Veranderingen van de hersenen bij veroudering

Na je 25e levensjaar gaan de hersenen krimpen. Dit betekent niet per definitie dat je IQ omlaag gaat, zelfs niet als de hersenen op den duur 10% van het oorspronkelijke gewicht heeft verloren. Tot op zeer hoge leeftijd kun je de hersenen ervan weerhouden de vitale hersencellen te verliezen. Blijf fit van geest en maak gebruik van de kwaliteit van je hersenen.

Het brein vergeet zelden iets.

Onze hersenen veranderen voortdurend door de jaren heen. Zo houdt het brein van een tiener zich met totaal andere dingen bezig dan het brein van een vijftiger. Toch kunnen de hersenen van een vijftiger net zo vitaal zijn als die van een tiener. Men dacht dat oudere hersenen minder goed werkten, maar vanaf het moment dat men bewezen heeft dat dit onzin is zijn we begonnen met het trainen van ons brein. Denk maar aan de reclames over Braintraining, Hoe oud zijn jouw hersenen? en Big Brain Academy.
Het is niet nodig vergeetachtiger te worden na je vijftigste of zestigste jaar. Toch gebeurt dit wel vaak. Waarom?
Omdat we ons te makkelijk neerleggen bij het feit dat we iets vergeten zijn! Het brein vergeet zelden iets. De informatie is altijd nog aanwezig, we moeten er alleen wat langer naar zoeken. Er zijn manieren om weer makkelijker bij de informatie te komen, maar wij nemen niet de tijd daar iets mee te doen. Accepteer niet dat je dingen vergeet, maar bouw bruggen in je brein naar de eilandjes waar de informatie nog altijd op zit en haal de feiten weer boven. Met een beetje moeite blijven de hersenen vitaal!

Neurotransmitters zorgen voor verandering

Hersenen blijven veranderen, je hele leven lang. Zo heb je als tiener nog ontzettend heftige gevoelens, als dertiger ben je vriendelijker en hulpvaardiger (denk aan jonge ouders) en vijftigers zijn beter in staat om de juiste beslissingen te nemen.
Een neurotransmitter is een stof die de signalen in je hersenen van de ene naar de andere cel overbrengt. Neurotransmitters zorgen ervoor dat de hersencellen met elkaar communiceren, samenwerken en dus goed functioneren. In de tienerjaren zijn onze hersenen gevoelig voor neurotransmitters als serotonine en dopamine. Serotonine zorgt voor gevoelens van ontspanning, enthousiasme en vrolijkheid en dopamine zorgt o.a. voor gevoelens van geluk en verlangen. Vanaf het twintigste levensjaar worden de hersenen minder gevoelig voor deze neurotransmitters en dus hebben we ook minder 'last' van die sterke gevoelens. Dit betekent natuurlijk niet dat je de gevoelens kwijt bent en je nooit meer dat gevoel van ontzettend gelukkig zijn zult ervaren. Dit betekent eigenlijk alleen dat de intensiteit van onze ervaringen en invloeden minder wordt. Er is meer voor nodig om dat zelfde gevoel te activeren. Zo kan een tiener ontzettend gelukkig worden van eenmalig oogcontact met juist die ene persoon. Bij een veertiger is er meer voor nodig om datzelfde gevoel te creëren.

Veranderingen per levensfase.

