Puistjes? Verander van pil!

Acne. Bijna iedereen heeft er wel eens last van (gehad). Zo blijkt dat negen op de tien Nederlanders in zijn leven met acne te maken krijgt. Vaak worden puistjes gezien als een aandoening die bij de puberteit hoort. Toch komt acne niet alleen voor onder tieners, maar ook onder een groot deel van de volwassenen. Acne kan diverse oorzaken hebben. Bij vrouwen is het mogelijk een bijwerking zijn van de anticonceptiepil. Daarom zouden sommige vrouwen beter van pil kunnen veranderen.

Wat is acne?

Acne is een aandoening met ontstoken en verstopte talgklieren. Het is te herkennen aan de mee-eters (comedonen), rode bultjes (papels), puistjes (pustels) en onderhuidse ontstekingen (noduli en cysten). Acne kan in wisselende combinaties en verschillende mate van ernst voorkomen. De meeste puistjes bevinden zich in het gezicht, op de borst en op de rug. De extra actieve talgklieren komen het meeste voor op het behaarde hoofd, het voorhoofd, de kin (T-zone) en de neus.
De precieze oorzaak van acne is nog niet bekend. Onderzoek heeft wel uitgewezen dat acne kan worden beïnvloed door hormonale processen, erfelijkheid en bepaalde geneesmiddelen. Bovendien zijn er een aantal risicofactoren dat acne kan veroorzaken zoals:

• Bepaalde stoffen die ontstekingen veroorzaken
• Toegenomen talgproductie
• Aanwezigheid van bacteriën in de talgklier
• Versnelde afschilfering van de huid

Anticonceptiepil: veroorzaker van acne

Hoewel acne verschillende oorzaken kan hebben, wordt het bij sommige vrouwen veroorzaakt door de anticonceptiepil. Een anticonceptiepil zorgt ervoor dat een vrouw niet ongewenst zwanger raakt. De pil is werkzaam door de hormonen oestrogeen en progestageen. Dit laatste stofje kan echter bijwerkingen met zich meebrengen doordat progestageen het hormoon androgeen bevat. De gehele hormoonhuishouding van de vrouw kan daardoor flink ontregeld raken. Zo is de kans groot dat er meer talg aangemaakt wordt dan normaal waardoor de kans op acne wordt vergroot. Toch heeft niet iedere anticonceptiepil nare bijwerkingen voor de huid. Er bestaan immers ook pillen met precies het tegenovergestelde effect.

Combinatiepil

De combinatiepil bestaat uit de hormonen oestrogeen en progestageen. Toch kan de hoeveelheid oestrogeen en progestageen per merk verschillen. Indien een vrouw last heeft van acne, kan ze het beste kiezen voor een anticonceptiepil met progestageen in combinatie met een 'anti-androgene' werking.

Androgenen zijn hormonen die zowel door vrouwen als mannen worden gevormd. Toch is dit hormoon veel minder aanwezig bij vrouwen dan bij mannen. Androgenen zijn meestal de grote veroorzaker van acne. Dit komt doordat androgenen hormonen zijn die een stimulerende werking hebben op de talgklieren en de haargroei. Zoals we weten worden puistjes o.a. veroorzaakt door een toegenomen talgproductie. Vrouwen met een vette huid doen er dus goed aan een pil met progestageen en anti-androgeen te gebruiken. Het hormoon anti-androgeen stopt immers de stimulerende werking van de androgenen. Op deze manier wordt de talgproductie verminderd waardoor de huid minder vet wordt en er uiteindelijk minder puisten ontstaan.

De beste anticonceptiemethode

Wat is de beste pil voor vrouwen die last hebben van acne? Er zijn verschillende anticonceptiemethodes. Vrouwen dienen eerst met de huisarts te overleggen voordat ze van pil verwisselen. Gedurende het consult krijgen ze hoogstwaarschijnlijk de keuze uit anticonceptie met het progestageen hormoon genaamd 'desogestrel' (Marvelon, Mercilon, Cerazette), 'etonogestrel' (drie jaar Implanon NXT of maandelijkse Nuvaring) of 'drospirenon' (Yasmin, Yaz).
Pillen met het hormoon 'gestodeen' of 'nomegestrolacetaat hebben ook een anti-androgene werking. Toch zijn deze pillen niet zo sterk in vergelijking met de anti-androgene werking bij etonogestrel, desogestrel of drospirenon.

De Diane-35-pil (Minerva, Elisa) is geschikt voor vrouwen met een ernstige vorm van acne vulgaris. Deze pil heeft een hoge anti-androgene werkingen vanwege het hormoon Cyproteronacetaat. De Diane-35 is echter niet geregistreerd als anticonceptiemiddel. Diane-35 wordt in verband gebracht met trombose en longembolie en is toch wat omstreden. Daarom geven huisartsen de voorkeur aan mildere pillen die tevens een positief effect hebben op de huid zoals de Yasmin, Marvelon of Mercilon.

Tabel

In de onderstaande tabel vind je een overzicht van anticonceptiemerken die een anti-androgene werking hebben. We hebben de tabel verdeeld onder de kopjes merknaam, methode, progestageen en oestrogeen. Op deze manier weet je om welke anticonceptiemethode het gaat en welke hormonen het bevat.

Welke pil vermijden?

Vrouwen met acne dienen hormonen te vermijden met een relatief hoge androgene werking. Voorbeelden zijn anticonceptiepillen onder de naam 'norgestimaat' (in Cilest) en 'levenorgestrel' in Microgynon 30/Stediril 30, Microgynon 50/Neo-Stediril en Neogynon 21/Stediril-d).