Visual Evoked Potential (VEP): Oogonderzoek

VEP, wat staat voor Visual Evoked Potential, meet de elektrische activiteit in het visuele systeem. Wanneer licht van een beeld in het oog terechtkomt, wordt dit omgezet in elektrische energie op het netvlies. Dit gaat via de oogzenuw naar de visuele cortex van de hersenen. Het VEP-oogonderzoek meet de sterkte en snelheid van het signaal dat de visuele cortex bereikt. Met de onderzoeksresultaten weet de oogarts of de oogzenuw van de patiënt al dan niet goed functioneert. Het is een zeer veilig en niet-invasief onderzoek, wat in principe niet belastend is voor de patiënt.

• Doel oogonderzoek
• Indicatie Visual Evoked Potential (VEP)
• Voor het onderzoek
• Tijdens het onderzoek
• Na het onderzoek
• Prognose
• Complicaties
• Preventie en toekomstperspectief

Doel oogonderzoek

Het VEP is een gestandaardiseerd en reproduceerbaar onderzoek van de oogzenuwfunctie. Het is gevoeliger in vergelijking met magnetische resonantie imaging (MRI) bij het detecteren van beschadigingen van de visuele banen voor de optische chiasma. Daarnaast is het meestal goedkoper in vergelijking met andere onderzoeken zoals MRI. Het onderzoek is bovendien bruikbaar bij kinderen vanaf zes maanden of bij volwassenen die niet in staat zijn om oogkaarten te lezen. Als de resultaten van de VEP ten slotte negatief zijn, is dit nuttig voor het uitsluiten van bepaalde aandoeningen.

Indicatie Visual Evoked Potential (VEP)

Een oogarts adviseert een VEP-onderzoek wanneer de patiënt wijzigingen in het gezichtsvermogen ervaart die mogelijk het gevolg zijn van problemen langs bepaalde zenuwbanen in de hersenen. Zo heeft de patiënt bijvoorbeeld last van de volgende symptomen:

• dubbelzien (medische term is "diplopie")
• flitsende lichten zien
• veranderingen in het zien van kleuren
• verlies van gezichtsvermogen (pijnlijk of pijnloos)
• wazig gezichtsvermogen
• zwakte van de ogen, armen of benen

In het algemeen is het onderzoek bruikbaar voor het detecteren van oogzenuwproblemen. De arts ziet hoe het visuele systeem reageert op licht. Het VEP is bijgevolg vooral nuttig bij het opsporen van een recente oogzenuwontsteking, multiple sclerose (chronische neurologische auto-immuunaandoening), oogzenuwneuropathie, tumoren zoals een opticusglioom of letsels die op de oogzenuw drukken, glaucoom en oculaire hypertensie. Deze veranderingen zijn vaak subtiel of niet gemakkelijk op te sporen via klinisch onderzoek.

Voor het onderzoek

De patiënt wast best zijn haar de avond voor het onderzoek, maar hij vermijdt hierbij chemische producten zoals oliën en lotions. Ook het gezicht maakt hij schoon zonder chemische producten te gebruiken. Dit is nodig om de elektroden op het hoofd van de patiënt te plaatsen. Het is ook belangrijk om een goede nachtrust te hebben voor het onderzoek. Medicatie innemen voor het onderzoek is geen probleem, maar medicatie met slaperigheid als bijwerking valt best te vermijden. Tot slot neemt de patiënt zijn eventuele bril mee naar het onderzoek.

Tijdens het onderzoek

Het onderzoek duurt ongeveer 20 tot 45 minuten. Vooreerst plakt de verpleegkundige, technicus of arts een aantal elektroden achteraan op het hoofd en op het voorhoofd. Om elk oog afzonderlijk te onderzoeken, plakt de onderzoeker het niet te onderzoeken oog af. Zodra het onderzoek begint, ziet de patiënt serie zwart-witte patronen (een soort schaakbordpatroon) die snel heen en weer lijken te "draaien" op een computerscherm. De elektroden registreren de reacties. Deze reacties zijn meestal afkomstig uit de occipitale cortex, het hersengebied dat betrokken is bij het ontvangen en interpreteren van visuele signalen. Tijdens het onderzoek legt een computer alle informatie vast. Deze informatie wordt na het onderzoek naar de arts gestuurd, zodat deze in staat is het te interpreteren.

Na het onderzoek

Na het onderzoek verwijdert de onderzoeker de lijm en elektroden van het hoofd. De patiënt mag meteen na het onderzoek zelfstandig naar huis. Hij komt enkele dagen tot weken na het onderzoek terug bij de verwijzende oogarts voor een bespreking van de onderzoeksresultaten.

Prognose

Het VEP-onderzoek is doorgaans veilig en goed te verdragen, met minimale risico’s op complicaties. In zeldzame gevallen kunnen er huidirritaties optreden door de elektroden, maar deze zijn meestal van tijdelijke aard en verhelpen zich snel. De resultaten van het VEP kunnen belangrijke informatie bieden over de functie van de oogzenuw en de visuele banen in de hersenen. Dit helpt bij het stellen van een diagnose en het bepalen van de beste behandeling voor de onderliggende aandoening.

Complicaties

Een patiënt heeft zelden bijwerkingen van dit onderzoek. Het is een pijnloos onderzoek en afgezien van eventuele kleine huidirritaties van de elektroden, heeft de patiënt meestal geen complicaties.

Preventie en toekomstperspectief

Aangezien het VEP-onderzoek een diagnostische test is, zijn er geen preventieve maatregelen nodig specifiek voor dit onderzoek. Het is echter belangrijk om regelmatige controles en vervolgonderzoeken te ondergaan als symptomen van visuele problemen optreden. Met de voortdurende vooruitgang in de medische technologie en kennis kunnen toekomstige verbeteringen in de diagnose en behandeling van visuele aandoeningen mogelijk nog nauwkeuriger en effectiever zijn.