Hersencellen zijn tot je vijftigste voorzien van isolerende laagjes die ervoor zorgen dat de prikkels zich beter kunnen verplaatsen tussen de hersencentra. Hoe dikker deze isoleerlaag is, hoe beter de verbindingen tussen de hersencentra zijn.Hierdoor zijn vijftigers ook beter in weloverwogen beslissingen maken en informatie te combineren dan tieners of dertigers. Vanaf het zestigste levensjaar wordt dit isoleerlaagje langzaam afgebroken en zullen de prikkels en signalen dus langer onderweg zijn van punt a naar punt b. De werking van de hersenen vermindert vaart en bepaalde verbindingen worden geleidelijk aan afgebroken. De hersenen zoeken dan zelf wel naar een omweg naar het punt waar het moet zijn, maar dit kost natuurlijk wel extra tijd en moeite.De hersenen nemen meer de tijd om dingen te verwerken of informatie op te nemen. Hierdoor is bijvoorbeeld ook het ractievermogen van een zestiger trager dan dat van een veertiger.
De hersenen passen zich aan aan wat er in het leven gebeurt. Zij werken mee aan de situatie van het leven dat op dat moment bij je past. Mensen veranderen wanneer ze ouder worden, omdat de hersenen veranderen en de hersenen veranderen, omdat het leven verandert. Zo blijft de cirkel rond.
Twintigers zijn vooral bezig met carrière maken. De hersenen passen zich hierop aan en zorgen voor zorgvuldigheid, nauwkeurigheid en organisatie. Dertigers zijn vaak jonge ouders en dragen zorg voor de kinderen. De hersenen zorgen voor vriendelijkheid, hulpvaardigheid en sociale vaardigheden. Vijftigers gaan leren wat belangrijk is in het leven en wat niet. Zij gaan prioriteiten stellen. Ze leren voor zichzelf te kiezen en beslissingen te maken die weloverwogen zijn. Dit zorgt er ook voor dat ze minder open staan voor anderen.
Zo blijven de hersenen veranderen, naar mate het leven verandert. Ze passen zich aan aan de situatie of levensfase waarin je leeft en ontwikkelen alle benodigde factoren om het optimaal te houden. Hersencellen die je veel en intensief gebruikt worden beter en blijven actief. De cellen die je niet meer gebruikt, of weinig gebruikt, verdwijnen, evenals de verbindingen.

Tips om de hersenen vitaal te houden.

Ouderen moeten steeds meer of langer zoeken naar informatie. Bijvoorbeeld de pincode, de juiste naam bij een gezicht of een woord. Dit betekent niet dat we het vergeten zijn omdat de hersenen aftakelen, maar omdat we verder moeten zoeken naar de informatie. Deze informatie ligt als het ware opgeslagen op een eilandje in de hersenen. Wanneer de hersenen geactiveerd worden, legt het dwarsverbindingen en ontstaat er een soort bruggetje naar het eiland, waardoor de informatie weer bereikt kan worden. Wanneer er weer verbindingen zijn tussen de eilandjes, kun je weer gemakkelijker bij de opgeslagen informatie die je kwijt leek te zijn.

Houdt de hersenen in beweging door ze te trainen en voorkom daarmee dat ze aftakelen. Je kunt de hersenen fit houden door ze zoveel mogelijk actief te gebruiken. Wat kun je doen?

TIPS:

• Kijk naar geheugenspellen op tv en doe actief mee.
• Neem de boodschappenlijst goed in je op en laat het vervolgens thuis liggen.
• Veranderingen in de motoriek stimuleren het geheugen. Leer een nieuwe beweging, leer knutselen of ga een instrument bespelen.
• Kauwgom kauwen bevordert de concentratie en heeft een positieve invloed op het geheugen.
• Behoud sociale contacten en ga regelmatig bij iemand op bezoek.Je ontvangt dan wisselende informatie om te verwerken.
• Lachen helpt tegen stress. Voldoende ontspanning is nodig, want stress knaagt aan het geheugen.
• Oriëntatie helpt uw hersenen actief te blijven. Ga wandelen of fietsen zonder kaart en kies een andere route dan anders. Probeer zo (zonder kaart) weer terug te komen bij het beginpunt.
• Ga sporten. Wie sport kan beter plannen maken en strategisch denken. Inspanning verhoogt het hartritme en in combinatie met muziek wordt dit effect nog eens verhoogt. Dit is prima hersentraining.
• Bepaalde voeding stimuleert het brein. O.a. eieren, tonijn, sardines, zalm en makreel bevatten een stof (choline) die het geheugen verbeteren. Vette vis levert daarnaast ook het juiste vet voor ontwikkeling en onderhoud van de hersenen.