunten kun je gebruiken als je bezig gaat met tekenen en/of schilderen.

• Kinderen zijn ongeremd in het tekenen of zich op een andere manier creatief uiten. Probeer het kind in jezelf terug te vinden.
• Alles wat je maakt is goed. Het hoeft niet ergens op te lijken en een ander mens hoeft het niet mooi te vinden.
• Je kunt gebruik maken van uiteenlopende tekenspullen: houtskool, kleurpotloden, kleurstiften, ecoline, waterverf, aquarelverf, potloden, krijt.
• Iedereen is creatief.
• Maak je problemen inzichtelijk door ongeremd te tekenen. Door het maken van vrije beelden.
• Alles is schoonheid.
• Het tekenen of schilderen moet je wel rust en ontspanning geven.

Samenvatting

Dr. Fabrizio Machini gelooft in het zelfgenezend vermogen van de mens. Deze zelfgenezing valt uiteen in drie delen; fysieke zelfgenezing door het eten van gezond voedsel en gezond te leven (o.a. bewegen), emotionele zelfgenezing door te geloven in je genezing, stress te vervangen door ontspannenheid, door positief en optimistisch te denken én spirituele zelfgenezing door te geloven in een hogere wezen (God) of een hoger spiritueel bewustzijn, door te bidden en/of te mediteren en door het uiten van je creativiteit. Creativiteit is bijvoorbeeld tekenen en schilderen. Hierbij gaat het om de activiteit, de uiting. Bij therapie word je in je bezigheid begeleid door een therapeut, iemand die opgeleid is in een bepaalde (medische) richting. Bij begeleidingstherapie gaat het alleen om het afleiding van de patiënt, om de verstrooiing. Daarentegen gaat het bij creatieve therapie om het proces van het uiten én om de verklaring van de uiteindelijke resultaat (de tekening of schilderij). Dit resultaat word besproken tussen de patiënt en de therapeut. De therapeut faciliteert hierbij de patiënt bij het duiden van de uiting. Bij kunst gaat het uiteindelijk om het product zelf. Dat wat door creativiteit gecreëerd is.

Meer weten over dit onderwerp?

Als je meer wilt weten over het onderwerp van zelfgenezing, dan is het boek van dr. Fabrizio Mancini, The Power of Self-healing. Unlock yor natural healing potential in 21 days (Carlsbad 2012) een aanrader. Naast allerlei tips, wetenswaardigheden, wetenschappelijke achtergronden, voedselaanbevelingen en gevalsbesprekingen (casussen) geeft Mancini een 21-daags stappenplan om de basis te leggen om jouw zelfhelend vermogen te ontsluiten. Op zijn zijn website lees je meer over deze Amerikaanse arts.