EMDR, een therapie voor het verwerken van trauma’s

Als je professionele hulp gaat zoeken voor psychische klachten die je hebt als gevolg van een traumatische ervaring, is de kans groot dat je vroeg of laat EMDR therapie krijgt aangeboden. Op de vragen die je je therapeut over deze methode stelt, krijg je (zoals wel vaker in de psychiatrie) een wat vaag, zweverig antwoord. En dan moet je als cliënt een antwoord vinden op de vraag: ga ik de therapie volgen of niet? We zetten de zaken eens op een rij.

Wat is EMDR?

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. De methode is in 1987 ontwikkeld door Francine Shapiro. Zij bemerkte tijdens een wandeling dat een aantal nare herinneringen die zich voortdurend aan haar opdrongen ineens verdwenen waren. Ze ging bij zichzelf te rade hoe dat mogelijk was. Ze vermoedde dat de snelle oogbewegingen die ze maakte, de stress en angst die de herinneringen bij haar opriepen reduceerden. Verder onderzoek bevestigden haar vermoedens en Shapiro ging door met het ontwikkelen van de methode die ze EMDR ging noemen. EMDR groeide al snel uit tot een populaire methode ter bestrijding van klachten ten gevolge van een traumatische ervaring of ervaringen.

Hoe ziet een EMDR sessie eruit?

De therapeut zal zijn cliënt vragen aan het afschuwelijkste moment van zijn traumatische ervaring te denken. Vervolgens zal de therapeut de cliënt afleiden door of met de handen te bewegen en de cliënt die handen te laten volgen of door afwisselend links en rechts geluiden te laten horen door een koptelefoon. Na zo’n korte set wordt er even pauze genomen en vraagt de therapeut welke gedachten en/of gevoelens bij de cliënt opkomen. Daarna volgen nog een aantal sets volgens hetzelfde principe.

Hoe werkt EMDR?

Hoe EMDR precies werkt weten we niet. Men vermoedt dat het tegelijkertijd denken aan de traumatische ervaring en het afgeleid worden het verwerkingsmechanisme op gang brengt en/ of versneld. Wetenschappelijk onderzoek heeft in ieder geval uitgewezen dat EMDR werkt.

Kritiek

De kritiek op EMDR richt zich dan ook meer op de manier waarop Shapiro het introduceerde dan op de methode zelf. Shapiro bracht het als een totaal nieuw, revolutionair iets terwijl EMDR voortborduurt op het al door de wol geverfde principe van geleidelijke blootstelling aan díe beelden, gevoelens, gedachten, geuren en geluiden die angst oproepen. Daarnaast was er kritiek op de slordige research die de introductie van de methode begeleidde.

Conclusie

EMDR is een effectief middel in de strijd tegen PTSS (post traumatische stress syndroom) en in iets mindere mate angst. Een groot voordeel van EMDR is dat het snel gaat. Voor het verwerken van een enkelvoudig trauma zijn vaak maar een paar sessies nodig. Verder is EMDR voor zowel therapeut als cliënt minder belastend dan andere vormen van therapie omdat het trauma niet telkens opnieuw tot in de details verteld hoeft te worden. Wel moet de cliënt er rekening mee houding dat de sessie het één en ander bij hem of haar overhoop haalt. Geruststellend is dat dergelijke effecten meestal niet langer dan drie dagen aanhouden.