Meditatie helpt bij angst

Een op de vijf mensen (2015) heeft in zijn leven een periode waarin angst het leven voor een groot deel beheerst. Symptomen als hartkloppingen, zweten, malende gedachten, een steen op de maag en licht in het hoofd zorgen voor zeer onaangename ervaringen. De angstgevoelens zijn buitenproportioneel en ze beïnvloeden het dagelijks leven behoorlijk. Er zijn veel therapieën, medicijnen en technieken die je kunt inzetten bij de behandeling van angst. Meditatietechnieken kunnen je helpen bij een angststoornis. Met meditatie richt je je aandacht specifiek op het hier en nu en houd je jezelf weg van je belemmerende gedachtes.

Hier en nu

Bij meditatie gaat het vooral om het bij en met jezelf zijn. Het gaat erom dat je jezelf leert kennen. Wanneer je in een angstepisode zit kan het heel lastig zijn om te kunnen kijken naar jezelf. Voor je gevoel besta je alleen maar uit angst. Ook je gedachtes zullen vooral uit angstgedachtes bestaan. Je bent het contact verloren met wie je werkelijk, als geheel bent. Je gedachtes en handelingen zullen niet meer in overeenstemming zijn met jezelf en meer voortkomen uit de kramp van de angst. Meditatie kan hier ruimte op bieden. Door een halt toe te roepen aan je patroon om naar de angst te luisteren kan je ruimte creëren voor ontspanning. En alleen vanuit ontspanning kan je weer contact krijgen met wie je helemaal bent.

Gedachtepatronen

Als je gestrest bent of wanneer je angst ervaart is het in je hoofd een drukte van belang. Veel gedachtes komen en gaan, kruisen elkaar en blijven hangen. Deze gedachtes zijn vaak onprettig en jagen op hun beurt weer schrik aan. Het lijkt een vicieuze cirkel. De gedachtes beïnvloeden elkaar ook nog eens: een gedachte die een zorg openbaart creëert onmiddellijk een nieuwe gedachte die de zorg weer groter maakt. Het wordt een patroon van destructieve gedachtes die de angst of paniek doet toenemen. Deze gedachtes helpen je niet om in ontspanning te komen. Ze creëren alleen maar meer spanning en angst. Er ontstaat een gevoel van machteloosheid tegenover deze gedachtepatronen. Je lijkt een willoos slachtoffer van je eigen gedachtes.

Naar je gedachtes kijken

Toch is het niet zo dat je niks kunt uitrichten tegen dit patroon van de malende gedachtes. Het stukje dat jezelf, wellicht nog onbewust, doet is dat je reageert op de gedachtes. Je ‘kijkt’ niet alleen naar de gedachte, maar je denkt er heel even over na en komt dan meteen met een nieuwe gedachte, die net zo negatief of nog erger is dan de oorspronkelijke gedachte. Dit reageren op je eigen gedachtes kan je bijsturen. Dat bijsturen doe je door alleen maar naar je gedachtes te 'kijken'. Je wordt je bewust van de gedachtes in je hoofd en wanneer het negatieve gedachtes zijn laat je ze los door de aandacht te richten op iets anders, bijvoorbeeld je ademhaling. Je kunt je aandacht natuurlijk ook richten op iets anders. In meditaties die ingezet worden bij angst wordt vaak gestimuleerd de aandacht te vestigen op het hier en nu. Je kan je aandacht richten op wat je aan het doen bent of op wat je om je heen ziet.

Plaatsvervangende gedachtes

Daarnaast kan je ook de inhoud van je eigen gedachtes meer gaan besturen. Allereerst gaat het erom dat je jezelf inprent dat deze toestand van angst maar tijdelijk van aard is. Angst komt en gaat en hoewel de ene fase van angst langer duurt dan de andere, het gaat voorbij. Een andere helpende gedachte is dat de angst maar een deel van jou is. Wanneer je middenin een angstepisode zit denk je dat je alleen nog maar uit angst bestaat. Dat ervaar je ook zo. Niets is minder waar: angst is nog steeds maar een deel van jou. Je kunt dus bewust andere, geruststellende, positieve gedachten in je hoofd plaatsen en deze steeds opnieuw in plaats van de terugkerende negatieve gedachte plaatsen. Je zou ook een mantra kunnen maken. Dit is een een zin die voor jou een helend effect heeft en die je vaak herhaalt.

Waar vind je de meditaties?

Wanneer je in een zoekmachine de woorden meditatie en angst intikt zal je al een heleboel hits krijgen. Een handig startpunt op het internet is de site van Het ABC van meditatie. Hier vind je algemene informatie over meditatie en in het menu onder 'meditatie en gezondheid' vind je specifieke informatie over angsten en meditaties. Ook vind je hier boeken en cd's met meditatie-oefeningen.

In het boek "Dagelijkse meditaties voor het omgaan met angst en stress" van Jeffrey Brantley (2010) staan mindfulnessoefeningen. Mindfulness is een vorm van meditatie die vooral gaat over het focussen oftewel het richten van je aandacht op iets anders dan je gedachtes.

Je kunt de app "Relax & Rest Guided Meditations" voor IOS en Android downloaden. Hierop vind je meditaties voor je ontspanning. Op de site van het Instituut voor Positieve Psychologie vind je nog een aantal meditatie apps.

Wil je begeleiding bij meditaties of in een groep aan de slag dan kan je op een zoekmachine achter het woord meditatie ook je plaatsnaam intikken. Ook kun je via de huisarts een verwijzing vragen naar de GGZ-instelling bij jou in de buurt. De meeste instellingen voor GGZ hebben inmiddels mindfulnesstrainingen in huis.