Echinacea (zonnehoed): gezondheidsvoordelen en gebruik

Echinacea (zonnehoed): gezondheidsvoordelen en gebruik Echinacea of zonnehoed is de naam van een groep bloeiende planten in de familie Asteraceae. Echinacea of zonnehoed komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika, waar ze groeien op prairies (grasvlaktes zoals die in Noord-Amerika voorkomen) en open, bosrijke gebieden. Van de negen soorten worden er drie gebruikt in kruidensupplementen. Het gaat hierbij om Echinacea purpurea (rode zonnehoed), Echinacea angustifolia (smalle purperhoed) en Echinacea pallida (egelzonnehoed). Echinacea is ontzettend rijk aan diverse actieve verbindingen, zoals cafeïnezuur (een van de krachtigste antioxidanten welke niets te maken heeft met cafeïne), alkamiden, fenolzuren, rosmarinezuur, polyacetylenen. Deze verbindingen worden geassocieerd met vele gezondheidsvoordelen, zoals het tegengaan van ontstekingen, verbeterde immuniteit (weerstand) en een lagere bloedsuikerspiegel, ook wel bloedglucosespiegel genoemd.
Echinacea / Bron: Ulf Eliasson, Wikimedia Commons (CC BY-2.5)Echinacea / Bron: Ulf Eliasson, Wikimedia Commons (CC BY-2.5)

Echinacea of zonnehoed

Echinacea of zonnehoed is een meerjarige kruidachtige plant met groeihoogten tussen 50 en 120 centimeter. Alle echinacea-soorten behalve de echinacea purpurea (de rode zonnehoed) hebben een penwortel, een sterke hoofdwortel die recht naar beneden groeit. Echinacea purpurea heeft vezelwortels. Op de stengel zitten afwisselend bladeren, die zijn verdeeld in blad en bladsteel. De bladsteel wordt tot 25 centimeter lang. Het blad kan tot 30 centimeter lang zijn. De bloeiperiode is van mei tot oktober. De bloemblaadjes verschillen afhankelijk van de variëteit van kleur. De bloemen van de paarse zonnehoed zijn roze tot paars. De plant komt van nature voor in het oosten van Noord-Amerika.

Voorkomen en teelt

De zonnehoed wordt voornamelijk in de Verenigde Staten van Amerika gedistribueerd. De plant komt voor in Indiana, Missouri, Wisconsin, Alabama, North Carolina, Texas, Kentucky, Louisiana, Mississippi, Tennessee en Kansas. Het groeit ook in het wild in de Canadese provincie Ontario. Vooral in Europa heeft de paarse zonnehoed zich door menselijke invloed verspreid. De zonnehoed geeft de voorkeur aan rotsachtige groeiplaatsen in open bossen, prairies en struikgewas. De plant zoekt de nabijheid van water en groeit zelfs op hoogtes van meer dan 400 meter.

Toepassing van echinacea

Immuunmodulerend en ontstekingsremmend

Echinacea wordt zowel als sierplant als als medicinale plant gebruikt. Alle plantendelen van de rode zonnehoed (bloem, blad, stengel, wortel) worden medicinaal gebruikt. De hoofdingrediënten van echinacea zijn alkamiden. Alkamiden kunnen binden aan zogenaamde CB2-receptoren. CB2-receptoren zijn voornamelijk aanwezig in ontstekingscellen en in immunocompetente cellen (witte bloedcellen en andere die het lichaam beschermen tegen binnendringende ziekteverwekkers). Door zich aan deze receptoren te binden, kunnen de alkaden van de zonnehoed zowel immuunmodulerend (een stof dat het eigen immuunsysteem stimuleert) als ontstekingsremmend zijn.

Versterking van het immuunsysteem

De wortel bevat ook polyacetylenen, cichorinezuur, polysacchariden en glycoproteïnen. In het bijzonder versterken de glycoproteïnen en de polysachariden het immuunsysteem. In het kruid zijn vooral de flavonoïden belangrijk. Het belangrijkste flavonoïde is cichorinezuur. Het kruid bevat ook alkamiden en polysachariden. Het heeft tevens een ontstekingsremmend effect.

Wondgenezing en herstel van weefsel

Het immuunsysteem wordt gestimuleerd door de zonnehoed en bevordert wondgenezing van de huid. Deze reacties komen door zowel de alkamiden als de polysachariden. Wanneer het inwendig wordt gebruikt, heeft het kruid van de zonnehoed een stimulerend effect op het immuunsysteem. Het versnelt de strijd tegen ziekteverwekkers en kan koorts veroorzaken. Uitwendig toegepast heeft het ontstekingsremmend, wondgenezing en weefselherstellend effect. Echinacea of zonnehoed is werkzaam tegen zowel bacteriën als virussen. De wortel van de zonnehoed vertoont ook een ontstekingsremmend effect. Bovendien heeft de wortel bacteriostatische en virostatische eigenschappen, wat betekent dat ze niet de bacteriën respectievelijk virussen doden, maar wel beletten dat ze zich vermenigvuldigen, zodat het lichaam de tijd krijgt ze op te ruimen.

Indicaties

Echinacea of zonnehoed kan worden toegepast bij:

Gezondheidsvoordelen

Echinacea of zonnehoed is een van de medicinale planten die het meeste is onderzocht. Het Europees Comité voor kruidengeneesmiddelen (European Scientific Cooperative on Phytotherapy, afgekort als ESCOP) beveelt het gebruik van echinacea purpurea aan voor de behandeling van recidiverende bovenste luchtwegen, zoals verkoudheid en keelontsteking, en urineweginfecties.

Echinacea of zonnehoed wordt vooral gebruikt ter behandeling van verkoudheid en urineweginfecties. De polysachariden, alkamines en cichorinezuur activeren de zogenaamde fagocyten (macrofagen) in het lichaam. Ze vernietigen de bacteriën middels fagocytose (de vernietiging van ziekteverwekkers die het lichaam zijn binnen gekomen door middel van insluiting). Tegelijkertijd is er een verhoogde productie van T-helpercellen. Deze stimuleren ook het immuunsysteem en ondersteunen de macrofagen in hun werk. Door het immuunsysteem te stimuleren, worden de ziekteverwekkers sneller vernietigd en ben je sneller op de been.

Een soortgelijk mechanisme begint met slecht genezende wonden. Hierbij wordt de zonnehoed uitwendig gebruikt. Pathogenen op de huid worden onschadelijk gemaakt door de macrofagen. Verder komen zogenaamde cytokinen (welke een rol spelen in de immuunafweer en het activeren van bepaalde receptoren) vrij. Deze initiëren de groei van de huid en de differentiatie van de cellen. Ze activeren bindweefselcellen die nieuw weefsel vormen, waardoor het genezingsproces wordt geïnitieerd. Bovendien remmen de actieve ingrediënten het ontstekingsenzym hyaluronidase.

Gebruik van zonnehoed

De zonnehoed is onderdeel van veel farmaceutische preparaten. Het is verkrijgbaar in de vorm van tincturen, gedroogd geperst sap, capsules, tabletten of poeders. Er zijn ook homoeopathische en spagyrische (een methode om geneesmiddelen te maken, die teruggaat op de alchemie) bewerkingen van de zonnehoed. Het gedroogde kruid kan als thee worden bereid. Voor een kopje thee zijn twee eetlepels nodig. Zelfs met de wortel kan een thee worden bereid.
© 2019 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Smoothies en sappen tegen griep en verkoudheidSmoothies en sappen tegen griep en verkoudheidDe volgende smoothies en sappen bestrijden efficiënt griep en verkoudheid. Je kunt ze drinken als aperitief, als ontbijt…
Zonnehoed, geschiedenis van een Indianen medicijnRode zonnehoed, Echinacea purpurea moet ik hier niet echt meer voorstellen. De ene kent deze mooie, vaste plant als sier…
Echinacea bij verkoudheid en griepEchinacea purpurea of Rode zonnehoed kan het immuunsysteem versterken en zo er voor zorgen dat verkoudheid, griep en som…
Homeopathisch geneesmiddel Echinaforce werktHomeopathisch geneesmiddel Echinaforce werktMet de griep die er aan komt of er al is: Echinaforce biedt uitkomst. Bescherm u met Echinaforce ofwel rode zonnehoed. B…

Ginkgo biloba: gezondheidsvoordelen & toepassing van ginkgoGinkgo biloba: gezondheidsvoordelen & toepassing van ginkgoDe ginkgo biloba of Japanse notenboom, is oorspronkelijk afkomstig uit Centraal China. In Nederland wordt het bladextrac…
Sint-janskruid: gezondheidsvoordelen, effect en bijwerkingenSint-janskruid: gezondheidsvoordelen, effect en bijwerkingenSint-janskruid (Hypericum perforatum) is een plant van maximaal 90 cm hoog, die bloeit rond de feestdag van Sint Jan, 24…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: RitaE, Pixabay
  • https://www.opvallendeplanten.nl/planten/echinacea-zonnehoed/
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Echinacea_(plant)
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Spagyriek
  • https://www.heelnatuurlijk.nl/echinacea
  • https://www.healthline.com/nutrition/echinacea
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Prairie
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Bactericide_versus_bacteriostatisch
  • https://www.tuinadvies.nl/artikels/kruiden_moedertinctuur
  • https://www.betekenis-definitie.nl/Immunocompetente%20cellen
  • https://www.orthokennis.nl/nutrienten/echinacea
  • https://www.medicalnewstoday.com/articles/252684.php
  • https://biologielessen.nl/index.php/b-5/1243-fagocytose
  • Afbeelding bron 1: Ulf Eliasson, Wikimedia Commons (CC BY-2.5)
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 18-05-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 14
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.